Μια που ζούμε τις τελευταίες (και ελάχιστες) χιονισμένες μέρες αυτού του χειμώνα, ας γράψουμε μια σχετική ανάρτηση με υλικό που είχα συλλέξει πριν από 2,5 περίπου χρόνια (συγκεκριμένα στις 16/06/2020), από μια ακόμη εξόρμηση μου στο βουνό.
Με αφορμή την τοποθέτηση μελισσιών μου σε αυτό για να πάρουμε παραγωγή βελανιδόμελου, βρέθηκα στα σημεία συγκέντρωσης της ξυλείας που είχαν υλοτομήσει τα μέλη του Δασικού συνεταιρισμού της περιοχής.
Μια ανάρτηση-μαρτυρία της πίεσης που ασκούμε ως ανθρώπινο είδος πάνω στο περιβάλλον και την φύση, για να εξυπηρετήσουμε τις ανάγκες μας (ενεργειακές), καθώς και το μέγεθος αυτής της πίεσης ακόμη και από τις νόμιμες και (θεωρητικά) οργανωμένες δραστηριότητες εκμετάλλευσης των πόρων που μας είναι διαθέσιμοι.
Μερικά στοιχεία πριν από όλα.
Πριν από την οικονομική κρίση του 2008-2009 και την συνεπακόλουθη φτωχοποίηση του λαού μας που τον έσπρωξε στην ενεργειακή πενία, το ποσοστό των καυσόξυλων στο ενεργειακό μείγμα της χώρας μας (και κατά κύριο, ίσως και μόνο, λόγο για την θέρμανση των νοικοκυριών) είχε πέσει στο επίπεδο του 12%. Στα μέσα της δεκαετίας που μας πέρασε είχε ξανανεβεί στο επίπεδο του 15%. Ποσοστό που πλέον θα έχει ξεπεραστεί θεαματικά την τελευταία διετία, που έχει ξεσπάσει η ενεργειακή κρίση λόγου του πολέμου στην Ουκρανία, και την κατακόρυφη εκτίναξη του κόστους του πετρελαίου, και του φυσικού αερίου.
Από πλευράς υλοτόμησης υπάρχουν στην περιοχή μας δύο κατευθύνσεις της κομμένης ξυλείας.
Η δημοτική ξυλειά που προορίζεται για τους δημότες (δημότες του δήμου Λαγκαδά, ή απλώς προς τους δημότες του πρώην δήμου Σοχού?) της περιοχής, που ορίζεται ως άδειες των 4 χωρικών ανά κάτοικο (περίπου το ένα χωρίκο αντιστοιχεί σε 800 κιλά ξύλο, αλλά όχι πάντα! Ανάλογα το ξύλο, ανάλογα το μάτι αυτού που το ορίζει, και, και ,και και..... Άλλα έχει τύχει άλλες χρονιές για την ίδια ονομαστική ποσότητα ξυλείας να γεμίζω το υπόστεγό μας -14 τόνοι- και να ντανιάζω ξύλα και εκτός αυτού, και άλλες χρονιές να μην μπορώ να το γεμίσω καν!), τα οποία έχουν μειωμένες τιμές σε σχέση με τα εμπορικά (με υποπεριπτώσεις στο κόστος ανάλογα του ασφαλιστικού ταμείου που ανήκεις, με το πρώην ταμείο του ΟΓΑ να είχε το χαμηλότερο κόστος - στο παρελθόν τουλάχιστον αυτά-).
Αλλά και σε εμπορική ξυλεία, με τις τιμές που ισχύουν στην περιοχή, και χρονική περίοδο εμπορίας τους. Δυστυχώς και εδώ παίζει το πόσο διαφέρει η ποσότητα ξυλείας που παραλαμβάνεις από την ονομαστική ποσότητα ξυλείας που πληρώνεις (μου έχει τύχει απόκλιση σε ονομαστικές ποσότητες ξυλείας ενός τόνου από τα 13-14 καρότσια που κανονικά βγάζει αυτή η ποσότητα -έτσι όπως τα τιγκάρω εγώ! Και αυτό είναι πάντα το μέτρο σύγκρισης μου, το βαριά φορτωμένο καρότσι, μέτρηση σε όγκο και όχι σε βάρος, για να εξαλείψεις την παράμετρο φρέσκο ή ξερό ξύλο που διαφέρουν σε βάρος έως και 40%- ο ένας τόνος εμπορικό ξύλο να σου βγάζει 8-9 καρότσια -τα μεγάλα τα οικοδομικά με τα 90 λίτρα κάδο!-. Τι γίνεται σε αυτή την περίπτωση? Όχι πολλά! Αλλαγή προμηθευτή την επόμενη χρονιά, και όρκος να μην ξαναπρομηθευτείς από αυτόν τον κλέφτη! Χα χα χα).
