ΜΕΛΙΣΣΟΙΣΤΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΑ : Μελισσοκομία και υψηλές προσδοκίες: Ο κανόνας του 50%

Κυριακή 24 Φεβρουαρίου 2019

Μελισσοκομία και υψηλές προσδοκίες: Ο κανόνας του 50%

Η ενασχόληση μου με το να απαντώ διαρκώς ερωτήσεις μελισσοκόμων μου έχει δώσει μια οπτική πάνω στον σχεδιασμό της μελλοντικής τους μελισσοκομικής επιχείρησης και στις επιδιώξεις τους που έχουν από αυτή. Επίσης το ίδιο γεγονός με έχει κάνει να καταλάβω ότι οι συνομιλητές μου κυρίως λόγου άγνοιας (που όλοι την έχουμε στην αρχή) έχουν μια τάση να υπερτιμούν το πόσο γρήγορη μπορεί να είναι η πρόοδος της μελισσοκομικής τους επιχείρησης, και το πόσο γρήγορα θα μπορέσουν να σταθούν στα πόδια τους και να μπορούν να αποκομίσουν ένα εισόδημα ικανό να τους ζήσει μέσω αυτής της ενασχόλησης.

Οπότε αποφάσισα να κάνω μια μικρή σειρά αναρτήσεων με τον τίτλο Μελισσοκομία και υψηλές προσδοκίες την οποία θα την εντάξω στην πολύ πιο εκτεταμένη σειρά αναρτήσεων απαντώ εκεί που δεν με σπέρνουν όπου θα προσπαθήσω με συντομία (μια που πολλά από όσα θα αναπτυχθούν σε αυτή την σειρά έχουν ήδη αναπτυχθεί εκτεταμένα στο σύνολο των μελισσοκομικών αναρτήσεων αυτού του blog) να επισημάνω ορισμένα λάθη επάνω στις προσδοκίες που μπορούν να έχουν οι νεότεροι μελισσοκόμοι (και κυρίως αυτοί που θέλουν να πορευτούν επαγγελματικά με την μελισσοκομία ως κύριο επάγγελμα τους).

Βασικό λάθος που αντιλαμβάνομαι στους συνομιλητές μου είναι το πόσο πολύ υπερτιμούν τις αποδώσεις στην μελισσοκομία, και πόσο αντίστοιχα υποτιμούν το πόσος χρόνος θα χρειασθεί για να μπορέσουν να ζήσουν μόνο από αυτή την ενασχόληση τους.

Με την εμπειρία που έχω πλέον στην μελισσοκομία, και στις αποδόσεις που μπορεί να δώσει, έχω σχηματίσει στον νου μου τον κανόνα του 50% ο οποίος λέει: Χρειάζεσαι τουλάχιστο 50% περισσότερο χρόνο για να μπορέσει η μελισσοκομία να σε ζήσει από όσο έχεις ήδη προϋπολογίσει, χρειάζεσαι τουλάχιστο 50% περισσότερο κόστος από όσα έχεις προϋπολογίσει για κεφάλαιο, και επίσης η μελισσοκομία θα σου αποδώσει τουλάχιστο 50% μικρότερες αποδόσεις από όσες προϋπολογίσει, και το ποσοστό κέρδους σου θα είναι τουλάχιστο 50% μικρότερο από όσο έχεις προϋπολογίσει ότι θα έχεις.

Ουουυυυυ! Τι κατεβαζοαυτικός νόμος είναι αυτός!!! Χα χα χα!

Και όμως το κάθε ένα από τα παραπάνω μεγέθη έχει υποτιμηθεί (ή το αντίστροφο του μέγεθος αντίστοιχα έχει υπερτιμηθεί) στο μυαλό κάθε νέου μελισσοκόμου λόγου άγνοιας τους και της πολύ μεγάλης παραπληροφόρησης που υπάρχει στον χώρο (από έντυπα, σεμινάρια, μελισσοκομικές ομάδες, καθώς και μελισσοκομικά blogs), και τόσο μεγάλη απόκλιση των προσδοκιών τους από την πραγματικότητα μπορεί να αποβεί τρομερά επικίνδυνη.

Οπότε ας εξηγήσουμε με λίγα λόγια τον κανόνα του 50%.

