Και φτάσαμε αισίως στο πεντηκοστό δεύτερο μέρος της σειράς απαντώ εκεί που δεν με σπέρνουν. Απίστευτο αλλά οι μήνες περνάνε, τα χρόνια περνάνε, αλλά η σχέση εμπιστοσύνης που έχω με τους μελισσοκόμους που επικοινωνούν μαζί μου για να μου θέσουν τα ερωτήματα τους, και τους προβληματισμούς τους, και να ζητήσουν την άποψη μου για την λύση τους παραμένει ακόμα πολύ δυνατή! Σας ευχαριστώ για αυτή την εμπιστοσύνη, και σας υπόσχομαι να μην την προδώσω ποτέ και να είμαι πάντα δίπλα σας σε οτιδήποτε μπορώ να σας βοηθήσω!
Πολλά είπαμε πάλι ε? Πάμε στο παρασύνθημα τώρα χωρίς άλλες καθυστερήσεις.
256 a/. Γεια σου Λάζαρε, τι κάνεις; όλα καλά; Για δώσε μου τα φώτα σου σε
παρακαλώ, στον ****** που ανεβαίνω κάθε χρόνο για ακακία έχουν σπείρει
ελαιοκράμβη σε αρκετά κτήματα φέτος. Τι προβλέπεις να γίνει; Να επισκέπτονται μόνο
την ελαιοκράμβη κ να αγνοήσουν την ακακία; Να βάλουν και από τα δύο και να αλλοιωθεί
το μέλι ακακίας ή να μαζέψουν ακακία κανονικά όσο αυτή θα είναι ανθισμένη;
Bear's Nest: Καλή ερώτηση αυτή ****** θα την
ξαναδείς . Τι θα κάνουν εάν έχουν να επιλέξουν ανάμεσα σε ακακία και
ελαιοκράμβη? Θα διαλέξουν ελαιοκράμβη και πολύ καλά θα κάνουν! Βλέπεις η νεκταροέκκρισης
της Ελαιοκράμβης είναι πολύ πιο δυνατή, κρατά πολύ περισσότερο χρονικά (ιδίως
εάν δεν έχουν σπαρθεί όλα τα χωράφια την ίδια χρονική περίοδο), αλλά κυρίως είναι πολύ πιο αξιόπιστη από την ακακία. Η ακακία είναι τρομερά ευαίσθητη στις
καιρικές συνθήκες και μπορεί πολύ εύκολα να κόψει η νεκταροέκκριση της μετά
από μια πολύ καλή βροχή, δυστυχώς αυτή την εποχή οι βροχές όμως είναι ο κανόνας
και όχι η εξαίρεση, αντίθετα η ελαιοκράμβη εάν δεν κλειστούν μέσα τα μελίσσια
για μέρες από τις βροχές μπορεί σε τέτοιες συνθήκες αυξημένης υγρασίας να δώσει
σαν τρελή. Τα μελίσσια σου θα πάνε κατά κύριο λόγο στην ελαιοκράμβη γιατί αυτά
δεν τα νοιάζει εάν εσύ θέλεις αυτούσιο μέλι ακακίας, αυτά θέλουν μεγάλους
όγκους από νέκταρ για να εκθρέψουν μεγάλους όγκους από γόνο! Και έτσι και ο
κύριος όγκος των συλλεκτριών θα πάνε στην ελαιοκράμβη (θα πάνε και στις ακακίες
εάν δώσουν καλά, αλλά αυτό το "εάν οι ακακίες δώσουν καλά" δεν είναι
και τόσο συχνό φαινόμενο! Μην γελιέσαι!), η ελαιοκράμβη θα κρατήσει 2-3
εβδομάδες (και εάν είσαι τυχερός και υπάρχει χρονική διαφορά στο πότε σπείρανε
τα χωράφια μπορεί να πάει και στις 3-4 εβδομάδες), σε σύγκριση με τις 7 μέρες
της ακακίας (και εδώ εάν είσαι τυχερός θα πάνε στις 10 μέρες εάν δεν ανθήσουν
ταυτόχρονα όλα τα δέντρα), και η ελαιοκράμβη θα δίνει κάθε μέρα αναλογικά 2-3
φορές περισσότερο μέλι από την ακακία, και το κυριότερο η ελαιοκράμβη κατά
70-90% θα δώσει νεκταροέκκριση, η ακακία ίσως δώσει κατά 30%-40% νεκταροέκκριση (μπορεί και να είναι και αισιόδοξα αυτά τα νούμερα για την ακακία!). Αυτά
φυσικά ισχύουν μόνο στην ταυτόχρονη ανθοφορία τους, συνήθως όμως η ακακία
ανθίζει σχεδόν μετά από τις πρώιμες ελαιοκράμβες και έτσι δεν έχει και τόσο
σημασία το ερώτημα σε αυτή την περίπτωση. Στις όψιμες φυσικά αλλάζει πλήρως το
ζήτημα. Αλλά εσύ το βλέπεις λάθος το όλο το ζήτημα, προφανέστατα θέλεις να
βγάλεις μέλι ακακίας για να το πουλήσεις, ένα πρώιμο μέλι πάντα είναι κάτι που
όλοι το θέλουμε, αλλά στην πραγματικότητα αυτή την στιγμή περισσότερο θα έπρεπε