Ωραία με τα νούμερα?
Ε?
Ας κάνουμε και ένα φωτογραφικό αφιέρωμα για να καταλάβουμε καλύτερα τα παραπάνω. Να υπάρχει και η ανίχνευση επί του πεδίου, για να έχουμε και αυτή την οπτική.
Και κυρίως για το τι μεγέθη αντιπροσωπεύουν όλα τα παραπάνω.
Εδώ έχουμε ένα από τα σημεία συγκέντρωσης της ξυλείας που έχουν κόψει οι υλοτόμοι του δασικού συνεταιρισμού της περιοχής (συνήθως σχηματίζουν "συνεργεία" 2-3 ατόμων που τους έχουν δοθεί ορισμένα κομμάτια του δάσους, "τεμάχια", για να υλοτομήσουν (δύο μορφές υλοτόμησης και εδώ, το να πάρουν οτιδήποτε υπάρχει στο τεμάχιο που τους έχει δοθεί, να το υλοτομήσουν δηλαδή πλήρως. Αλλά και η υλοτόμηση "ξελαφρώματος" ή "αραίωσης" όπου κόβουν ορισμένα μόνο δέντρα από τις περιοχές ευθύνης τους, για να διατηρηθεί το δάσος και για το μέλλον (μερικές φορές και οι δύο μορφές υλοτόμησης μπορούν να εφαρμοσθούν για άρρωστα δέντρα, ή ολόκληρα τμήματα του δάσους, ή για καμένα δέντρα).
Υλοτόμοι που ανεβαίνουν στο δάσος με αγροτικά 4Χ4, με σειρά αλυσοπρίονων (επαγγελματικών και αυξημένων δυνατοτήτων), αλλά και με χρήση μουλαριών για να μπορέσουν να ανεβάσουν την κομμένη ξυλιά από πλαγιές (τα τελευταία χρόνια άρχισε να γίνεται και χρήση "εργατών" δηλαδή ηλεκτρικά βίντσι με συρματόσκοινο για αυτή την δουλειά, στο μέτρο του δυνατού, σχεδόν τίποτε δεν μπορεί να αντικαταστήσει το μουλάρι σε αυτή την δουλειά. Και αυτό είναι κάτι το καλό! Χάρη σε αυτή την μονοπωλιακή ικανότητα των μουλαριών υπάρχει ακόμη η ανάγκη για μουλάρια, αλλά και για άλογα και γαϊδούρια -για να υπάρξουν μουλάρια χρειάζεται αυτός ο συνδυασμός για την αναπαραγωγή τους!-. Δύσκολη δουλειά φυσικά για τα ζωντανά, και είναι κρίμα αυτό το κάτεργο να είναι ο μοναδικός λόγος της ύπαρξης τους! Πραγματικά στην συγκεκριμένη περίπτωση η αλυσίδα είναι ο λόγος ύπαρξης του κατόχου-σκλάβου της!).
Και προχωρώ ανάμεσα στις ντάνες με τα κομμένα ξύλα (Βελανιδιά-Δρυς-Μεσές τα τρία ονόματα του ίδιου δέντρου, Νεοελληνική, Αρχαία Ελληνική, Τουρκική αντίστοιχα). Περιττό να σας πω ότι για μένα το θέαμα είναι σοκαριστικό!
