Με αφορμή μια συζήτηση που είχα
στο προφίλ μου στο facebook
(τα μόνα κοινωνικά δίκτυα στα οποία έχω παρουσία είναι το Facebook και το blog μου,
τα παλιότερα χρόνια είχα συμμετοχή και σε διάφορα Forum- Τα κοινωνικά δίκτυα πριν τα κοινωνικά
δίκτυα χα χα χα-) σχετικά με το ότι παρακολουθούσα το Survivor και το
κράξιμο μου για αυτό το γεγονός από τον συνομιλητή μου (εδώ τον ονομάζω ως UnSurvivor χα χα χα) είχα απαντήσει ως
εξής:
UnSurvivor:
Καλά δεν έχετε τίποτα άλλο να κάνετε? Από το να βλέπετε όλοι σας αυτή τη
μαλακία?
Αρκούδας: Να κάνουμε ****** ***** τι? Να μιλάμε για πολιτική?
Είμαστε πολύ έξυπνοι για αυτό. Να μιλάμε για ποδόσφαιρό? Περάσαμε εδώ και
δεκαετίες την εφηβεία. Να πίνουμε αβέρτα στα μπαρ? Ωριμάσαμε πολύ για ένα
τέτοιο χάσιμο. Να διαβάζουμε βιβλία? Τις βιβλιοθήκες μου τις είδες, χαράμισα
χρόνια μπροστά από βιβλία που μιλούσαν για την ζωή, πλέον ζω την ζωή και θα
γράψω ίσως και τα δικά μου βιβλία. Να ακούω μουσική? Εδώ και χρόνια γράφω τα
δικά μου τραγούδια. Να ταξιδεύω? Και δουλεύω για να ζήσω οπότε δεν έχω χρόνο,
και επίσης μέχρι εκεί μου φτάνουν τα λεφτά (απλώς να ζω). Δουλεύω πολλές ώρες ****** ***** σε αντίξοες συνθήκες και όταν γυρίζω εάν έχω όρεξη γράφω κάτι στο
blog μου, όταν δεν έχω όρεξη το μόνο που θέλω είναι να «ξεφορτώσω» από την
κούραση, το άγχος, και την πίεση, οπότε βλέπω το καλύτερο που έχει η τηλεόραση
(και δυστυχώς είναι τόσο χαμηλό το επίπεδο της που αυτό είναι το καλύτερο που
έχει –Σε λίγο θα έχει game of thrones και θα βλέπουμε αυτό-) για να ηρεμήσω
λίγο. Τι να δω? Τους μαλάκες τους πολιτικούς? Τα τάλεντ σόου της πλάκας? Την
κρατική προπαγάνδα? Τους γελοίους τους δημοσιογράφους? Οπότε μην μας μαλώνεις ******
***** όταν απλώς θέλουμε για μερικές στιγμές να νιώσουμε ότι η ζωή δεν είναι
μια διαρκή κόλαση.
«Ουάου απάντηση!!»! θα μου πείτε,
και ναι μερικές φορές δεν παίζομαι όταν πιάνουν φωτιά τα δάχτυλα μου χα χα χα.
Αλλά αυτό δεν μου αρκεί ως
απάντηση δυστυχώς! Ναι δαπάνησα 5 μήνες με το να παρακολουθώ για 4 μέρες την
εβδομάδα, από τρεις ώρες την ημέρα το Survivor (φυσικά ταυτόχρονα έγραφα και αναρτήσεις για το blog μου και κρυφοκοίταζα την
τηλεόραση σύγχρονος, την πολυτέλεια να την αράξω με τις ώρες μπροστά από ένα
χαζοκούτι χωρίς να κάνω απολύτως τίποτα άλλο δεν την έχω!). Ναι δαπάνησα πολλές
ώρες να παρακολουθώ στο Twitter το Hashtag του Survivor.gr για
να μελετώ την συμπεριφορά των χρηστών του (δεν έχω λογαριασμό σε αυτό το
κοινωνικό δίκτυο και ούτε θα αποκτήσω μετά από το σοκ που είχα από την
παρακολούθηση του, νόμιζα ότι το κοινωνικό δίκτυο με το χαμηλότερο επίπεδο
είναι το facebook, αλλά
μετά από την επαφή μου με το twitter άλλαξα γνώμη και θεωρώ τον απόπατο των κοινωνικών δικτύων
αυτό το κοινωνικό δίκτυο*). Καθώς και 1,24 ευρώ γιατί ψήφισα και εγώ μια φορά στις
ψηφοφορίες του survivor (Και για να μπορώ να πω και εγώ "να καθόρισα το αποτέλεσμα
και μετείχα και εγώ σε όλο αυτό το κοινωνικό φαινόμενο"-γιατί κάτι το τόσο
μαζικό είναι κοινωνικό φαινόμενο μην γελιέστε!-, και για να δείξω την εκτίμηση
μου για όσα πέρασε ένας παίχτης μέσα σε αυτό το παιχνίδι, παρόλο που δεν μπορώ
να ταυτιστώ με αυτόν όπως ταυτίστηκαν εκατοντάδες χιλιάδες ακόμα συμπολίτες μας.