να σε νοιάζει να αναπτυχθούν τα μελίσσια σου για να είναι δυνατά στις επόμενες
ανθοφορίες που είναι πολύ πιο παραγωγικές (γιατί φυσικά και τα μελίσσια είναι
δυνατότερα, μην το ξεχνάς αυτό!), οπότε θα έπρεπε να σε χαροποιεί το παραπάνω
δίλημμα σου και μάλιστα να ήταν λόγος για να προχωρήσεις σε αυτή την τοποθέτηση
μόνο και μόνο για την ύπαρξη ελαιοκράμβης! Μην γελιέσαι, η ακακία είναι δύσκολη
τοποθέτηση για να σου δώσει μέλι και συνήθως δεν είναι αυτούσιο το μέλι της,
εάν δεις ποιοι λένε ότι βγάζουν μέλι ακακίας και δεις τις προηγούμενες
τοποθετήσεις τους θα δεις ότι ήταν μέσα και σε ελαιοκράμβεις (λίγοι είναι αυτοί
που ήταν πριν σε πεύκο ή σε ανοιξιάτικα ρείκια), και για να δυναμώσουν τα
μελίσσια τους, αλλά και για να πάρουν και λίγο μέλι ελαιοκράμβης που θα
συμπληρώσει το μέλι της ακακίας (εάν δώσει η ακακία, στο ξαναλέω η ακακία δεν
είναι αξιόπιστη και ανθίζει στην τελείως λάθος εποχή από άποψη καιρικών
συνθηκών για αυτή). Μην βλέπεις μόνο ότι βγάζουν τα παιδιά μέλι από ακακία και
μασάς, δεν ξέρεις την ανάλυση του μελιού τους για να ξέρεις και στην
πραγματικότητα από τι αποτελείται αυτό. Αυτή την εποχή το βασικό είναι να
αναπτυχθούν τα μελίσσια αυτό να θυμάσαι, εάν έρθει και κάποιο
"δύσκολο" μέλι (πχ ακακία, άγριο τριφύλλι, μελούρα του βελανιδιού στο
φύλλο, παλιούρι) θα είναι κάτι το θαυμάσιο που θα σου δώσει άλλα φτερά, αλλά
και εάν δεν έρθει δεν χάλασε ο κόσμος, έτσι και αλλιώς δεν είναι στο πρόγραμμα
αυτά τα μέλια (εάν δεν είσαι τρελά αισιόδοξος!) και απλώς είναι τα
"εξτραδάκια" που μπορεί να κάνουν μια καλή χρονιά υπέροχη (ή μια κακή
χρονιά απλώς ανεκτή!).
256 b/ Λάζαρε 3 χρόνια πηγαίνω ακακίες κ πάντα έναν τρύγο μέχρι 6 κιλά ανά μελίσσι
τα παίρνω. Αστείο νούμερο αλλά αυτό το μέλι πλήρωνε τα πετρέλαια για την μισή χρονιά.
Τώρα δεν ξέρω αν πάω τα μεγάλα μελίσσια 13-18 πλαίσια αν αξίζει ή θα τα κυνηγάω
με σμηνουργιες κ λοιπά. Τα μικρά το βλέπω πιο σίγουρα να ανεβαίνουν αλλά τελικά
φοβάμαι κ τους ψεκασμούς που πιθανόν να κάνουν στην ελαιοκράμβη. Τελοσπαντων
ειδομεν, σε ευχαριστώ για το χρόνο σου ιδιαιτέρως.
Bear's Nest: Πάνε τα όλα, το ζήτημα είναι να
κυνηγάς την νεκταροέκκριση όπου και εάν είναι, μην βλέπεις το ζήτημα λάθος,
εμείς κάνουμε αμάν και αμάν για νεκταροεκκρίσεις για να δυναμώσουν τα μελίσσια
και εσύ τσιγκλάς? Θα σε πνίξω! Μικρό νούμερο τα 6 κιλά μέλι στην ακακία δεν
είναι, τώρα εάν όλα πάνε καλά θα πάρεις πιο πολύ μέλι. Απλώς μην βιαστείς να τα
πας, στις ελαιοκράμβεις συνήθως ραντίζουν στην αρχή τους (και μόνο όταν δουν
ότι δεν έκανε καλή δουλειά το αρχικό ράντισμα ξαναραντίζουν τις ελαιοκράμβεις αλλά
ανθισμένες!). Βάλε παγίδες αφεσμών, να είσαι και εσύ λίγο πιο συχνά στα
μελίσσια σου, και εάν δώσει η ακακία όσο λες ότι σου δίνει και δώσει και η
ελαιοκράμβη τότε θα βγάλεις τα πετρέλαια όλης την χρονιάς σου με το μέλι που θα
πάρεις.
256 c/ Θα τα ανεβάσω Λάζαρε θα αφήσω κ μήνυμα στον αγρότη ότι έχω μελίσσια κοντά
να με πάρει τηλ κ ελπίζω να πάνε όλα καλά. θα σου πω νεώτερα όταν θα έχω!
Bear's Nest: Πάνε καλύτερα μέσα σε ένα χωράφι
με ελαιοκράμβη και δες εάν στα άνθη του υπάρχουν μικρά μαύρα έντομα και εάν
είναι εκτεταμένοι οι αριθμοί τους, αυτή είναι η ψείρα της ελαιοκράμβης που την
ραντίζουν.
