Παιχνίδια με την φύση

 Μια ακόμα εξόρμηση στο βουνό και μια ακόμα ευκαιρία για να αναπτύξουμε μερικούς προβληματισμούς σχετικά με τα όρια των ανθρώπινων επεμβάσεων στην φύση. Οπότε σε μια από τις δεκάδες φετινές ανιχνεύσεις και αντίστοιχες φωτογραφίσεις βρέθηκε και στον φακό της φωτογραφικής μου μηχανής και η λίμνη της Μαυρούδας ή μάλλον η προσπάθεια επαναδημιουργίας της λίμνης Μαυρούδας. 

 Η λίμνη Μαυρούδας (ή βρωμολίμνη γιατί ήταν πηγή ασθενειών) είχε αποξηρανθεί το 1958 γιατί αποτελούσε πηγή ασθενειών (κυριότερη η Ελονοσία, που εκείνη την εποχή ήταν τρομερή ασθένεια) όπως και γιατί ήταν υφάλμυρη (τα επίπεδα αλατότητας της ήταν τέτοια που δεν μπορούσε να συντηρήσει  υδρόβια ζωή), Με την αποξήρανση της φυτεύτηκαν αλατόφυλα φυτά για να μειώσουν το επίπεδο του αλατιού από το έδαφος αλλά χωρίς μεγάλη επιτυχία, καλλιέργειες που γίνανε στα εδάφη της παραμείναν προβληματικές. 

 Τα τελευταία χρόνια (άρχισε η προσπάθεια από το 1999) έγινε μια προσπάθεια επαναδημιουργίας της που θα είχε στόχο την μετατροπή της σε πόλο οικοτουρισμού (Ε! Καλά τώρα! Να είχαμε να λέγαμε!) με κοινοτικά κονδύλια αλλά με τελείως αμφισβητούμενα αποτελέσματα.

 Νερό εισήχθηκε από τα ρέματα του Βερτίσκου δεδομένου ότι οι δικές της πηγές πλέον τροφοδοτούν την Βόλβη και δεν έπρεπε με τίποτα να επηρεαστεί το οικοσύστημα της για χάρη της λίμνης Μαυρούδας.

 Το 2010 η Λίμνη που βρίσκεται σε υψόμετρο 360 μέτρων πάνω από την θάλασσα είχε έκταση 1.200 στρεμμάτων και βάθος 3 μέτρων (όπως και στον αρχικό της σχεδιασμό), έκτοτε όμως λόγου του προβληματικού της σχεδιασμού και της ακόμα προβληματικότερης εφαρμογής του έχουμε διαρκείς πλημμύρες το χειμώνα (ιδίως φέτος που ρίχνει βροχές αβέρτα) και το καλοκαίρι μετατρέπεται σε ένα τεράστιο καλαμώνα.

 Στον Ελλαδικό χώρο ακόμα 3 λίμνες αναγεννιούνται στην παλιά τους θέση (Κάρλα, Δράνα, Καλλιπεύκη). Ελπίζω όχι με τα ίδια αποτελέσματα!   (Πηγή περιβαντολλογικός - πολιτιστικός σύλλογος Μαυρούδας). 

 Αυτά λοιπόν τα νέα της Αλεξάνδρας! Ένα όνειρο για μια διέξοδο αυτών τον περιοχών από την φτώχεια (οι δήμοι της επαρχίας Λαγκαδά και τα τοπικά τους διαμερίσματα είναι από τους φτωχότερους στην Ελλάδα από άποψη της κατά κεφαλή εισοδήματος) μέσου του οικοτουρισμού (όπως πάνε να κάνουν στην λίμνη Κερκίνη και τα καταφέρνουν σιγά σιγά!), κεφάλαια από κοινοτικούς πόρους, οι γνωστοί αρπακολατζίδες Ελληνάρες που διαχειρίζονται το τσίρκο, και το αποτέλεσμα για ακόμα μια φορά είναι τραγικό! 

 Φωτογραφία από το επίπεδο του δρόμου Σοχού - Νιγρίτας.