Μην ξεχνάτε είμαι μελισσοκόμος, με στόχευση μάλιστα τα βαριά μέλια μελιτωμάτων (βελανιδόμελο, πευκόμελο), για εμένα το βελανιδοδάσος είναι πηγή εισοδήματος μου, και μάλιστα αειφόρου, γιατί η εκμετάλλευση που του κάνω δεν έχει καμία επίπτωση για αυτό. Αντίθετα αυτή η εκμετάλλευση δεν μπορεί να θεωρηθεί ιδιαίτερα αειφόρα, παρόλο που θεωρητικά αυτή η καταστροφή είναι ελεγχόμενη και προγραμματισμένη από τις υπηρεσίες του τοπικού Δασαρχείου.
Έλα όμως που δεν έχω καμία εμπιστοσύνη στο κράτος (και μάλιστα όταν γράφονται αυτές οι γραμμές έχουν περάσει μόλις μερικές εβδομάδες από το δυστύχημα στα Τέμπη με την σύγκρουση των τρένων, όπου αποκαλύφθηκε για ακόμη μια φορά η γύμνια, και η ανεπάρκεια του κράτους, και των οργανισμών του!) αλλά και στους φορείς του.
Ιδίως δεν έχω καμία εμπιστοσύνη στο Δασαρχείο (και για ένα λόγο παραπάνω ως μελισσοκόμος, όπου τα τελευταία χρόνια υφίσταμαι ως επαγγελματικός κλάδος διαρκείς απαγορεύσεις στην παρουσία μας, και την εργασία μας στα πευκοδάση, λόγω των πυρκαγιών σε αυτά. Παρόλο που οι μελισσοκόμοι δεν είναι μέρος του προβλήματος των πυρκαγιών στα δάση, αλλά μέρος της λύσης του -ως επαγγελματίες της φύσης που εργάζονται με τον συγκεκριμένο πόρο, έχουν κάθε έννομο συμφέρον να τον διατηρήσουν αναλλοίωτο, και μπορούν με την ύπαρξη τους και την δραστηριοποίηση τους στα δάση να τα διαφυλάττουν, να τα προστατεύουν, να λειτουργούν ως σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για οτιδήποτε ύποπτο συμβεί σε αυτά, αλλά και ως βοήθεια πυρόσβεσης εάν ξεσπάσει μια φωτιά σε αυτά!-)
Από τις χρονικές "στάμπες" που έχουν οι φωτογραφίες επάνω τους μπορείτε να αντιληφθείτε το πόσο μου πήρε για να περπατήσω αυτή την διαδρομή, οπότε μπορείτε να πάρετε και μια ιδέα το τόσο μεγάλες (λάθος! Τεράστιες!) είναι αυτές οι ντάνες!
Εκατόμβη κανονική!
Ένα δάσος τεμαχισμένο, και οριζοντιωμένο!
Ναι το ομολογώ, δεν είναι και το καλύτερο θέαμα που θα μπορούσα να αντικρίσω!
Και η σκέψη που κυριαρχεί μέσα μου "Πόσο μπορεί να επηρεάσει αυτό τις μελλοντικές αποδώσεις στις τοποθετήσεις μου στο βελανίδι?". Η δεύτερη σκέψη και ερώτημα μου "Εάν έχει γίνει ζημία επάνω στο πόσο μπορεί να αποδώσει σε βελανιδόμελο η περιοχή, πόσο καιρό θα πάρει για να ξαναέρθει στα προηγούμενα επίπεδα?" η απάντηση είναι ήδη δοσμένη, και απλή "Εάν έχει γίνει ζημία δεν θα το προλάβεις να το δεις να επανέρχεται όσο είσαι μελισσοκόμος! Η βελανιδιά είναι δέντρο με αργή ανάπτυξη. Πρώτα θα αποσυρθείς εσύ από μελισσοκόμος, και έπειτα τα νέα δέντρα της βελανιδιάς θα έρθουν στο μέγεθος αυτών που έχουν κοπεί, εάν έρθουν και δεν κοπούν ξανά, ή φαγωθούν, ή πατηθούν, από τα γελάδια που βόσκουν στην περιοχή".
Πίκρα και μόνο φέρνουν αυτές οι δύο σκέψεις!
Κοιτάζω την γύρω περιοχή για να εντοπίσω αντίστοιχες ντάνες με ξύλα. Μια μικρή ντάνα με ξύλα είναι στην απέναντι πλευρά του ξέφωτου που βρίσκομαι.
