Χρήσιμα φυσικά μεγέθη από μελισσοκομική σκοπιά

 Στην παρούσα ανάρτηση θα αναφέρουμε μερικά φυσικά μεγέθη τα οποία μπορούν να είναι χρήσιμα για τους μελισσοκόμους γιατί καθορίζουν την νεκταροέκκριση (την διάρκεια της, την έναρξη της, την παύση της, το επίπεδο της), το επίπεδο της υγρασίας ανάλογα την τοποθέτηση του μελισσοκομείου, καθώς και το επίπεδο της θερμοκρασίας ανάλογα την θέση του μελισσοκομείου σε περίπτωση του ξεχειμωνιάσματος αλλά και σε τοποθετήσεις σε διαφορετικό υψόμετρο. 

 Κανονική κατακόρυφη θερμοβαθμίδα η οποία ορίζει την πτώση της θερμοκρασίας κατά 0,65 βαθμούς Κελσίου ανά 100 μέτρα υψόμετρο, σύμφωνα με αυτό το μέγεθός ο Σοχός (660 μέτρα πάνω από την θάλασσα) θα έπρεπε να είχε 4-4,5 βαθμούς Κελσίου διαφορά  από την Θεσσαλονίκη (0 μέτρα υψόμετρο), στην πραγματικότητα ο Σοχός διαφέρει θερμοκρασιακά από την Θεσσαλονίκη 6-7 βαθμούς Κελσίου (λόγου θερμοχωρητικότητας της θάλασσας δίπλα στην Θεσσαλονίκη, του προσανατολισμού της, των αέριων ρευμάτων, του τσιμέντου κ.α.) αυτή είναι και η πραγματική θερμοβαθμίδα ανάμεσα στα δύο αυτά τα μέρη (η Λάρισα ή η Αθήνα έχουν αντίστοιχα  10-12 βαθμούς διαφορά από τον Σοχό). Περισσότερα για αυτό το μέγεθος σε προηγούμενη ανάρτηση Ωρες Νεκταροέκκρισης.  

 Το παραπάνω μέγεθος μας ενδιαφέρει για να ξέρουμε την διαφορά στο επίπεδο της θερμοκρασίας σε διαφορετικές υψομετρικές τοποθετήσεις των μελισσοκομείων μας.  

 Επίπεδο βροχόπτωσης Η ποσότητα της βροχής που φτάνει στην επιφάνεια της γης εάν συγκεντρωθεί σε µια οριζόντια επιφάνεια θα σχηµατίσει ένα υδάτινο στρώµα το πάχος του οποίου µετρούµενο σε χιλιοστά του µέτρου θα εκφράζει το ύψος της βροχής.Ένα χιλιοστό βροχής σε επιφάνεια ενός τετραγωνικού µέτρου ισοδυναµεί µε ένα λίτρο νερού. Οπότε όταν η παραπάνω ποσότητα μετριέται σε ετήσια ή τριμηνιαία ή και μηνιαία βάση θα έχουμε και το αντίστοιχο επίπεδο βροχόπτωσης.

 Το παραπάνω μέγεθος μπορεί να μας βοηθήσει να βρούμε μέρη με αυξημένη νεκταροέκκριση για να κάνουμε τοποθετήσεις των μελισσοκομείων μας. Θα χρησιμοποιηθεί έχοντας υπόψη τα τοπικά χαρακτηριστικά κάθε περιοχής (ύπαρξη ποταμιών, λιμνών, δηλαδή λεκανών απορροής βροχοπτώσεων, όπου υπάρχουν τέτοια φυσικά χαρακτηριστικά είναι λογικό να υπάρχουν και έντονες βροχοπτώσεις σε εκείνη την περιοχή, παραθαλάσσια μέρη) ή από αναζήτηση στο διαδίκτυο για να βρούμε (αν υπάρχουν) τα επίπεδα της βροχόπτωσης σε κάθε περιοχή που μας ενδιαφέρει να κάνουμε τοποθέτηση.Επίσης το επίπεδο βροχόπτωσης είναι σημαντικό και στην περίπτωση του ξεχειμωνιάσματος (όσο μεγαλύτερη η υγρασία τόσο μεγαλύτερη και η πιθανότητα ασθενειών).

 Επίσης παραθέτω κάτω πίνακες σχετικά με την κατανομή των βροχοπτώσεων στην Ελλάδα καθώς και του ύψους βροχής. 

Κατανομή  βροχοπτώσεων στην Ελλάδα.

Ύψος βροχής στην Ελλάδα.

 Από τους παραπάνω δυο πίνακες βλέπουμε μάλιστα ότι το επίπεδο της βροχόπτωσης στην Δυτική Ελλάδα είναι πολύ μεγαλύτερο από την υπόλοιπη Ελλάδα και έτσι έχουμε ακόμα ένα πρόσθετο λόγο για υψηλό κίνδυνο πλημμυρών όπως έγινε στην περίπτωση της καταστροφής στην Άρτα (31/1/2015) όπως αναφέρω σε προηγούμενη ανάρτηση μου (βλέπετε Μελισσοκομικός διάλογος με τον εαυτό μου Vol VI).