 Πραγματικά μπορώ να συμμεριστώ και τους κατοίκους της περιοχής που ζούνε με όνειρα κάποια στιγμή να βγουν από την οικονομική απομόνωση και την διαρκή υποβάθμιση οι περιοχές τους και να βρεθεί ένα παράθυρο ανάπτυξης και για αυτούς (πολύ δύσκολο το κόβω αυτό!) αλλά και από την άλλη πλευρά καταλαβαίνω και τους παραγωγούς (κάτοικοι της ίδιας περιοχής και αυτοί) που βλέπουν χρονιά με την χρονιά οι περιουσίες τους να είναι κάτω από το νερό κάθε φορά που πλημμυρίζει η λίμνη, 

 Μια φορά να γίνει κάτι σε αυτό το κράτος και να λειτουργεί! Να το δω αυτό να αναφωνήσω "Θεέ μου τα είδα όλα πια! Μπορείς να με πάρεις!" και ας πεθάνω χα χα χα. 

 Πιο κοντινές φώτο ξεχάστε τες, Vitara με τετρακίνηση έχω όχι Μ113 με ερπύστριες!

 Χα χα χα.

 Και από την επαναδημιουργία της λίμνης Μαυρούδας πάμε στο διαρκές έγκλημα της αποξήρανσης της λίμνης Κορώνειας (Αγίου Βασιλείου). 

 Μια λίμνη που είχε έκταση 42,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα και ήταν η 5η μεγαλύτερη της Ελλάδος (μαζί με την Βόλβη που έχει έκταση 70,3 τετραγωνικά χιλιόμετρα και είναι η δεύτερη στην Ελλάδα αποτελούσαν ένα τεράστιο σύμπλεγμα λιμνών). 

 Την δεκαετία του 1970 είχε έκταση 45.000 στρεμμάτων και μέσο βάθος 5 μέτρα (μάλιστα κατά την διάρκεια της γερμανικής κατοχής εξασφάλιζε τα 3/4 της διατροφής της Θεσσαλονίκης σε ψάρια -γριβάδι, γουλιανός, τσιρόινι, λιπαριά, τούρνες, χέλια κ.α..-). 

 Το 2000 η έκταση της είχε μειωθεί μόλις σε 10.000 στρέμματα και το μέσο βάθος της ήταν 0,5-1 μέτρο. Η τελευταία εμφάνιση ψαριών έγινε το 1995. 

 Το καλοκαίρι του 1999 η λίμνη αποξηράνθηκε τελείως, το 2007 30,000 πουλιά πέθαναν, και το 2008 αποξηράνθηκε για ακόμη μια φορά (οι φωτογραφίες είναι από την αναζήτηση μου στο διαδίκτυο και είναι αυτής της εποχής).  

 Αιτίες αυτής της τεράστιας καταστροφής είναι τα λύματα που χυνόταν σε αυτή από τις γύρω βιομηχανίες, βιοτεχνίες, βυρσοδεψία (πλέον με την αποβιομηχάνηση της περιοχής από τις 25 βιομηχανίες λειτουργούν μόνο οι 3-4, αλλά η ζημία έχει ήδη γίνει, η λάσπη στον πάτο της λίμνης είναι άκρως δηλητηριώδης) αλλά και από τα φυτοφάρμακα και τα λιπάσματα όπως και λύματα από τον χυτά Μαυροράχης (που όταν πλημμύριζαν τα γύρω ρέματα κατέληγαν στην λίμνη).

 Αλλά και η υπεράντληση νερών από αυτή (είτε απευθείας είτε με πηγάδια) και η χρήση ποτιστικών με "κανονάκι" για να ποτίσουν απαιτητικές καλλιέργειες σε νερό (τριφύλλι, καλαμπόκι) ήταν που έδωσε την χαριστική βολή που σε συνδυασμό με τις μειωμένες βροχοπτώσεις των τελευταίων ετών οδήγησαν στην πλήρη αποξήρανση της λίμνης. 