Ποιόν ψήφισα? Εσείς ποιόν λέτε? Χα χα χα. Αντί να ανάψω ένα κεράκι στην
Εκκλησία αποφάσισα με τα ίδια λεφτά να ψηφίσω κάποιον πιστό της στον τελικό του
Survivor. Οπότε θεωρώ
ότι έπιασαν περισσότερο τόπο έτσι τα χρήματα που δαπάνησα** χα χα χα).
Οπότε ας πάμε να δούμε τι κέρδισα
από όλη αυτή την διαδικασία και ταυτόχρονα να δούμε αν άξιζαν όλα τα παραπάνω
για το κέρδος που είχα.
Και αρχίζουμε:
-Δεν μπορείς να αρέσεις σε όλους!
Κάποιοι μάλιστα δεν θα σε γουστάρουν και θα προσπαθούν να σε περάσουν από
μικροσκόπιο για να βρουν ατέλειες σου ή ελαττώματα σου (υπαρκτά ή ανύπαρκτα) για
να δικαιολογήσουν αυτή την αντιπάθεια τους. Όσο πιο συμπλεγματικός
(κομπλεξικός) ο χαρακτήρας σου τόσο μεγαλύτερο και το αντίστοιχο μένος σου και
προσπάθεια σου να μειώσεις τον άλλο.
-Οι άνθρωποι είναι τρομερά πρόθυμοι
να μετατραπούν σε κριτές των πάντων, ακόμα και αν δεν έχουν όλα τα δεδομένα
μπρος τους για να σε κρίνουν.
-Οι Έλληνες παθιάζονται εύκολα,
οι Έλληνες (ίσως να ισχύει και για άλλους λαούς αυτό αλλά εγώ μελετώ τους Έλληνες
οπότε μιλώ για αυτούς) μπορούν να διχαστούν πολύ εύκολα, οι Έλληνες
δαιμονοποιούν όσους δεν συμμερίζονται τα πιστεύω τους, τις αξίες τους, τις ιδέες
τους, τα γούστα τους. Οι Έλληνες δεν έχουν μέτρο, και πράγματι φέρονται ως
αιώνιοι έφηβοι. Ναι αλλά η εφηβεία είναι ένα στάδιο ανάπτυξης της ανθρώπινης
προσωπικότητας, αναγκαίο μεν αλλά πρέπει να το ξεπεράσεις κάποια στιγμή δε, αν δεν
το καταφέρεις τότε……..
Τα παραπάνω μου τα δίδαξε το twitter! Α ναι και κάτι ακόμα
μου δίδαξε αυτό το κοινωνικό δίκτυο.
-Μην μπαίνεις ποτέ σε αυτό το
κοινωνικό δίκτυο. Αν θεωρείς ότι τα κοινωνικά δίκτυα αντιπροσωπεύουν συνήθως
ότι χειρότερο έχει η ανθρώπινη συμπεριφορά, δεν μπορείς να φανταστείς πόσο
χειρότερο είναι ένα δίκτυο που ορίζει ως μέγιστο όριο έκφρασης τους 140
χαρακτήρες.
Α και κάτι ακόμα!
-Βλακεία, ηλιθιότητα, και χαζομάρα
να προσπαθείς να εκφραστείς μόνο με 140 χαρακτήρες, αλλά κάτι το τόσο ιδιοφυές όπως
το «Σας γαμάει, σας χύνει, φοράει και κομποσκοίνι!» δεν θα μπορούσα να το σκεφτώ
εγώ! Χα χα χα
Πάμε παρακάτω.