Ανεμολόγιο

 ^{Παραπάνω παραθέτω το ανεμολόγιο καθώς και ένα πίνακα που έχω την ονομασία του κάθε ανέμου (την ναυτική του και την σύγχρονη που χρησιμοποιούμε στην Ελλάδα) την διεύθυνση τους, τα σύμβολα τους (στην Ελλάδα και διεθνώς), τις μοίρες τους, και κυρίως τα χαρακτηριστικά τους.}

 ^{Χαρακτηριστικά που μπορούν να έχουν τεράστια σημασία στην νεκταροέκκριση (πχ ένας παρατεταμένος Λίβας μπορεί μέσα σε μια εβδομάδα να κόψει την μελιτοέκκριση στα πεύκα ή στο βελανίδι ή υγροί άνεμοι που φέρνουν βροχές μπορεί να κόψουν την νεκταροέκκριση στο παλιούρι -βλέπετε προηγούμενες αναρτήσεις Μελισσοκομία και πεύκο και Μελισσοκομική χλωρίδα Θεσσαλονίκης-).}

 ^{Επίσης Ψυχροί άνεμοι μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα στο ξεχειμώνιασμα (βλέπετε προηγούμενη ανάρτηση Ξεχειμώνιασμα μελισσιών) και κυρίως ψυχροί και υγροί άνεμοι μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα.}

 Τα χαρακτηριστικά (και οι διευθύνσεις) των παραπάνω ανέμων είναι περισσότερο καθαρά και αισθητά σε νησιά και σε παραθαλάσσια μέρη και λιγότερο βαθιά μέσα στην Ηπειρωτική Ελλάδα όπου το ανάγλυφο του εδάφους με τα ψιλά βουνά και τις στενές κοιλάδες μπορεί να διαφοροποιεί και να αλλοιώνει τα χαρακτηριστικά των ανέμων και την διεύθυνση από την οποία έρχονται (με αποτέλεσμα πολλές φορές να μπερδεύονται οι άνθρωποι σχετικά με ποιος άνεμος φυσάει κάθε φορά). 

   Ιδιαίτερη περίπτωση που χρήζει αναφοράς αποτελεί το φαινόμενο της θαλάσσιας αύρας και οφείλεται στις θερμοκρασιακές διαφορές που υπάρχουν πάνω από την ξηρά και πάνω από τη θάλασσα κατά τη διάρκεια της ημέρας. Και αυτό συμβαίνει επειδή από την ανατολή του ηλίου και μετά, η στεριά θερμαίνεται περισσότερο απ’ ότι η επιφάνεια της θάλασσας που είναι πολύ ψυχρότερη. Προς το μεσημέρι που η στεριά έχει ζεσταθεί πάρα πολύ υπάρχει μεγάλη διαφορά πιέσεων, επειδή ο αέρας πάνω από τη θάλασσα είναι αρκετά ψυχρότερος και πυκνότερος οπότε κινείται προς το θερμότερο και λιγότερο πυκνό τμήμα του αέρα της στεριάς. (Η ξηρά θερμαίνεται πολύ γρηγορότερα από την θάλασσα διότι η θάλασσα έχει μεγάλη θερμοχωρητικότητα και είναι διαπερατή από τις ηλιακές ακτίνες σε αρκετά μεγάλο βάθος). Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να δημιουργείται ένας αέρας με διεύθυνση από τη θάλασσα προς την ξηρά, που ονομάζεται θαλάσσια αύρα και είναι περισσότερο γνωστός σαν θερμικός, μπουκαδούρα ή μπάτης και κάνει την εμφάνισή του σε παράκτιες περιοχές μεταξύ άνοιξης και φθινοπώρου. Κάνει τις παράκτιες αυτές περιοχές αισθητά δροσερότερες και υγρότερες σε σχέση με άλλες ηπειρωτικές περιοχές που δεν επηρεάζονται από την θαλάσσια αύρα.

Ο Δείκτης ψυχρότητας (wind chill)  αποτελεί ένα μέτρο της αισθητής από τον ανθρώπινο οργανισμό θερμοκρασίας υπό την επίδραση χαμηλών θερμοκρασιών, σε συνδυασμό με την παρουσία ανέμου.

 Υπολογίζεται για θερμοκρασία μικρότερη από 7°C και ταχύτητα ανέμου μεγαλύτερη από 1.3 m/s (6.5 Km/h) από την εξίσωση:

T_wc = 13,12 + 0,6215 ▪T – 11,37 ▪ v^0.16 + 0.3965 ▪ T ▪ v^0.16

 ^{Αυτός ο δείκτης αναφέρεται σε ανθρώπους και δεν έχει την ίδια σημασία και στα μελίσσια αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είναι περίπου παραπλήσια και η σημασία τους για αυτά. Ο παραπάνω δείκτης μπορεί να είναι χρήσιμος σε περίπτωση ξεχειμωνιάσματος όπου φαίνεται η σημασία του να είναι καλυμμένα τα μελίσσια από βόρειους παγωμένους ανέμους (βλέπετε παραπάνω ανεμολόγιο).}