 Πολλές φορές περνώντας από την Εγνατία ή την παλιά Εθνική οδό Θεσσαλονίκης-Καβάλας έβλεπες τα κανονάκια να ποτίζουν διαρκώς ακόμα και όταν έβρεχε (αυτό το φαινόμενο το έχω πετύχει πολλές φορές και εξακολουθώ να το βλέπω)!!!! 

 Λογικό και αυτό! Τι να σηκωθούν από το καφενείο να πάνε να κλείσουν οι αγρότες τα ποτιστικά όταν βρέχει και να αφήσουν τα τσίπουρα? Γίνεται αυτό? Όχι φυσικά!!! 

 Αποτέλεσμα?

 Πάει η λίμνη!

 Και μιλάμε για την 5η μεγαλύτερη της Ελλάδος!

 Αν έλεγες σε κάποιον το 1970 ότι θα ήσουν ικανός να περπατήσεις από την μια όχθη της λίμνης στην άλλη θα σε περνούσε είτε για τρελό είτε αν ήταν ευκολόπιστος θα νόμιζε ότι είχε μπροστά του τον Ιησού! 

 Χα χα χα.

 Αλλά 40 χρόνια μετά και ο καθένας μπορεί να μετατραπεί εύκολα σε Θεάνθρωπο που μπορεί να περπατά μια λίμνη από την μια όχθη στην άλλη, και χωρίς μάλιστα να βρέξει ένα δάχτυλο από τα πόδια του! 

 Τελικά είχαν δίκιο οι Υπολογιστές στην ταινία Matrix? "Ο πλανήτης είναι άρρωστος από έναν ιό και ο ιός αυτός ονομάζεται Άνθρωπος?". Είμαστε τόσο κλεισμένοι στην επίτευξη του προσωπικού μας συμφέροντος που οδηγούμαστε τάχιστα στην καταστροφή? 

 Είχε δίκιο ο Μάλιθιους όταν έλεγε ότι η συμπεριφορά των ανθρώπων και των κοινωνιών τους παρομοιάζει με τις αποικίες των αρουραίων? Οδηγούμαστε προς τον υπερπληθυσμό, την κατανάλωση μέχρι του τέλους κάθε διαθέσιμου πλουτοπαραγωγικού πόρου, και στην Αυτοκαταστροφή μας? 

 Είμαστε το δίποδο αντίστοιχό των αρουραίων και των ιών? Ένα εκατομμύριο χρόνια λογικής τελικά δεν μπορεί να νικήσει ένα δισεκατομμύριο χρόνια ενστίκτων? Πράγματι είμαστε καταδικασμένοι από τον γενετικό μας κώδικα (και την περιορισμένη νοημοσύνη) να παρακμάσουμε και να αυτοκατασταφούμε? 

 Μάλλον ναι..... 

 Δύο περιπτώσεις παιχνιδιών με την φύση σε διαφορά μερικών δεκάδων χιλιομέτρων, δύο αποδείξεις του περιορισμένου εύρους και βάθους της ανθρώπινης νοημοσύνης, δύο παραδοχές ότι το μέλλον μας διαφαίνεται ζοφερό αν συνεχίσουμε να αρμενίζουμε στραβά. Πρέπει να αλλάξουμε και να κατέβουμε από τις βελανιδιές από όπου τρώμε βελανίδια (σας θυμίζει τίποτα αυτό?) όσο ακόμα έχουμε χρόνο, γιατί πλέον και αυτός στερεύει σαν λίμνη που έπαψε να έχει νερό. 

 Βιαστείτε το πλήρωμα του χρόνου ήρθε και πέρασε. Αλλάξτε και ζήστε, μείνετε ίδιοι και καταλήξτε απολιθώματα στα μουσεία εξελιγμένων ειδών που θα μας διαδεχθούν όταν εξαλειφθούμε μόνοι μας από αυτό τον πλανήτη. 

Μέχρι την επόμενη ανάρτηση. 

Adios Amigos Locos

Μότσανος Λάζαρος

Σοχός 2/5/2015