257. Καλημέρα Λάζαρε κ χρόνια
πολλά! Μέρες τώρα που όλοι σκέφτονται μαγειρίτσες αρνιά κ κοκορέτσια εμείς
σκεφτόμαστε τα μελισσακια μας! Πήγα ******, πολύ καλά τα βρήκα τα πράγματα, δουλεύουν
πολύ την ελαιοκράμβη κ τη βρούβα. Γύρες καλές κ μέλι. Ήθελα να ρωτήσω επειδή διάβασα
ότι η γύρη της ελαιοκράμβης έχει 22% πρωτεΐνη κ 7% λιπίδια σκέπτομαι να βάλω
γυρεοπαγιδες για να μαζέψω. Η γυρεοπαγιδα είναι δυνατόν να αναστείλει την τάση
της σμηνουργίας;
Bear's Nest: Καλά θα κάνεις να μαζεύεις γύρη
από ελαιοκράμβη, και έρχεται σε καλές ποσότητες και είναι άριστης ποιότητας
(ιδίως για γυρεόπιτες!). Θεωρητικά ναι μπορεί να περιορίσει την τάση
σμηνουργίας η γυρεοπαγίδα, και αυτό επειδή κόβει λίγο την ανάπτυξη του
μελισσιού (επειδή κρατά ποσότητες γύρης που κανονικά θα πήγαιναν για να
αναπτυχθεί γόνος) να περιορίσει την τάση της σμηνουργίας αλλά αυτό έχει μόνο
παροδικό αποτέλεσμα. Καθώς αντιλαμβάνεται το μελίσσι ότι υπολείπεται σε γύρη
(και όχι σε νέκταρ! Προσοχή εδώ! Μια που το μελίσσι εξακολουθεί να βρίσκει σε
δυνατές ανθοφορίες νέκταρ -πχ ελαιοκράμβη- αλλά δεν θα γονεύσει και τόσο, μέρος
των πλαισίων που θα γέμιζαν με γόνους θα γεμίσουν με νέκταρ και έτσι μειώνεται
ο διαθέσιμος χώρος για το μελίσσι -όπου θα μπορούσε να βάλει γόνο- οπότε αυτό
δρα θετικά για την σμηνουργία) θα αλλάξει την αναλογία συλλεκτριών νέκταρος
προς συλλεκτριών γύρης για να αντισταθμίσει αυτό το γεγονός (φυσικά και εσύ
κάποια στιγμή θα βγάλεις την γυρεοπαγίδα!). Μην βασίζεσαι και τόσο στις
γυρεοπαγίδες για καταστολή της σμηνουργίας σε τόσο δυνατές νεκταροεκκρίσεις, θα
μειώσει την ανάπτυξη μεν, αλλά στην ελαιοκράμβη έτσι και αλλιώς είναι εκρηκτική
η ανάπτυξη και τα πράγματα είναι δύσκολα από πλευράς σμηνουργιών. Αντίστοιχος
κίνδυνος και στην νεκταροέκκριση του παλιούριου (εάν δώσει! Δυστυχώς δεν είναι
τόσο αξιόπιστο όσο η ελαιοκράμβη!), αυτές οι δύο νεκταροεκκρίσεις θα πρέπει να
σε έχουν πάντα σε εγρήγορση (ίσως στον Νότο η αντίστοιχη δυνατή νεκταροέκκριση
από αυτά που μου λένε τα παιδιά να είναι το πορτοκάλι) ο κίνδυνος σμηνουργιών
σε αυτές είναι τεράστιος.
258. Καλησπέρα Λάζαρε. Τη κάνεις θα ήθελα να
σε ρωτήσω την γνώμη σου για τις βιταμίνες στα Μελίσσια;
Bear's Nest: Γεια σου *******, Χμμμμ βιταμίνες
στα μελίσσια! βαθύ θέμα, από που να το πιάσεις! Πάμε στα γενικά, ναι οι
βιταμίνες κάνουν καλό στους Ανθρώπους, υποθέτω θα κάνουν καλό και στους
περισσότερους έμβιους οργανισμούς, αλλά ποιες βιταμίνες σε ποια ζώα? Με ποια
δοσολογία? Βιταμίνες που για εμάς μπορεί να είναι τελείως απαραίτητες για τον
οργανισμό μας και απαραίτητα στοιχεία στον μεταβολισμό μας, σε άλλα είδη μπορεί
να είναι τοξικές (πάντα όταν μου κάνουν αυτή την ερώτηση δίνω ως παράδειγμα την
σοκολάτα, για τον άνθρωπο είναι μια λιχουδιά για τα σκυλιά είναι τοξική ακόμα
και σε μικρές ποσότητες).
Πιθανότατα και να μπορούν να βοηθήσουν οι βιταμίνες
και τις μέλισσες απλώς είναι αναγκαίο να ξέρουμε ποιες είναι οι ανάγκες τους σε
συγκεκριμένες βιταμίνες, και σε ποια δοσολογία. Υπάρχουν τέτοιες έρευνες (από
ανεξάρτητους ερευνητές και όχι από αυτούς που τις πουλάνε)? Δεν είμαι σίγουρος!
Εάν κάποιος δίνει βιταμίνες αναγκαίες για τον ανθρώπινο οργανισμό σε ένα
σκεύασμα για μέλισσες δεν είμαι σίγουρος ότι θα έχουν αντίστοιχα θετικά
αποτελέσματα και στις μέλισσες (μια διευκρίνηση εδώ! Μόνο όταν ένας άνθρωπος
έχει έλλειψη στην διατροφή του από ορισμένες βιταμίνες και ιχνοστοιχεία -πχ
φτωχή διατροφή σε φρούτα- συμπληρώματα βιταμινών μπορούν να τον βοηθήσουν,
αλλιώς δεν τα έχει καθόλου ανάγκη και μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να κάνουν
και κακό λόγου υπερδοσολογίας). Άλλη η φυσιολογία του ανθρώπου άλλη της
μέλισσας.
Ορισμένοι πάντως που βάζουν αναφέρουν καλά αποτελέσματα (δεν τους
ξέρω προσωπικά για να ξέρω τις σχέσεις που έχουν με αυτούς που πουλούν τις
βιταμίνες), αλλά πολλές φορές πολλοί παράγοντες μπορούν να αλλάξουν εκεί έξω
και τα μελίσσια να κάνουν παπάδες, και εσύ να νομίζεις ότι έκανες κάτι εσύ και
άλλαξες τα πράγματα. Παράδειγμα Φεβρουάριος, κρύο, αδύναμα μελίσσια, έξω μόνο η
ανθοφορία της αμυγδαλιάς, λογικό τα μελίσσια να πάνε κούτσα, κούτσα, περνά ένας
μήνας, βάζεις εσύ μεν βιταμίνες στα μελίσσια αλλά αυτά ήδη έχουν ανανεώσει
πληθυσμούς και ίσως και να τους έχουν αυξήσει, έχει μεγαλώσει η μέρα και έχει
μειωθεί το κρύο οπότε πετούν και πολύ περισσότερη ώρα, έχει πες αρχίσει να
δίνει και σαν τρελή η ελαιοκράμβη και βλέπεις τα μελίσσια να έχουν εκρηκτική
ανάπτυξη. Που θα το αποδώσεις? Στις βιταμίνες ή στο ότι έχει αλλάξει πλήρως το
σύστημα δυναμικότητας της κυψέλης και εξωτερικής νεκταροέκκρισης? Αυτό είναι
και το βασικό μου ερώτημα κάθε φορά που κάποιος κάνει τέτοιες δηλώσεις σχετικά
με ένα σκεύασμα που έβαλε στα μελίσσια του. Όπως φυσικά και το εάν είναι ικανός
να αντιληφθεί ακριβώς το παραπάνω προβληματισμό μου ή είναι κάποιος ότι να
είναι, και ότι του φανεί του λολοστεφανή. Εάν δεν είναι το σκεύασμα τοξικό για
τις μέλισσες βάλε, το πολύ πολύ να μην κάνει απολύτως τίποτα. Αλλά φρόντισε να
ξέρεις εάν δεν είναι τοξικό!