 ^{Ο παραπάνω πίνακας δημιουργήθηκε από μένα εφαρμόζοντας την παραπάνω εξίσωση (Η μεταβλητές T είναι η θερμοκρασία και V η ταχύτητα του ανέμου σε κόμβους) και δείχνει το μέτρο αίσθησης της θερμοκρασίας (στον ανθρώπινο οργανισμό) ανάλογα την θερμοκρασία και την ταχύτητα του ανέμου. Στην θέση του ανθρώπινου οργανισμού θα πρέπει να νοηθεί η μελισσόσφαιρα στην περίπτωση των μελισσών.}  

 Bαροβαθμίδα η μεγάλη διαφορά πίεσης στην ατμόσφαιρα που προκαλείται από συνδυασμό υψηλών και χαμηλών πιέσεων (αντικυκλώνας με χαμηλό) και προκαλεί ισχυρούς ανέμους. Πάνω από ανοιχτές θάλασσες, όπου δεν υπάρχουν εμπόδια η ένταση του ανέμου είναι πιο μεγάλη, ενώ πολλές φορές λόγω ορογραφικών φαινομένων η ένταση του ανέμου αυξάνει πολύ στις υπήνεμες πλευρές ενός όρους. Η ταχύτητα του επιφανειακού ανέμου αν αγνοήσουμε τοπικούς ανέμους, λόγω της γενικότερης κυκλοφορίας έχει μέγιστο τις απογευματινές ώρες 13:00-17:00. Αυτό οφείλεται στην θέρμανση του εδάφους λόγω ηλιοφάνειας και στα ανοδικά ρεύματα που αυτό συνεπάγεται. Έτσι έχουμε ανταλλαγή αέριων μαζών μεταξύ ταχέων ανώτερων στρωμάτων και βραδέων ή ακίνητων επιφανειακών. Στα βουνά όμως συμβαίνει πολλές φορές το αντίθετο, έτσι τα ανοδικά και χωρίς οριζόντια συνιστώσα, λόγω επιφανειακής τριβής, ρεύματα αέρα επιβραδύνουν ή εμποδίζουν τα οριζόντια ταχέως κινούμενα ρεύματα της γενικότερης ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας και έτσι παρατηρείται μεταμεσημβρινό ελάχιστο.

  Εδώ έχουμε μια περιγραφή της συμπεριφοράς των ανέμων σε τοπικές συνθήκες, μπορεί να φανεί χρήσιμο για να ξέρουμε το πότε μπορούμε να κάνουμε ευκολότερα επιθεώρηση χωρίς να έχουμε την ενόχληση των μελισσιών εξαιτίας ανέμων. 

 Πίεση: Η ατμοσφαιρική πίεση, για την ακρίβεια βαρομετρική, είναι η πίεση που ασκεί η στήλη του αέρα που βρίσκεται πάνω από τον τόπο που μετράται, με άλλα λόγια εξαρτάται από το ύψος της ατμόσφαιρας. Αυτό έχει σαν συνέπεια να ελαττώνεται όσο ανεβαίνουμε υψομετρικά (σε ένα βουνό) και να αυξάνεται όταν επικρατούν αντικυκλωνικές συνθήκες. Ορίζεται με βάση την μονάδα μέτρησης στο S.I. είναι το hPa, όπου Pa είναι 100Nt ανά τετραγωνικό μέτρο.1hPa = 0,001Νt/m^2. Η μέση πίεση στο επίπεδο της θάλασσας είναι 1013hPa . Η μεταβολή της πίεσης σχετίζεται άμεσα με την εξέλιξη του καιρού και στα βαρομετρικά χαμηλά συναντούμε πιέσεις μέχρι και 970hPa ενώ στους ισχυρούς αντικυκλώνες μέχρι 1050hPa (οι τιμές αυτές είναι ενδεικτικές). Στις αγγλοσαξονικές χώρες χρησιμοποιείται σαν μονάδα μέτρησης το ύψος της στήλης υδραργύρου σε ίντσες. Η αύξηση της πίεσης συνοδεύεται συνήθως από καλές καιρικές συνθήκες και η μείωση από κακοκαιρία.

 Γενική παρατήρηση που μπορεί να βοηθήσει ταυτόχρονα με την ύπαρξη βαρόμετρου (μανόμετρο) για να μπορούμε με αυτό να κάνουμε κοντινές χρονικά και τοπικά προβλέψεις του καιρού στο μελισσοκομείο που μας ενδιαφέρει (πχ αν προβλέπεται κακός καιρός δεν θα πάμε για μελισσοκομικές εργασίες αν δεν είναι απαραίτητες εκείνη την ημέρα). 

 Μέχρι εδώ τσακαλάκια μου, δεν συνεχίζω γιατί θα πάθουν τίποτα τα μυαλά σας χα χα χα. 

 Μέχρι την επόμενη ανάρτηση.....







 Adios Amigos Locos




Μότσανος Λάζαρος

Σοχός 4/4/2015