Αλλά στο απέναντι ξέφωτο αντικρίζω έναν αντίστοιχο όγκο ξυλείας με αυτόν που βρίσκομαι τώρα. "Θα πάω και εκεί για να δω τι ζημία έχει γίνει" η σκέψη μου. Ανεβαίνω στο Τ4 για να πάω εκεί.
Μερικά λεπτά μετά και έχω μπει και σε αυτό το ξέφωτο, με την ψυχή μου να σφίγγει για ακόμη μια φορά! "Αμάν", "Ακόμη χειρότερη εδώ η κατάσταση!" σιγομουρμουρίζω!
Τεχνογνωσία και οργάνωση οι υλοτόμοι! Δεν μπορώ να πω!
Παρκάρω το Τ4 στην αρχή του ξέφωτου για να αρχίσω την ανίχνευση πεζός.
Μια επισήμανση εδώ, αυτή είναι η νόμιμη υλοτόμηση από οργανωμένα συνεργεία δασεργατών-μελών δασικού συνεταιρισμού, επίσης υπάρχει και η νόμιμη υλοτόμηση (μέχρι 3 τόνους ξερού ξύλου ανά άτομο) για τους κατοίκους της περιοχής, ορισμένες χρονικές περιόδους (συνήθως το πρώτο δεκαήμερο του Οκτώβρη, και του πρώτου δεκαήμερου του Φλεβάρη), αλλά και η παράνομη υλοτόμηση κατά την περίοδο που απαγορεύεται η υλοτόμηση!
Τα προηγούμενα τα έχουμε ήδη παρουσιάσει σε αναρτήσεις της σειράς αναρτήσεων "Πολιτισμός του Ξύλου" όπου έχω και τους αντίστοιχους συνδέσμους στο τέλος αυτής της ανάρτησης.
Όλα τα παραπάνω ασκούν μια συνεχή, και αφόρητη, πίεση στο φυσικό περιβάλλον της περιοχής (και όλες οι υπόλοιπες περιοχές της Ελλάδος έχουν αντίστοιχες πιέσεις!). Σήμερα όμως εξετάζουμε τις οργανωμένες, μαζικές, νόμιμες, και εγκεκριμένες από το κράτος, πιέσεις προς το φυσικό περιβάλλον!
Και από ότι βλέπετε μόνο ασήμαντες και αμελητέες δεν είναι!
Σαν να κάνω επίσκεψη στην Τρεμπλίνκα, το Άουσβιτς, και το Νταχάου νιώθω!
Και εδώ χρησιμοποιώ το μέγεθος του Τ4 για να σας δώσω ένα μέτρο σύγκρισής της καταστροφής που έχετε μπρος στα μάτια σας.
Γιατί ναι!
Είναι καταστροφή όλο αυτό!
Ναι, το καταλαβαίνω, αναγκαιότητα για να μπορέσουμε να καλύψουμε τις ενεργειακές μας ανάγκες.
Ναι, μια φθηνότερη (αλλά όχι καθαρότερη, ή υγιέστερη επιλογή θέρμανσης!) επιλογή θέρμανσης για τον λαό μας που έχει φτωχοποιηθεί τραγικά τα τελευταία 10-15 χρόνια.
Ναι, μια επιλογή ανάμεσα στην διατήρηση του περιβάλλοντος, και της κάλυψης της ενεργειακής πενίας ενός μεγάλου αριθμού συμπολιτών μας (που πολλές φορές οι επιλογές τους είναι είτε αυτό, είτε να μην έχουν καν θέρμανση μέσα στο χειμώνα!).
Αλλά παρόλα αυτά αυτό που βλέπουμε εξακολουθεί και να είναι μια καταστροφή!
Με δικαιολόγηση μεν, καταστροφή δε!
Πραγματικά δύσκολο θέαμα, και οι σκέψεις να τρέχουν "Με αυτόν τον ρυθμό καταστροφής τι ακριβώς θα βρουν οι επόμενες γενιές από εμάς? Θα υπάρχει σε 40-50 χρόνια εδώ ένα βελανιδοδάσος, ή θα είναι ένας απέραντος βοσκότοπος?".