259. Χαίρετε
κε Μοτσανο. Μετά την τελευταία συνομιλία μας (βλέπετε ανάρτηση του blog Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol LI ερώτηση 254) κάνω ακριβώς αυτό πού μου είπατε
"κάθε πέντε-έξι μέρες επιθεώρηση και χάλασμα κελιών" . Μέχρι στιγμής
κάθε μελίσσι κάνει από δέκα κελιά και πάνω(το ανώτερο δεν το λέω γιατί αν έκανε
κάθε μελίσσι τόσα τώρα δεν θα έγραφα). Σταματάει ποτέ αυτό η θα φάω όλο το Μάιο
μέσα σε μια κυψέλη; Και καλά τώρα που είναι κοντά , αρχές Ιουνίου που θα πάω
250 χλμ μακριά έλατο τι θα κάνω;
Ευχαριστώ πολύ.
Bear's Nest: Χμμμ δεν είπα ακριβώς αυτό, είπα
επιθεώρηση ανά 5 μέρες, και είτε καταστροφή βασιλικών κελιών, είτε
χρησιμοποίηση τους για άλλους σκοπούς (κόψιμο παραφυάδων, εισαγωγή βασιλικών
κελιών).
Αλλά ναι, είσαι στον Μάη και βάση
της εμπειρίας σου (και εάν δεν θέλεις
περισσότερα μελίσσια) καλά κάνεις και κόβεις βασιλικά κελιά. Και το ερώτημα σου
εάν θα συνεχιστεί αυτός ο χαβάς για πολύ καιρό ακόμα, μπορεί να ακούγεται στην
αρχή ως απλό, και να αποτυπώνει μια έλλειψη εμπειρίας πάνω στην μελισσοκομία
(λογική έλλειψη μελισσοκομική εμπειρίας, κανένας δεν γεννήθηκε με ένα ξέστρο
στο χέρι!) αλλά μόνο απλό δεν είναι.
Είναι μάλιστα ένα από τα
σημαντικότερα ερωτήματα που μπορεί να έχει ένας νέος μελισσοκόμος. Και η
απάντηση του βασίζεται στην
σημαντικότερη παράμετρο στην μελισσοκομία, το οποίο είναι η νεκταροέκκριση κατά
κύριο λόγο και η γυρεοπαραγωγή κατά δεύτερο.
Όπως μάλλον θα γνωρίζεις η σμηνουργία είναι ο φυσικός τρόπος
αναπαραγωγής του μελισσιού (σαν μελίσσι, δηλαδή ως ένα πολύπλοκος
κοινωνικός οργανισμός με τους εσωτερικούς κανόνες του και τις δυναμικές που αναπτύσσει,
όχι ως είδος. Σαν είδος ισχύει ο κύκλος
αναπαραγωγής με την βασίλισσα και τους κηφήνες), λόγου της αυξημένης
νεκταροέκκρισης στις αρχές και στα μέσα της άνοιξης (και αντίστοιχα
γυρεοπαραγωγής, τα αναφέρω ξεχωριστά και θα καταλάβεις τον λόγο γιατί το κάνω
αυτό παρακάτω) αναπτύσσεται το μελίσσι
σε πληθυσμούς και «νιώθει» την ανάγκη να σμηνουργήσει (αναγκάζοντας την παλιά
βασίλισσα να εγκαταλείψει την κυψέλη με το μισό μελίσσι και όσες τροφές χωρούν
στο στομάχι τους για να κάνουν νέα αποικία, και να μείνουν τα βασιλικά κελιά
που θα δώσουν νέες βασίλισσες –ίσως και άλλους αφεσμούς- το υπόλοιπο μελίσσι
μαζί με όλο τον γόνο και όσα αποθέματα
τροφής δεν πήραν μαζί τους οι μέλισσες που φύγανε. Βασικό στοιχείο στην όλη διαδικασία είναι η αυξημένη νεκταροέκκριση
(και γυρεοπαραγωγή) που θα οδηγήσει σε αλματώδη ανάπτυξη του μελισσιού (άλλοι
λόγοι βασικοί και αυτοί, αλλά όχι όσο οι δύο παραπάνω, είναι η ηλικία της
βασίλισσας και οι οσμές της, οι χώροι που έχει το μελίσσι –τα πλαίσια δηλαδή-,
η αναλογία νέων μελισσών προς συλλέκτριες, η διάρκεια της ημέρας, η θερμοκρασία
κ.α.).
Όσο υπάρχουν οι δύο βασικοί παράγοντες
θα υπάρχει κίνδυνος για σμηνουργίες (οι υπόλοιποι παράγοντες απλώς ορίζουν και
ένα χρονικό όριο στο «επικίνδυνο» χρονικό διάστημα των σμηνουργιών), τον Μάρτιο
(στην Νότια Ελλάδα), τον Απρίλιο (σε όλη την Ελλάδα) και τον Μάη (όλος ο Μάης
στην Βόρεια Ελλάδα μέχρι το δεύτερο δεκαήμερο στην νότια Ελλάδα περίπου) είναι μια
εποχή έντονων νεκταροεκκρίσεων και συνεπώς αλματώδους ανάπτυξης του μελισσιού
οπότε και τότε είναι και το παράθυρο των
σμηνουργιών (μπορούν να γίνουν και μετά από αυτό το «παράθυρο ευκαιρίας» αλλά
πέφτουν σε μεγάλο βαθμό οι πιθανότητες για κάτι τέτοιο, και εδώ μπαίνουν οι
άλλοι παράγοντες που σου επισήμανα, κάπου στα τέλη Μάη η διάρκεια της ημέρας
είναι τέτοια που βάζει σε δεύτερες σκέψεις το μελίσσι σχετικά με την σμηνουργία
ή όχι).
Στον Βορρά έχουμε δυνατές
νεκταροεκκρίσεις από τον Απρίλη και μετά με την ελαιοκράμβη να ορίζει το πρώτο
«παράθυρο ευκαιρίας» για σμηνουργίες, και μετά από 15-20 μέρες το παλιούρι να
αναλαμβάνει αυτόν τον ρόλο. Ενδιάμεσα υπάρχει το «κενό του Μάη» όπου πέφτει η νεκταροέκκριση και ηρεμούν λίγο τα
πράγματα (στην πραγματικότητα υπάρχει η ανθοφορία της ακακίας που μπορεί και
αυτή να δώσει πολύ καλή νεκταροέκκριση, αλλά είναι αναξιόπιστη λόγου ευπάθειας
της στις (δύσκολες) καιρικές συνθήκες της εποχής, μάλιστα εάν δεν δώσει και το
παλιούρι τότε το κενό του Μάη μπορεί να γίνει τελείως καταστροφικό για την ανάπτυξη δυνατών μελισσιών που θα πρέπει να εκμεταλλευτούν
παραγωγικά τις νεκταροεκκρίσεις και μελιτωεκκρίσεις του καλοκαιριού και του
φθινοπώρου!).
Το κενό του Μάη είναι εντονότερο
στις νότιες περιοχές της χώρας που δεν υπάρχει ούτε ελαιοκράμβη (εκείνη την
εποχή υπάρχει φυσικά το πορτοκάλι στον νότο) αλλά κυρίως δεν υπάρχει το
παλιούρι και εάν η χρονιά είναι ξερή χωρίς πολλές βροχές τότε και η χορτονομή
είναι ανίκανη να δώσει επαρκείς νεκταροεκκρίσεις.
Οπότε βάση αυτών μπορείς να
περιμένεις ότι θα πέσει η τάση για σμηνουργία αυτόν τον μήνα (ακόμα και η διαδικασία να καταστρέφεις
διαρκώς τα κελιά μπορεί να οδηγήσει την τάση σμηνουργίας να σταματήσει! Το
μελίσσι θεωρεί ότι τα βασιλικά κελιά τα καταστρέφει η βασίλισσα και θεωρεί ότι
έχει μεγάλη δυναμική και ζωή μέσα της και παίρνει την απόφαση να μην
σμηνουργήσει –προσοχή εδώ! Εάν η βασίλισσα δεν είναι καλή και το μελίσσι ήταν
έτοιμο να την αντικαταστήσει αυτή ακριβώς η διαδικασία καταστροφής βασιλικών
κελιών μπορεί να μπερδευτεί το μελίσσι
και μια γέρικη βασίλισσα που γεννά λίγο να της δώσει και άλλο χρονικό περιθώριο
ύπαρξης, αλλά αυτό στο τέλος να έχει αρνητικό
αντίκτυπο στο μελίσσι –μια που ο ρυθμός της γέννας της βασίλισσας δεν θα είναι
ο μέγιστος δυνατός-).
Αλλά ήδη μου έχεις πει ότι θα
κάνεις τοποθέτηση στα Έλατα (που σου είναι και στα 250 χιλιόμετρα μακριά) όπου
μπορεί η μελιτωέκκριση εκεί να είναι σε εξωφρενικά επίπεδα (ναι αλλά τα
τελευταία χρόνια δεν είναι! Δυστυχώς με όσα περιγράφουν οι φίλοι μου νότιοι
μελισσοκόμοι υπάρχει μια έντονη απογοήτευση με την μελιτωέκκριση του Έλατου που
ίσως να μην υπήρχε και στο παρελθόν). Τι γίνεται σε αυτή την περίπτωση? Δεν θα
αυξηθεί αντίστοιχα και η τάση για σμηνουργία?
Και εδώ ερχόμαστε στον διαχωρισμό
της νεκταροέκκρισης /μελιτωέκκρισης από την γυρεοπαραγωγή. Για να υπάρχει η
τάση για σμηνουργία θα πρέπει να υπάρχουν σε έντονο βαθμό και τα δύο. Ναι εάν
δώσουν καλά τα Έλατα θα υπάρχει μελιτωέκκριση, αλλά η γυρεοπαραγωγή είναι άλλο
ζήτημα πάνω στις τοποθετήσεις στα Έλατα. Τα ελατοδάση εκτός από ότι είναι σε
πολύ μεγάλο υψόμετρο (πάνω από τα 800 μέτρα) επίσης σχηματίζουν εκτεταμένα δάση
που έχουν την ιδιότητα να «σκεπάζουν» τον ήλιο για οποιοδήποτε άλλο φυτό κάτω
από αυτά (τα κωνοφόρα το έχουν αυτό, οι βελανιδιές είναι πιο «ανεκτικές» πάνω
σε αυτό!), οπότε και είναι πολύ δύσκολο
να υπάρχει εκτεταμένη γυρεοπαραγωγή σε τέτοιες τοποθετήσεις (κυρίως σε ξέφωτα
μέσα σε δάση μπορεί να υπάρχει χορτονομή
που θα δίνει κάποια ποσότητα γύρης, και δυστυχώς οι καστανιές που έχουν
ανθοφορία αυτή την εποχή δεν συνυπάρχουν συνήθως με τα έλατα, λόγου υψομέτρου!).
Οπότε εάν σταθείς τυχερός και
δώσουν τα έλατα, δεν θα μεταφραστεί αυτό αναγκαστικά και σε αύξηση πληθυσμών
εάν δεν έχεις αρκετή γύρη στην περιοχή (και συνήθως για αυτό και παίρνεις και
μέλι στα Έλατα, εκτός από ότι είναι πυκνό και σχεδόν ότι έρχεται μένει και ως
μέλι-δεν αφαιρείται πολύ υγρασία- ταυτόχρονα πέφτουν και οι γόνοι λόγου
έλλειψης γύρης και αυτό μεταφράζεται σε αύξηση των αποθεμάτων, ακριβώς ότι
γίνεται και με τα πεύκα!), οπότε δεν θα υπάρχει και κίνδυνος σμηνουργιών.
Αντίθετα μάλιστα μια παρατεταμένη παραμονή στα έλατα μπορεί να ρίξει και το
μέγεθος του μελισσιού εάν δεν γονεύει καλά (ιδίως εάν δεν δώσουν τα Έλατα! Τότε
να δεις για πότε τετραπλά μελίσσια γίνονται σκιά του εαυτού τους!).
Οπότε νομίζω σε έχω καλύψει και
σε αυτή την ερώτηση σου, για όσο ακόμα συνυπάρχει έντονη νεκταροέκκριση, αλλά
και γυρεοπαραγωγή, θα πρέπει να είσαι απίκο στα μελίσσια σου κάθε 5 μέρες με
πλήρεις ελέγχους, όταν θα ησυχάσεις από την έντονη τάση σμηνουργίας θα έχεις
και τα πραγματικά μελισσοκομικά άγχη του «δίνει ή δεν δίνει το μέρος?» ή «τα
μελίσσια πως είναι από γόνους ή πληθυσμούς? Κρατιούνται ακόμα ή πρέπει να τα
κάνω καμία μετακίνηση σε καμία πικρή ανθοφορία για να πάρουν επάνω τους?» (για
πικρές και γλυκές ανθοφορίες δες την ανάρτηση του
blog Για να μιλήσουμε λίγο σχετικά με το τι είναι τα "γλυκά" και τα "πικρά" μελίσσια ).
Και πίστεψε με αυτά τα ερωτήματα
επειδή δεν μπορούν να λυθούν μόνο με τις ενέργειες σου (όπως τώρα που μπορείς
να καταστρέφεις αβέρτα βασιλικά κελιά,) αλλά θέλει και την ευνοϊκή συγκυρία του καιρού και των ανθοφοριών και μελιτωφοριών
εκεί έξω, είναι τα πραγματικά δύσκολα ερωτήματα να λυθούν.
260. Καλημέρα Λάζαρε!
Πέτυχα αυτό το άρθρο, δε ξέρω πόσο αξιόπιστη είναι μια μετεωρολογική
πρόβλεψη 2-3 μήνες μπροστά, αλλά " The Weather Company, που ανήκει στην
ΙΒΜ" λέει, οπότε μια βάση θα έχει.
Μάης --> πιο ψυχρός και υγρός
Μέχρι στιγμής βγαίνει. Και η πρόγνωση μέχρι και μέσα Μαΐου λέει
θερμοκρασίες κάτω από 25 και βροχές.
Άρα χαιρετάμε παλιούρι και πρώιμα μελιτώματα. Πάμε για καβαλαριές,
αγριοτρίφυλλο και κοντορίγανη.
Ιούνης --> θερμότερος και πιο υγρός
Bye-bye βελανιδιά και καστανιά, πάμε για μηδική, ρίγανη, σκούπα και πρώιμα
αγκάθια
Ιούλιος --> ξερός και ζεστός
πρώτο βάρεμα πεύκου RIP, άρα είμαστε για κάμπο ή ορεινά που οι προηγούμενες
βροχές θα χουν κρατήσει ζωντανά τα διάφορα λουλουδάκια.
2) Φέτος οι αγρότες σνόμπαραν την ελαιοκράμβη και έσπειραν κατά 95%
σιτάρι.
Ουδέν κακόν αμιγές καλού, αν πέσει καμιά βροχή το Φθινόπωρο, θα τρελαθούμε
στον πολύκομβο χαχα!
3) Παρατήρησα ένα περίεργο συμβάν σε ένα μελίσσι πριν λίγες μέρες και δεν
είμαι σίγουρος τί συνέβηκε και θα ήθελα τη γνώμη σου. Μιλάμε για 8αρι μελίσσι,
γέννα μέτρια, όχι πολύ στρωτός γόνος, ελαφρώς σκόρπιος (αυτά τα δύο
δικαιολογούν και το μέγεθος του μελισσιού για την εποχή). Καπνίζω, ανοίγω για
επιθεώρηση, το μελίσσι βουίζει στο κάπνισμα, δε βλέπω αυγό ημέρας, βλέπω λίγα
4-5 βασιλοκέλια φρέσκα (όχι ακόμα σφραγισμένα) στην άκρη και κάτω σε ένα
τελάρο. Λίγα δηλαδή για να τα θεωρήσω βασιλοκέλια σμηνουργίας (ούτε σφιγμένο
ήταν το μελίσσι), αλλά ούτε στο κέντρο για να τα θεωρήσω ορφάνιας. Αποκλείω το
ενδεχόμενο σμηνουργίας και δεν εφαρμόζω ντεμαρί. Καταλήγω στο συμπέρασμα ότι
μάλλον σκότωσα τη μάνα κατά λάθος στην προηγούμενη επιθεώρηση και χαλάω τα
βασιλοκέλια, αφήνοντας το καλύτερο. Καθώς πήγαινα να βάλω το τελάρο στη θέση
του, βλέπω τη βασίλισσα, πάνω στο τελάρο, να την έχουν περικυκλώσει εργάτριες
και να μη την αφήνουν να πάει πουθενά. Δε φαίνονται να της επιτίθενται, αλλά
απλώς να την περιορίζουν. Η βασίλισσα φαίνεται νέα, με μεγάλη κοιλιά.
Τί παίζει τελικά;
1) Σμηνουργία; Από όσο ξέρω, όταν ένα μελίσσι ετοιμάζεται για σμηνουργία,
περιορίζεται η γέννα της βασίλισσας. Αυτό έκαναν οι εργάτριες; Αλλά είχε πολύ
λίγα βασιλικά κελιά για σμηνουργία.
2) Αντικατάσταση βασίλισσας; Για αυτό είχαν τα βασιλοκέλια στην άκρη του
τελάρου, για να μη τα βρει η βασίλισσα και τα χαλάσει; Ο γόνος δεν ήταν και
πολύ καλός όπως είπα και δικαιολογείται η αντικατάσταση. Αλλά γιατί οι
εργάτριες να μην αφήνουν τη βασίλισσα να συνεχίζει να γεννάει μέχρι να έρθει η
καινούργια;
3) Γιατί βούιζε σαν ορφανό ενώ έχει μάνα;
Bear's Nest: Αχχχχ μαιμούνι τι θα κάνουμε με
σένα!!! Των άκρων διαρκώς μου είσαι, από την πλήρη αισιοδοξία μου πήγες στην
πλήρη απαισιοδοξία, κούλαρε, και όπως πάντα η βασική μελισσοκομική αρχή,
ΨΥΧΡΑΙΜΙΑ!
Για να δούμε τι μας έχεις εδώ.
1/ Δεν υπάρχουν αξιόπιστες μακροπρόθεσμες
προβλέψεις (μακροπρόθεσμο στην μετεωρολογία είναι οτιδήποτε πάνω από 15 ημέρες,
όχι μήνες! Ναι έχω ακούσει και εγώ ότι φέτος θα είναι υγρή η χρονιά. Αλλά όση
αξιοπιστία έχει ένας πολιτικός τόση έχει και ένας μετεωρολόγος!).
Πάμε παρακάτω, ναι υπάρχει πρόβλεψη για ένα
τετραήμερο βροχής από την Δευτέρα 13 Μάη και μετά, Εάν πετύχει ανοιχτά τα
παλιούρια μπορεί να τα φαλιρίσει. Ορθό αυτό. Το ζήτημα είναι ότι φέτος η χρονιά
είναι όψιμη και μπορεί να μην έχουν ανοίξει τα περισσότερα από τα παλιούρια
μέχρι το τέλος της εβδομάδας (και φυσικά βροχές ακριβώς πριν την άνθιση του
παλιουριού μπορεί να είναι λίρα εκατό για την νεκταροέκκριση τους), υπάρχει ήδη
η περίπτωση της ελαιοκράμβης που καθυστέρησε ήδη 15 ημέρες. Πέρσι το παλιούρι
είχε ανθήσει από τις 3 Μάη, φέτος ακόμα δεν έχει κάνει τίποτα, έχω δει και
άνθηση παλιουριού στις 18 Μάη, οπότε
ίσως διασωθεί. Η αγριορίγανη πάντως από τις βροχές άρχισε να δίνει σαν τρελή,
σε συνδυασμό με την ακακία που δίνει ακόμα καλά (για ελάχιστες ακόμα όμως μέρες
στα πρώιμα μέρη) μπορούν να λειτουργήσουν σαν γέφυρα ανάμεσα στην ελαιοκράμβη
και το παλιούρι. Εάν τις επόμενες 20 μέρες πάνε όλα καλά μπορεί να έχουμε πολύ ευχάριστες εκπλήξεις.
Το βελανίδι άσε το, ναι οι βροχές μπορούν να ξεπλύνουν
την μελούρα, αλλά επίσης και η ξηρασία μπορεί να το πυκνώσει τόσο που να μην το
παίρνουν οι μέλισσες. Ένας συνδυασμός ζέστης αλλά και υγρασίας χρειάζεται για
να πάρεις καλό τρύγο σε αυτό (μάλιστα ένας τέτοιος παρατεταμένος συνδυασμός
μπορεί και να δώσει και διπλό τρύγο στο βελανίδι και να μην κατέβεις καν για το
πρώτο χέρι του πεύκου!).
Βροχές και πεύκο, το πεύκο και εάν χρειάζεται
βροχές! Πέρσι οι τελευταίες βροχές του καλοκαιριού έπεσαν ακριβώς πάνω στο
βελανίδι το έκοψαν και μετά τίποτα, επόμενες βροχές Οκτώβρη, το πεύκο? Πάπαλα!
Χωρίς βροχές δεν δίνει το πεύκο, αυτό θα το έχεις ως δεδομένο.
Ναι οι βροχές εάν πέσουν άκαιρα μπορούν να
καταστρέψουν πολλές νεκταροεκκρίσεις και κυρίως μελιτωφορίες. Ορθό και αυτό.
Αλλά χωρίς βροχές δεν θα υπάρχουν τα δύο παραπάνω! Είναι τρομερά δύσκολο να
πετύχεις την χρονιά που όλα θα σου πάνε δεξιά, θα σου βγουν όλες οι
νεκταροεκκρίσεις και μελιτωφορίες που στοχεύεις, και να βρέχει διαρκώς μέλι. Αλλά
ένα να ξέρεις, όταν θα ζήσεις αυτή την χρονιά να θυμηθείς ότι ένας Αρκούδος σου
είχε πει ότι αυτή η συγκεκριμένη χρονιά θα είναι μια υγρή χρονιά. Η χρονιά που
θα βρέχει μέλι είναι αδύνατο να είναι ξερή χρονιά, χωρίς νερό ξέχνα τα πάντα!
Τι λέει ο σοφός ο λαός? «Βλέπεις κάποιον να χαμογελά όταν βρέχει το καλοκαίρι?
Μελισσοκόμος είναι!».
2/ Οι αγρότες δεν σνόμπαραν την
ελαιοκράμβη, ο καιρός σνόμπαρε την ελαιοκράμβη, θυμάσαι λίγο παραπάνω έγραψα
ότι είχε να βρέξει μήνες, από τον Ιούλιο μέχρι τα μέσα του φθινοπώρου? Ε αυτό
έκανε το έδαφος να είναι σκληρό σαν τσιμέντο, δεν είχε νόημα να σπείρεις
ελαιοκράμβη εκείνη την εποχή γιατί απλούστατα δεν θα έβγαινε, και για αυτό και
δεν έσπειραν ελαιοκράμβεις (η σπορά της έλαιοκράμβης είναι από τις πρώτες που
γίνονται, το σιτάρι σπέρνεται μήνες μετά, και ο Ηλίανθος ακόμα πιο πίσω). Χμμμμ
πολύκομβος! Είχε ένα καλό σερί καλών χρονιών αλλά τις τελευταίες χρονιές
τελείωσε και αυτό (όπως και της σουσούρας). Θέλει υγρασία, θέλει όμως και
ζέστη, και κυρίως θέλει και αγρότες που δεν θα οργώσουν. Εάν έχει βροχές θα
είναι ευκαιρία για τους αγρότες να σπείρουν ελαιοκράμβεις που δεν έβαλαν φέτος,
πιθανότατα δεν θα την αφήσουν αυτή την ευκαιρία ανεκμετάλλευτη!
3/ Χμμμμ! Ενδιαφέρον ερώτημα. Η
γέννα της βασίλισσας περιορίζεται σχετικά στην σμηνουργία γιατί την πιέζουν οι
εργάτριες να κινείται για να χάσει βάρος έτσι ώστε να μπορεί να πετάει και να
εγκαταλείψει (μαζί με τον μισό πληθυσμό) την κυψέλη. Επίσης όμως μπορείς να παρατηρήσεις
και πτώση της γέννας και σε βασίλισσα που πάει για αντικατάσταση (και αυτός
ακριβώς είναι ο λόγος που την πάνε για
αντικατάσταση).
Είτε σε
περίπτωση σμηνουργίας είτε σε περίπτωση αντικατάστασης η πρώτη σκέψη στην παλιά
βασίλισσα είναι να πάει να καταστρέψει τα βασιλικά κελιά, αυτό είναι το
ένστικτό της, αντίθετα το μελίσσι ως κοινωνικός οργανισμός, πέρα από το είδος,
η πρώτη του «σκέψη» ή καλύτερα εξελικτικός μηχανισμός να πούμε, είναι να
εμποδίσει την βασίλισσα να κάνει κάτι τέτοιο. Είτε έχοντας την συνέχεια στο
τρέξιμο (για να χάσει βάρος για να σμηνουργήσει όπως προείπαμε), είτε εμποδίζοντας την να καταστρέψει τα κελιά
(την περιορίσει σε σημεία της κυψέλης), εάν είναι νέα και ικανή η βασίλισσα μπορεί και να καταστρέψει τελικά τα
βασιλικά κελιά και να εμποδίσει την αντικατάσταση της (στην περίπτωση της
σμηνουργίας αυτό είναι πολύ δυσκολότερο, περισσότερα τα βασιλικά κελιά και οι
εργάτριες δεν αστειεύονται, θα την κάνουν το τρέξιμο της ζωής της για να χάσει
βάρος!).
Δεν γράφεις δυστυχώς την ηλικία της βασίλισσας για να είναι πολύ πιο ευκολότερη
η υπόθεση (Φετινή? Περσινή? Προπερσινή?). Έτσι όπως όμως το περιγράφεις θα σου
έλεγα αντικατάσταση (αλλά έχουν υπάρξει
και σμηνουργίες με 4-5 κελιά και μόνο, εάν κόψει ξαφνικά η νεκταροέκκριση όταν
έχει ήδη πάρει την απόφαση (συλλογική απόφαση) το μελίσσι να σμηνουργήσει
μπορεί να δεις λίγα κελιά).
Βουή τώρα, πολλές φορές μπορεί
να βουίζει το μελίσσι, να είναι νευρικό για κάτι, να προσπαθεί να
δημιουργήσει ρεύμα αέρα για να αφαιρεί υγρασία από το μέλι ή για να μειώσει την
εσωτερική θερμοκρασία, επίσης μπορεί να βουίζει γιατί δεν έχει αρκετές οσμές οι
βασίλισσα (φερομόνες) και κάνει το μελίσσι ανήσυχο (ο δεύτερος λόγος μετά την
πτώση της γέννας που μπορεί ένα μελίσσι να προχωρήσει στην
αντικατάσταση μιας βασίλισσας είναι αυτός, δεν εκλύει αρκετές φερομόνες για να
κρατήσει το μελίσσι «μαγεμένο» από την
παρουσία της).
Γενικά μην δίνεις και τόσο
απόλυτη σημασία στο βούισμα του μελισσιού, μπορεί άνετα να σημαίνει ορφάνια
(και μάλιστα ορφανό χωρίς βούισμα είναι δύσκολο να συμβεί!) αλλά επίσης
μπορεί να σημαίνει και κάτι άλλο! Δεν
έχουν εκτεταμένο λεξιλόγιο οι κυρές μας (βούισμα, τραγούδι βασίλισσας, χορός
ανιχνευτριών, θυμωμένο προειδοποιητικό χτύπημα των φρουρών, υψωμένες κοιλιές
στον απρόσκλητο «επισκέπτη», Face control
στην είσοδο όταν η νεκταροέκκριση δεν υπάρχει, έξωση των κηφήνων όταν πλέον
έχει κόψει πλήρως η νεκταροέκκριση και πλησιάζει ο χειμώνας, περπάτημα προς τα πάνω στην κυψέλη πριν
πετάξουν σε έντονες νεκταροεκκρίσεις και μελιτωεκκρίσεις! Αυτό είναι όλο κι όλο το ρεπερτόριο που διαθέτει το κατάστημα!) και
προσπαθείς με τα λίγα που σου λένε
οι ίδιες (και μερικά ακόμα που σου λέει
η ίδια η κυψέλη) να βγάλεις ένα νόημα, μερικές φορές πέφτεις μέσα, μερικές
φορές όχι. Μέλισσες, θηλυκά μην το ξεχνάς, άντε να βγάλεις νόημα με αυτά! Χα χα
χα.
Σειρά Μελισσοκομία και υψηλές προσδοκίες
Σειρά "Απαντώ εκεί που δεν με σπέρνουν".
Μότσανος Λάζαρος
Σοχός 12/05/2019