-Η ελληνική τηλεόραση δεν έχει τίποτα
να παρακολουθήσεις, οπότε ένα πρόγραμμα σαν το Survivor μπορεί να είναι η καλύτερη δυνατή επιλογή που μπορείς να έχεις. Μια διευκρίνιση εδώ. Τα βιβλία είναι καλύτερη
επιλογή για να δαπανάς τον χρόνο σου, αλλά, τα βιβλία κοστίζουν, σε λεφτά, αλλά
και σε χρόνο και κόπο. Χρόνο και κόπο που δεν μπορείς να δαπανήσεις όταν
έρχεσαι με ένα κεφάλι καζάνι από την εργασία (και αν δεν έχεις εργασία τότε δεν
μπορείς να δαπανήσεις πολλά λεφτά για βιβλία!).
-Σε συνθήκες κρίσης και αύξησης της
φτώχειας που υπάρχουν στην Ελληνική οικονομία μπορεί πολύ ευκολότερα να
ταυτιστεί κάποιος με κάποιον άλλο που υποφέρει σε ένα τέτοιο σόου. Όσο πιο
κατατρεγμένος είναι αυτός τόσο τείνει να ταυτίζεται περισσότερο και ο μέσος
τηλεθεατής. Survivor προγράμματα υπήρχαν και πριν (άλλες δυο σεζόν!) αλλά δεν
γίνανε κάτω από συνθήκες οικονομικής κρίσης και οι τηλεθεατές τα
παρακολουθούσαν πιο ουδέτερα, χωρίς αυτή την υπερβολική ταύτιση και φανατισμό
που είχε αυτό! Μια λεπτομέρεια που λίγοι υποθέτω την αντιλήφθηκαν.
-Το αξιακό σύστημα και πρότυπα
που παρήγαγε η ελληνική κοινωνία πριν από την κρίση βρίσκεται σε τρομερή
αμφισβήτηση από την τωρινή ελληνική κοινωνία (ακόμα και εγώ γράφω ποίηση αμφισβητώντας
ακριβώς αυτό το αξιακό σύστημα και τους εκπροσώπους της), και άτομα που αντιπροσωπεύουν
ακριβώς αυτό το αξιακό σύστημα που μας οδήγησε στην κρίση που ζούμε γίνονται
εύκολα αντιπαθείς στις μεγάλες μάζες του Λαού. Το ότι ο μέσος τηλεθεατής
ταυτίστηκε με άσημα άτομα και όχι με τους «διάσημους» (ημι-διάσημους! Όσοι επισημαίνουν
ότι δεν ήταν και υπερβολικά διάσημοι όσοι συμμετείχαν σε αυτό το πρόγραμμα θα
πρέπει να αρχίσουν να σκέφτονται και λίγο. Κάποιος υπερβολικά διάσημος και
λεφτά πολλά από την εργασία του ήδη βγάζει, και χρόνο δεν έχει για να κάψει ένα
εξάμηνο του, και κίνητρο δεν έχει για να συμμετέχει –ούτε χρήματα, ούτε δόξα-,
οπότε χαμένος θα είναι και όχι κερδισμένος από μια συμμετοχή του σε αυτό) οφείλεται και σε αυτή την απόρριψη του παλιού αξιακού συστήματος και των προτύπων που αυτό πρόβαλε. Ίσως να ήρθε η ώρα να αλλάξει πραγματικά η Ελληνική κοινωνία!
-Οι Έλληνες είναι όλοι
νομπελίστες! Και δεν παρακολουθούν οι περισσότεροι Survivor γιατί
δεν παρακολουθούν οι νομπελίστες τέτοια σκουπίδια προγράμματα! Το πώς δεν
παρακολουθούσαν όλοι αυτοί το Survivor,
και πάλι να χτυπάει 70αρια σε τηλεθέαση δεν το καταλαβαίνω αυτό! Όπως και δεν
καταλαβαίνω πως κανένας δεν ψηφούσε ΠΑΣΟΚ ενώ αυτό χτυπούσε 48% των ψήφων (ούτε
και ΝΔ ψήφιζε κανένας! Αλλά τα δύο αυτά κόμματα χτυπούσαν το 90% των ψήφων!),
ούτε Σύριζα ψήφιζαν με 36%, ούτε και Όχι στο δημοψήφισμα και Ναι στον Γιάννη με
ένα ν που τσίμπησε 62%!