1006, 1007, οι αριθμοί είτε αντιπροσωπεύουν το τεμάχιο που έχει κοπεί, είτε το συνεργείο που τα έχει κόψει, είτε και τα δύο.
Αντιλαμβάνεστε το μέγεθος της κομμένης ξυλείας? Εκεί στο βάθος υπάρχει ένα φορτηγό που μπορεί να φορτώσει 48 μονές κυψέλες! Και δείχνει ψεύτικο μπροστά στις ντάνες με τα ξύλα! Η απόσταση που βλέπουμε εδώ είναι στα 750-800 μέτρα από την αρχή του ξέφωτου μέχρι εδώ! Και υπάρχουν από πίσω ακόμη 100-150 μέτρα με ξυλεία!
Τι σας έλεγα?
Ώρα για να φεύγω σιγά, σιγά, δεν νιώθω καλά εδώ. Είμαι μελισσοκόμος, έχω μάθει να αγαπάω τα δάση ως ζωντανούς οργανισμούς, μου είναι δύσκολο να τα βλέπω στο τσιγκέλι!
Σχεδόν τρέχω, θέλω να φύγω όσο το δυνατόν γρηγορότερα, ναι έχω αποκτήσει υλικό για να δείξω το τι πίεση και καταστροφή ασκούμε στο φυσικό περιβάλλον μας, ένα ακόμη ντοκουμέντο για το αντίστοιχο αρχείο μου, αλλά δεν είναι κάτι που μου αρέσει, δεν είναι κάτι που μου προκαλεί ευχαρίστηση, ή ικανοποίηση.
Σαν να είμαι φωτογράφος πάνω από ομαδικό τάφο στην Μπούτσα νιώθω ως ένα βαθμό. Ίσως γιατί οι βελανιδιές είναι και ιερό δέντρο για μένα, ίσως και γιατί είναι οι μοναδικοί σύντροφοί μου για ένα μεγάλο μέρος της ζωής μου.
Ευτυχώς έχω χάσει κιλά αυτή την περίοδο της μελισσοκομικής χρονιάς, πετάω κυριολεκτικά, λιποτακτώ από αυτό που θεωρώ εγώ πεδίο μάχης, πεδίο μιας ακόμη σφαγής.
Παίρνω τον δρόμο για να επιστρέψω στο σπίτι μου, στον δρόμο και άλλες ντάνες με ξύλα, στιγμιαίο σταμάτημα του φορτηγού για να βγάλω μερικές ακόμη φωτογραφίες, ντοκουμέντα μιας ακόμη μεγάλης σφαγής.
Μιας καταστροφής προγραμματισμένης, υπολογισμένης, αναπόφευκτης, αναγκαίας, αλλά και βολικά μακριά από την σκέψη και τον λογισμό όλων μας.
Μιας καταστροφής που συντηρεί γλυκές φλόγες που κρατούν μακριά τα παγωμένα δόντια του χιονιά.
Η ζέστη και η θαλπωρή που προσφέρει η θυσία του δάσους σε όλους μας.
Παρακάτω θα παραθέσω τις αναρτήσεις της σειράς Ο Πολιτισμός του Ξύλου για να έχουμε μια πληρέστερη άποψη της σημασίας του περιβάλλοντος μας καθώς και των έντονων πιέσεων που δέχεται καθημερινά από εμάς και των κινδύνων που διατρέχει διαρκώς.
Σειρά αναρτήσεων Πολιτισμός του Ξύλου.
Μαύρο Μέλι: Το Βελανιδόμελο
Ανιχνεύσεις Δάσος Φλαμουρίου Vol I
Ανιχνεύσεις Δάσος Φλαμουρίου Vol II
Ανιχνεύσεις Φυτώριο Φλαμουρίου - Κατάληψη Τερηδόνα Vol I
Ανιχνεύσεις Δάσος Φλαμουρίου Vol I
Ανιχνεύσεις Δάσος Φλαμουρίου Vol II
Ανιχνεύσεις Φυτώριο Φλαμουρίου - Κατάληψη Τερηδόνα Vol I
Adios Amigos Locos
Μότσανος Λάζαρος
Σοχός 17/3/2023
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου