Μια ματιά στην Υφανέτ

 Μια βόλτα στην Θεσσαλονίκη και μια ευκαιρία να κλέψω μερικές εικόνες από ένα από τα σημεία της πόλης που μου έχουν προκαλέσει το ενδιαφέρον εδώ και πολλά πολλά χρόνια. Αυτή την φορά στο στόχαστρο της φωτογραφικής μου μηχανής βρέθηκε η Φάμπρικα Υφανέτ. 

 Ένας ιστορικός χώρος που είχε ιδρυθεί το 1905 από την εταιρία "Καπαντζής-Κασάζης & Σια" (Γιαχέλ), ένα υφαντουργείο που διέθετε και υφαντήριο, βαφείο, και φεσοποιείο. Το 1909 κάηκε και το 1910 μετατράπηκε σε ανώνυμη εταιρία  με τίτλο "Ανώνυμος Οθωμανική Εταιρία Υφασμάτων και Φεσιών" όπου και απολάμβανε αρκετών εμπορικών προνομίων. 

 Το 1925 επαναλειτούργησε με την ονομασία "Εργάνη" υπό τον Ναουσαίο έμπορο Αθανάσιο Μακρή (με συνέταιρο τον Γεώργιο Μήλιο), και το 1926 συγχωνεύτηκε σε Α.Ε. με ονομασία "ΥΦΑΝΕΤ". Περιλάμβανε κλωστήριο, υφαντήριο, πλυντήριο, στεγνωτήριο, βαφείο, στραγγιστήριο, σαπωνοποιείο και μηχανουργείο. Το 1936 το προσωπικό της έφτανε τους 550 εργαζόμενους.

 Κατά την διάρκεια της κατοχής δεν έκλεισε αλλά υπολειτουργούσε. Μεταπολεμικά η επιχείρηση γνώρισε στιγμές ανόδου και επέκτασης και έφτασε να απασχολεί 1.300 άτομα σε επιστημονικό και εργατοτεχνικό προσωπικό κατατάσσοντας την όχι μόνο στην μεγαλύτερη επιχείρηση στην Θεσσαλονίκη και στην Ελλάδα αλλά ακόμα και σε επίπεδο Βαλκανίων. 

 Στις αρχές της δεκαετίας του 60 άρχισε η πτώση της και τα προβλήματα ( το 1956 το μεγαλύτερο μέρος του εργοστασίου είχε καταστραφεί από πυρκαγιά -υπερβολικά πολλές πυρκαγιές αυτό το εργοστάσιο σαν να είχε!-)  που την οδήγησαν να γίνει η πρώτη προβληματική στην Ελλάδα (Μπράβο στην Θεσσαλονίκη! Και εδώ πρωτοπόρος χα χα χα). Το εργοστάσιο διακόπτει την λειτουργία του το 1964 και έπειτα από άγονους πλειστηριασμούς (δεν βρέθηκε αγοραστής παρόλο που υπήρχε ενδιαφέρον για αυτό) που έγιναν με επίσπευση του δημοσίου το εργοστάσιο περιήλθε στην κυριότητα της Εθνικής Τράπεζας, η οποία είχε επωμιστεί και το κύριο χρηματοδοτικό βάρος. Τα μηχανήματα και τα εμπορεύματα εκποιήθηκαν.

 Από τότε και για πολλές δεκαετίες το εργοστάσιο εγκαταλείφθηκε και σάπιζε κυριολεκτικά μέχρι που την 20 Μαρτίου του 2004 το εργοστάσιο καταλήφθηκε από αναρχικούς που αποφασίσανε να δημιουργήσουν μια κολεκτίβα - πολυχώρο όπου εκτός από διάφορα δρώμενα και εκδηλώσεις φιλοξενήθηκαν άτομα και ομάδες φίλιες στην ιδεολογία, τις αρχές, και το ηθικό πλαίσιο των καταληψιών.

 Ένα ενδιαφέρων πείραμα που μακάρι να ευοδώσει τα αποτελέσματα που περιμένουν. 

 Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να δείτε την σελίδα τους Φάμπρικα Υφανέτ.

 Στις 29 Δεκεμβρίου του 2006, περιήλθε στην ιδιοκτησία του Υπουργείου Πολιτισμού, προκειμένου να στεγαστεί εκεί το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (τώρα πως μπορεί να γίνει αυτό μια που υπάρχει και η κατάληψή είναι άλλο θέμα χα χα χα) 

 Αρκετά με την Ιστορία για να δούμε τι άρπαξε ο φωτογραφικός φακός μας. 

 Και αρχίζουμε από την οδό Περδίκα να περιδιαβαίνουμε την περίμετρο της Υφανέτ.

 Σιγά σιγά ο κισσός θα γίνει ο τελικός και μόνιμος καταληψίας του παλιού εργοστασίου από ότι φαίνεται. 

 Διαμπερή φωτογραφία από ένα σημείο όπου το συρματόπλεγμα έχει τρύπα, μέσα από το εργοστάσιο και προς το ρέμα της Υφαντέτ (ή "Κωνσταντινίδη" ή "Ορτανσίας" ή του "Λάκκου των τριών βρύσεων"). 

 Και συνεχίζουμε την περιήγηση του εργοστάσιου, με εμβαδό 19,500 τ.μ. είναι ένα τεράστιο συγκρότημα μέσα σχεδόν στην καρδιά της πόλης (Κάτω Τούμπα).

 Δυστυχώς τα σημάδια της εγκατάλειψης είναι εμφανέστατα, μισοπεσμένοι τοίχοι, σπασμένα παράθυρα, πλέγματα για να προστατεύουν τους πεζούς από πτώσεις τούβλων από το παρατημένο εργοστάσιο! Κρίμα!

 Σκουριασμένες πόρτες χωρίς καμία προσπάθεια να μην δείχνουν τόσο παραμελημένες, και αυτό χτυπάει άσχημα! 

 Περδίκα και Ομήρου και συρματοπλέγματα γιατί υπήρξε και επίθεση με εμπρηστικούς μηχανισμούς από αγνώστους. 

 Η υπέροχη είσοδος στην γωνία Περδίκα και Ομήρου (κλειδωμένη με αλυσίδα και συρματόπλεγμα!). Αρνητικό σημείο το επίπεδο εγκατάλειψης και η σκουριά που έχει συσσωρευτεί από τα πολλά χρόνια που δεν έχει συντηρηθεί. 

 Βρε παιδιά σοβαρά τώρα! Δηλαδή τόσο δύσκολο είναι αυτό το κόσμημα να το περάσετε πρώτα ένα τρίψιμο με σιδερόβουρτσες, ένα αστάρωμα, και να το βάψετε δυο χέρια λαδομπογιά (ένα καλό κόκκινο εκεί που γράφει φάμπρικα Υφανέτ και λίγο μαύρο στο αστέρι!)? Πάνω από δέκα χρόνια κατάληψη! Ξέρετε πόσες Ανθρωποώρες είναι δέκα χρόνια?  

 Τουλάχιστο εσωτερικά τα πράγματα δεν είναι τόσο άσχημα όσο εξωτερικά και η κατάσταση είναι υποφερτή (υποφερτή! Με τίποτα δεν είναι καλή! Καλές οι εκδηλώσεις αλλά και κάποια άλλα έχουν επίσης σημασία, ιδίως αν θέλεις να συμμερισθούν και άλλοι το όραμα που έχεις για κάτι διαφορετικό!). Γιατί δεν έχουμε περισσότερες φωτογραφίες από μέσα? Απλούστατα πάμε όπου μας καλούν όπου δεν μας καλούν δεν πάμε, απλά τα πράγματα χα χα χα. 

 Στην Ομήρου τα πράγματα δείχνουν λίγο καλύτερα εξωτερικά μερικά Graffiti και μερικές γλάστρες δίνουν λίγο καλύτερη αισθητική και προσπάθεια να συμμαζευτεί η απαράδεκτη εξωτερικά κατάσταση. 

 Και συνεχίζουμε στην Παπάφη.

Από αυτή την πλευρά τα πράγματα εξωτερικά δείχνουν λίγο βελτιωμένα (λίγο!)

Και ο Κισσός εδώ αρχίζει να διεκδικεί τα κτήρια για τον εαυτό του.