-Κάποιοι θεωρούν ότι σε ένα
παιχνίδι επιβίωσης με αγωνίσματα όπου πιθανότητες να τα πάει καλά κάποιος έχει
μόνο αν έχει ασχοληθεί κάποια στιγμή επαγγελματικά με τον αθλητισμό (γυμναστής ή
αθλητής), μπορεί να υπάρξει ένα άτομο που να έχει αυτά τα χαρακτηριστικά, αλλά να
μπορεί επίσης να κάνει μια πλήρη εννοιολογική και νοηματική ανάλυση πάνω στο
έργο του ποιητή Τέννυσον, να σου αναλύσει την κυματική και σωματιδιακή φύση του
φωτός στην Κβαντική φυσική, να σου απαγγείλει αρκετά αποσπάσματα της Ιλιάδας ή της
Οδύσσειας στην Αρχαία γλώσσα από μνήμης, ή να σου αποκρυπτογραφήσει με ένα 128bit κλειδί
ένα κλειδωμένο αρχείο από μια κυβερνητική υπηρεσία!
-Τα στάχυα που εξέχουν κόβονται
(γεια σου ρε Ντάνο παλικάρι!).
Αυτά λοιπόν το τι έμαθα από το Survivor (έμαθα και άλλα
πράγματα, αλλά αν σας τα πω θα ξέρετε τότε πολλά και θα είμαι υποχρεωμένος να σας
σκοτώσω χα χα χα)!
Νομίζω ότι ήταν ένα καλό μάθημα της ανθρώπινης (και
Ελληνικής) συμπεριφοράς που μου έδωσε μερικά πολύτιμα συμπεράσματα. Άξιζε?
Νομίζω πως ναι. Θα μπορούσα στον ίδιο χρόνο να κάνω κάτι καλύτερο? Και αυτό
πιθανό! Είχες την όρεξη να κάνεις κάτι καλύτερο? Όχι! Ούτε σχεδίαζα όταν ήμουν μπαϊλντισμένος
από την δουλειά να γράψω το επόμενο αριστούργημα της Λογοτεχνίας, ούτε να βγάλω
το πιο τρελό πόρισμα της μελισσοκομίας που δεν το σκέφτηκε ποτέ κανένας, ούτε
θα έκανα την πιο τρελή ανακάλυψη σε κάποια από τις πολλές ανιχνεύσεις μου.
Μερικές
χαλαρές στιγμές στον ελάχιστο ελεύθερο μου χρόνο από την δουλειά μου και το blog μου χάρισαν τα
παραπάνω. Στο επόμενο Suvivor αν δεν έχει Κλίκες ή Ντάνους μπορεί να πάω για το επόμενο
νόμπελ Λογοτεχνίας και εγώ, και μετά να λέω «Τι τρόμπες, μπανάλ, και
υποανάπτυκτοι είναι αυτοί που βλέπουν Survivor και ψηφίζουν και όλας, τι περιμένεις? Οι ίδιοι που ψηφάν Αλέξης Κόσπυ Κάριγκτον ψηφάν και Μαριοντάνους» χα χα χα
*μάλιστα συγκεκριμένα έχω γράψει
σχετικά για αυτό:
"Έχω εθιστεί στο Twitter χωρίς να
έχω λογαριασμό!!!
Μια ζωή μελετούσα την ανθρώπινη ηλιθιότητα και τα όρια της (ακόμα δεν τα
έχω βρει!!! Χα χα χα) και νόμιζα ότι στο Facebook θα έβρισκα μέχρι που μπορεί
να φτάσει η ανθρώπινη ηλιθιότητα σε όλο το μεγαλείο της!
Έκανα λάθος!
Παρακολουθώντας τις τελευταίες 2
εβδομάδες στο Twitter τον σχολιασμό στο Survivor https://twitter.com/hashtag/survivorgr… ανακάλυψα
ότι ακόμα και το facebook έχει ένα υψηλό επίπεδο ήθους και εξυπνάδας σε σχέση
με το Twitter!
Ζητώ συγνώμη σε όσους από εσάς
μελέτησα συστηματικά τις αναρτήσεις σας, και την συμπεριφορά σας σε αυτό το
κοινωνικό δίκτυο, για να δω πόσο κοινωνιοπαθή συμπεριφορά μπορείτε να
εκδηλώσετε, και τι συμπλέγματα μπορείτε να φανερώσετε σχετικά με την
προσωπικότητα σας, και όταν τελικά βαρέθηκα και αηδίασα με την συμπεριφορά σας,
σας διέγραψα από φίλους, σας μπλόκαρα, ή σταμάτησα να σας ακολουθώ (ακριβώς
όπως κάνουν οι επιστήμονες με κάθε πειραματόζωο που έχει επιτελέσει τον στόχο
του, ένεση με αέρα στις φλέβες του, και χαρήκαμε για την συνεργασία! Χα χα χα).