Πρώτα από όλα το πόσο χρόνο υπολογίζουν συνήθως ότι χρειάζονται για να ζήσουν από την μελισσοκομία έχοντας ένα αξιοπρεπές εισόδημα (αξιοπρεπές εισόδημα είναι ένας μέσος μισθός ενός υπαλλήλου του ιδιωτικού τομέα! Υπαλλήλου και όχι στελέχους επιχειρήσεως, ιδιωτικού υπαλλήλου και όχι δημοσίου, τα διευκρινίζω αυτά για να έχετε ένα μέτρο σύγκρισης). Οι περισσότεροι ορίζουν αυτό το διάστημα σε 5 με 7 χρόνια, καλό είναι να προσθέσουν ένα ακόμα 50% σε αυτό το μέγεθος. Δηλαδή τα 8 με 11 χρόνια είναι ένας πιο ρεαλιστικός στόχος. Θα μου πείτε 8-11 χρόνια για να ζήσετε με την μελισσοκομία? Ναι, θέλω να θυμάστε τον κανόνα του 50% όταν θα κάνουμε μια μελισσοκομική ανάρτηση για το σημαντικότερο ερώτημα στην μελισσοκομία (που κανένας ακόμα δεν μου το έχει θέσει! Στο μέλλον αυτά). Θέλει χρόνο για να μπορέσεις να ζήσεις αξιοπρεπώς μόνο με την μελισσοκομία, και συνήθως αυτό είναι το μεγαλύτερο λάθος και υποτίμηση που κάνουν οι νέοι μελισσοκόμοι.

Κόστος για κεφάλαιο, όσο και να έχεις προϋπολογίσει θα χρειασθείς ένα τουλάχιστο 50% περισσότερο για να έχεις μια λειτουργική μελισσοκομική επιχείρηση. Βασικά εκεί που πρώτα από όλα θα σου ξεφύγει το κόστος είναι το μελισσοκομικό σου φορτηγό, στάνταρ όταν φτάσει η μελισσοκομική επιχείρηση σου σε μέγεθος για να μπορεί να σε ζήσει σίγουρα το μελισσοκομικό σου φορτηγό δεν θα αρκεί για τέτοιους αριθμούς κυψελών, και δυστυχώς είναι μεγάλο το κόστος του μελισσοκομικού σου οχήματος σε σχέση με το συνολικό μέγεθος της όλης επένδυσης. Δεύτερο κόστος που θα χρειαστεί να αναλάβεις είναι στάνταρ μεγαλύτερος μελιτοεξαγωγέας ή και δεύτερος μελιτοεξαγωγέας για τον ίδιο ακριβώς λόγο με τον παραπάνω παράγοντα κόστος που μόλις αναλύσαμε. Φυσικά δεν αναφέρω την ανάγκη από ένα μέγεθος μελισσοκομικής εκμετάλλευσης και άνω την αναγκαιότητα για αυτόματα απολεπιστήρια, θερμοθαλάμους, ζυγαριές, εκεί είναι που ξεφεύγει υπερβολικά το κόστος. Επίσης στην αμέσως επόμενη υπερτίμηση που κάνουν οι μελισσοκόμοι θα δούμε ακόμα έναν παράγοντα αύξησης του κόστους για κεφάλαιο.

Άλλη μια υπερτίμηση που κάνουν οι νέοι μελισσοκόμοι είναι πάνω στις ποσότητες μελιού που θα παράγουν. Που ξεκινούν από εξωφρενικές ποσότητες των 30 κιλών ανά κυψέλη κάθε χρονιά (αυτή είναι απόδοση που μπορεί να την έχουν παλιοί μελισσοκόμοι αλλά όχι με την διαβεβαίωση της κάθε χρονιάς!) και φτάνουν σε πιο ρεαλιστικά νούμερα στα 20 κιλά ανά κυψέλη (για νομαδική μελισσοκομία μιλάμε τώρα ε? Όχι για σταθερή!). Καλό είναι να κόψουν αυτούς τους αριθμούς κατά 50% για να προσεγγίσουν καλύτερα την πραγματικότητα που τους περιμένει. 10 κιλά την κυψέλη εάν πάρουν τα πρώτα χρόνια (που δεν έχουν τις απαραίτητες γνώσεις, εμπειρίες, κεριά, χρήματα για μετακινήσεις ή για τροφοδοσία κ.α.) είναι μια πολύ αξιοπρεπής απόδοση για νέο μελισσοκόμο. Αρκεί να μπορούν να έχουν αυτή την απόδοση για κάθε χρονιά, γιατί ούτε καν αυτό δεν θα μπορούν εύκολα να διασφαλίσουν. Και εδώ ερχόμαστε στον παράγοντα κόστους κεφαλαίου που αναφέραμε παραπάνω που έχει υποτιμηθεί. Δυστυχώς θα χρειασθούν περισσότερες κυψέλες με αυτή την αναλογία απόδοσης ανά κυψέλη για να μπορέσει κάποιος να ζήσει μόνο με την μελισσοκομία οπότε αντίστοιχα αυξάνει και το κόστος κεφαλαίου.