 Και φυσικά πανό για αλληλεγγύη σε διάφορους αγωνιστές και συνιδεολόγους με τα παιδιά που κάνουν την κατάληψη στην Υφαντέτ.

 Σε αυτό το κτήριο η κατάσταση είναι εμφανώς καλύτερη (εξακολουθεί να μην είναι καλή!) και δείχνει σαν να έχει πέσει λίγη φροντίδα (Graffiti, τζάμια που δεν είναι σπασμένα) αλλά λίγο τσεγγενέ μαχαλά δείχνει και αυτό εξωτερικά. Υπέροχη η συρταριέρα στο ισόγειο που ωστόσο την έχουν παραμελημένη και αφημένη να καταστρέφεται σιγά σιγά!

 Και το ρέμα της Υφανέτ το οποίο και αυτό είναι σε κακά χάλια, δέντρα και κλαδιά πεσμένα, χορτάρια μέχρι την μέση, νερά ύποπτα, σκουπίδια παντού. Ελάχιστα μέρη με πράσινο έχει αυτή η πόλη και ωστόσο ελάχιστοι εκτιμούν ακόμα και αυτές τις σπάνιες και μικρές οάσεις!

 Η κατάληψη μέσα στην ζούγκλα χα χα χα.

 Και όμως το πάρκο μπορεί να δείξει υπέροχο γιατί έχει υποδομή μέσα του (συντριβάνια, γέφυρα), μάλιστα είχε γίνει μια προσπάθεια καθαρισμού του από εργάτες του μετρό και κατοίκους της περιοχής. Χωρίς πολλά πολλά αποτελέσματα υποθέτω!

 Πραγματικά αν γίνει μια σοβαρή προσπάθεια αυτό το μέρος μπορεί να αναδειχθεί υπέροχα. Αλλά αυτά τα ΑΝ είναι παράξενες λέξεις και πολλές φορές χωρίς νόημα. 

 Διαλυμένα παγκάκια, σκουπίδια, χόρτα μέχρι το ύψος του κεφαλιού (οι φωτογραφίες βγήκαν αρχές Μάρτη, δηλαδή τον Μάη τα χόρτα μέχρι που θα φτάσουν?). Κρίμα! 

 Και όμως το παρκάκι είναι όμορφο, φωτογραφία από ένα παρτέρι στους χώρους του, όμορφο μεν τελείως εγκαταλειμμένο στην μοίρα του δε! 

 Ένα σημείο της πόλης που μου είχε προκαλέσει το ενδιαφέρον τόσα χρόνια που περνούσα με το αστικό και είχα την ευκαιρία να το περιηγηθώ και από κοντά. Εντυπωσιακός και από κοντά ο χώρος λόγου του μεγέθους του, αλλά επίσης από κοντά μπορείς να δεις το τρομερό επίπεδο εγκατάλειψης που έχει εδώ και δεκαετίες. 

 Ελπίζω τα παιδιά κάποια στιγμή να προσπαθήσουν να το βελτιώσουν και εξωτερικά λίγο (αν είναι μεγάλο το κόστος για μερικά κουτιά μπογιά βρε παιδιά κάντε ένα έρανο ή μια εκδήλωση με σκοπό αυτό και μόνο! Πόση ψυχή έχουν μερικές δεκάδες κιλά μπογιά, μην ξεχνάτε εργασία μπορείτε να την βρείτε εύκολα στα επόμενα 10 χρόνια αν κρατήσει η κατάληψη ακόμα. Άλφα βήτα είναι αυτά! Να μην τα λέμε σε ενήλικους ανθρώπους. Όσο πιο υπεύθυνοι είσαστε για τους χώρους που είναι κάτω από την προστασία σας τόσο γλυκύτερα θα είναι και τα λόγια σας στα αυτιά όσων θέλετε να πείσετε για τις απόψεις σας και τις ιδέες σας. Μυαλό πολύ δεν θέλει!)

 Έτσι λοιπόν τσακαλάκια μου τελειώνει και αυτή η περιήγηση μας σε αυτό το μέρος της πόλης, μέχρι την επόμενη ανάρτηση.

Adios Amigos Locos

Μότσανος Λάζαρος

Θεσσαλονίκη 7/3/2015