Προφανέστατα υπήρχαν πολύ
καλύτερα από εσάς πειραματόζωα για την έρευνα μου (εκτός και αν είσαστε οι
ίδιοι με αυτούς που γράφουν στο Twitter! Χα χα χα), και οποιοδήποτε αποτέλεσμα
βγάλω από αυτή προφανέστατα θα είναι ελλειπή γιατί δεν είχα το καλύτερο δυνατό
δείγμα για την παραπάνω έρευνα μου!
Έσφαλα και το ομολογώ.
Τελικά όσο αφορά την ηλιθιότητα ο
Κόσμος εξακολουθεί και με εκπλήσσει!
Προφανέστατα μου φαίνεται θα
έχουμε δουλειά πάνω σε αυτό το θέμα μέχρι τα βαθιά γεράματα μας!!!
Χα χα χα."
** Και ναι και λεφτά σε εράνους έχω δώσει, και
σε φιλανθρωπικές οργανώσεις, και το μέρισμα μου στην διάχυση των γνώσεων (και
των επαγγελματικών μου γνώσεων!) το έχω μέσω του blog μου και των
επικοινωνιών που έχω με νεότερους μελισσοκόμους, οπότε θεωρώ ότι έχω κάποια
συνεισφορά πάνω στην βελτίωση της κοινωνίας. Πόσοι μπορούν να ισχυρισθούν το
ίδιο? Σκεφτείτε το αυτό πριν πάτε να μου την πείτε (το λέω αυτό γιατί βλέπω ότι
όλοι είναι υπερβολικά εύκολοι στο να μετατρέπονται αυτοβούλως σε κριτές των
πάντων, χωρίς ιδιαίτερη σκέψη ή ευθύνη).
Μότσανος Λάζαρος
Σοχός 6/7/2017
Νομίζω ότι ως προς τα βιβλία μπορεί να γίνει μια επισήμανση: τα βιβλία που δεν αξίζουν να διαβαστούν 2 και πλέον φορές, δεν αξίζουν ούτε τα χρήματα για την αγορά τους, ούτε το χρόνο για την ανάγνωσή τους, ούτε το χώρο που πιάνουν στη βιβλιοθήκη μας.
ΑπάντησηΔιαγραφήΥπ' αυτή την έννοια, μπορεί και πρέπει, να διαβάζουμε όλοι κάθε μέρα από λίγο, πράγματα που είναι απολύτως απαραίτητα για την ψυχική μας υγεία και για τη σωτηρία μας. Όχι απλώς να φυλάμε κομποσχοίνια με νοοτροπία βουντού εξ Αφρικής, αλλά να μελετούμε σε βάθος, όσα χρειάζονται για να τα εφαρμόζουμε και στη ζωή μας.
την καλημέρα μου!
Καλησπέρα Ρωμιέ, και ναι φυσικά συμφωνώ απολύτως μαζί σου σχετικά με την αξία κάθε βιβλίου (και δυστυχώς καθώς τις τελευταίες δεκαετίες εκτινάχθηκε εκθετικά ο όγκος των βιβλίων που δημιουργούνται η ποιότητα τους μειώνεται με αντιστρόφως ανάλογο ρυθμό), υπάρχουν βιβλία κοσμήματα, αλλά και βιβλία που δεν αξίζουν ούτε καν ως καύσιμη ύλη σε μια σόμπα.
ΔιαγραφήΝαι και η συμβουλή σου να έχεις μια καθημερινή τριβή με βιβλία που αποτελούν τροφή για την ψυχή, και την σκέψη, είναι ορθή και την συμμερίζομαι. Απλώς εγώ είμαι ως αναγνώστης σε μια διαφορετική φάση, όπου έχω κουραστεί από το πολύ διάβασμα και θεωρώ ότι πρέπει να επικεντρωθώ περισσότερο στην επιτόπια έρευνα για το κάθε τι, αντί να διαβάζω τα πορίσματα του κάθε συγγραφέα για πράγματα που θα έπρεπε να τα ζω εγώ, και να τα κατανοώ βάση των προσωπικών μου βιωμάτων και εμπειριών.