Η τέταρτη πτυχή του κανόνα του 50% είναι αυτονόητο ότι προκύπτει από τις άλλες τρεις πτυχές του κανόνα του 50% που μόλις αναλύσαμε . Το κέρδος ορίζεται ως η διαφορά εσόδων από έξοδα, εάν και τα έσοδα είναι μειωμένα και τα έξοδα αυξημένα εξυπακούεται ότι και το κέρδος θα είναι μειωμένο επίσης. Καλό είναι να το έχουν στα υπόψη τους αυτό οι μελισσοκόμοι όταν θα προσπαθήσουν να κάνουν μια πρώτη προσπάθεια να κοστολογήσουν το προϊόν τους (κοστολόγηση ενός προϊόντος που η απόδοση της παραγωγής χρονιά με την χρονιά μπορεί να διαφέρει όσο η μέρα με την νύχτα ή το κόστος μετακινήσεων για να πάρεις παραγωγή και αυτό μπορεί να εκτιναχτεί στα ύψη χρονιά με την χρονιά είναι ένας τρομερός εφιάλτης!). Εάν μάλιστα κοστολογήσετε και την δικιά σας εργασία μέσα στο κόστος παραγωγής του μελιού σας να είσαστε σίγουροι ότι κάθε χρονιά θα έχετε παθητικό στο αποτέλεσμα χρήσης σας! Τις περισσότερες χρονιές κέρδος σας θα είναι μόνο η αξία της εργασίας σας (και μερικές χρονιές ούτε καν και αυτή!). Λίγες μόνο θα είναι οι χρονιές που θα έχετε και άλλες υπεραξίες εκτός από την αξία της εργασίας σας. Μην τολμήσει ποτέ κανένας να μου πει ότι δεν το είπα ποτέ αυτό!

Οπότε οι νέοι μελισσοκόμοι καλό είναι να έχουν τον παραπάνω κανόνα στον νου τους όταν κάνουν μελισσοκομικά πλάνα για την επιχείρηση τους για να γλυτώσουν δυσάρεστες καταστάσεις (βλέπετε ανάρτηση του blog Παγίδευση κεφαλαίου). Έχουν υποπέσει στην αντίληψη μου περιπτώσεις νέων μελισσοκόμων που έχουν επενδύσει κάνοντας άλμα πίστης υπερβολικά μεγάλα ποσά (και εγώ είχα κάνει άλμα πίστης και επένδυσα αρχικά μεγάλο ποσό αλλά όχι σε τέτοιο επίπεδο που βλέπω να έχουν κάνει άλλοι νέοι μελισσοκόμοι) και ανατριχιάζω και μόνο στην σκέψη το πόσα χρόνια θα χρειαστούν να κάνουν για να κάνουν απόσβεση αυτής της αρχικής επένδυσης. Μελισσοκόμοι που αγοράζουν σχετικά καινούρια φορτηγά μέσης χωρητικότητας (30-35 κυψέλες η στρώση), 100-150 κυψέλες (μερικές φορές και πλαστικές που κοστίζουν 50% παραπάνω αλλά χωρίς ιδιαίτερα πλεονεκτήματα), μελιτοεξαγωγείς (έχω ακούσει ακόμα και για νέο μελισσοκόμο που είχε πάρει 24 μελιτοεξαγωγέα -3500 με 4000 ευρώ αξία- για 1-2 δεκάδες μελίσσια που είχε, μελιτοεξαγωγέας δηλαδή για μελισσοκομική επιχείρηση των 400 κυψελών και άνω!!) και αυτόματα απολεπιστήρια και ζυγαριές και το μόνο που σκέφτεσαι είναι «Το παιδί έχει ρίξει 50-60 χιλιάδες ευρώ μέσα στο νερό και ζήτημα είναι εάν πάρει έναν τόνο μέλι (λόγου εμπειρίας, λόγου γνώσεων για τοποθετήσεις, λόγου μελισσοκομικής αντίληψης κ.α.), δηλαδή θα χρειασθεί μια δεκαετία με τέτοιες αποδόσεις για να κάνει απόσβεση του κεφαλαίου του εάν θεωρήσουμε ότι όλα τα έσοδα του θα είναι κέρδη (φυσικά δεν ισχύει αυτό, και υπάρχουν μεταβλητά και σταθερά κόστη παραγωγής, κόστη προώθησης, κόστη συσκευασίας κ.α.). Βράσε όρυζα! Φυσικά μερικοί μελισσοκόμοι μπορεί να έχουν πάρει και επιδοτήσεις ως νέοι αγρότες και ένα μέρος της αρχικής τους επένδυσης να προέρχεται από τέτοιες πηγές αλλά και πάλι οι αριθμοί είναι δυσοίωνοι για αυτούς.

Και εδώ θα τελειώσει και το πρώτο μέρος αυτής της σειράς, είπαμε θα είναι περιεκτικές και σύντομες (σύντομες για τα δικά μου μέτρα! Χα χα χα) αναρτήσεις που θα μας οδηγήσουν στο σημαντικότερο ερώτημα της μελισσοκομίας. Υπομονή και για αυτό και για τις επόμενες αναρτήσεις της σειράς.

Μέχρι την επόμενη ανάρτηση……..

Adios Amigos Locos

Σειρά "Απαντώ εκεί που δεν με σπέρνουν".

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol I

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol II

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol III

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol IV

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol V

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol VI

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol VII

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol VIIΙ

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol IX