Όταν ικανοποιήσω αυτή την ανάγκη μου είμαι σίγουρος ότι θα ξαναγίνω ο φανατικός αναγνώστης βιβλίων που ήμουν (ή μπορεί ακόμα καλύτερα να ξεπεράσω την τεμπελιά μου και να αρχίσω να εκθέτω τα γραπτά μου πάνω στο χαρτί και όχι μπροστά από μια οθόνη χα χα χα).
Πάντως σε βρίσκω λίγο αυστηρό στην τελευταία σου πρόταση. Φετίχ και φυλακτά, βαρύ θέμα που χρίζει μεγάλης ανάλυσης, αλλά δεν είναι επί του παρόντος κατάλληλος ο τόπος και ο χρόνος για να δοθεί η πρέπουσα ανάπτυξη σε αυτό το θέμα.
Απλώς υπάρχει πολύς απελπισμένος κόσμος εκεί έξω (πάντα υπήρχε, αλλά στις συνθήκες που ζούμε έχουν πολλαπλασιαστεί οι απελπισμένοι) που προσπαθεί να βρει ένα ψυχολογικό αποκούμπι από παντού. Άλλοι με την θρησκεία, άλλοι με την πολιτική, άλλοι με την επιστήμη. Σαν γνήσιος σκεπτικιστής δεν μπορώ να μην επισημάνω ότι κανένας από τους παραπάνω δρόμους δεν μπορεί να σου εγγυηθεί ότι είναι ένας ασφαλής δρόμος που θα οδηγήσει σε αυτό που οι περισσότεροι θα ορίζανε ως ευτυχία και βελτίωση της κοινωνίας.
Πάμε παρακάτω, υπάρχουν θρησκευόμενοι άνθρωποι που ορίζουν την πίστη τους σε ένα θεωρητικό επίπεδο και δεν χρειάζονται φετίχ ή φυλακτά αλλά ένα ηθικό πλαίσιο αναφοράς τους αρκεί για να δηλώσουν την πίστη τους. Δυστυχώς όμως υπάρχουν και άτομα που δεν έχουν εμπεδώσει τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις σε τόσο θεωρητικό επίπεδο (πιθανότατα λόγου χαμηλότερου μορφωτικού επιπέδου, που μπορεί να τους κρατήσει δέσμιους του γύρω περιβάλλοντος τους) και θεωρούν ότι πρέπει να υποδηλώνουν την πίστη τους μέσω τελετουργιών (θα μπορούσε αυτό ψυχιατρικά να το ορίσουμε και ως ψυχολογικό καταναγκασμό) και αντικειμένων (θρησκόληπτοι).
Δυστυχώς λόγου των συνθηκών που είναι αναγκασμένοι να υπομένουν ορισμένοι από τους συνανθρώπους μας (πχ το φάσμα της φτώχειας, ή το ανέλπιδο μέλλον) καταφεύγουν σε εκδηλώσεις πίστεως που αρμόζουν στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, ή σε υποανάπτυκτες χώρες όπως επισήμανες και εσύ.
Από την πλευρά μου οτιδήποτε μπορεί να κινητοποιήσει κάποιον για να συνεχίζει να μάχεται κάτω από αντίξοες συνθήκες (και δεν εννοώ μόνο ένα τηλεπαιχνίδι, αλλά κυρίως το παιχνίδι της επιβίωσης που παίζουμε διαρκώς, όλοι μας, κάθε στιγμή της ζωής μας) είτε είναι ένα φετίχ/ φυλακτό (πχ ένα κομποσκοίνι) ή ένα τελετουργικό ή ψυχαναγκασμός (πχ να κάνεις 3 φορές τον σταυρό σου και μετά να φιλάς κομποσκοίνια) αν δεν προσβάλει τους υπόλοιπους ανθρώπους είναι ανεκτό και αποδεκτό.
Το ζητούμενο είναι να μην μείνει κανένας χωρίς κινητοποίηση για μάχη, να μην μείνει κανένας χωρίς θέληση για επιβίωση, να μην μείνει κανείς χωρίς μια ελπίδα για βελτίωση της ζωής του.
Αν αυτό σημαίνει ότι κάποιοι θα περάσουν και από τα νύχια όσων λυμαίνονται το εμπόριο της πίστης, δυστυχώς είναι ένα τίμημα που θα υποστεί μια κοινωνία που πρέπει να ξανασταθεί στα πόδια της ξανά και να μάθει να πορεύεται στο μέλλον με αξιώσεις.