Και συνεχίζουμε την σειρά αναρτήσεων Μελισσοκομόντας μήνα με τον μήνα αναπτύσσοντας τις στρατηγικές, τακτικές, κινήσεις και χειρισμούς για τον μήνα Μάρτη. Φυσικά είμαστε στα τέλη του Ιούνη όταν γράφουμε αυτή την ανάρτηση και υπάρχουν περιορισμοί σχετικά με το πόσο θα αναπτυχθεί σε μέγεθος. Και διευκρινίζω. Τέλη Ιούνη και έχω μπροστά μου πιθανότατα δύο διαφορετικούς τρύγους για να βγάλω (μαύρο μέλι στα βουνά, ανθόμελο στα πεδινά), και καπάκι μετακινήσεις εκατοντάδων χιλιομέτρων σχεδόν στο σύνολο των μελισσοκομείων μου για τους κόκκινους τρύγους στην Χαλκιδική.
Οπότε ο χρόνος πιέζει και δεν λέει να γράφεις τον Πόλεμο και Ειρήνη του Τολστόι (2000 σελίδες και βάλε!) όσο αφορά μελισσοκομικά θέματα.
Δεύτερον και κυριότερο, ήδη έχω χάσει ένα σκληρό δίσκο από φορητό από υπερθέρμανση (και θα μου βγει από 200 έως 600 ευρώ για να μπορέσω να ανακτήσω τα δεδομένα του από εξειδικευμένα εργαστήρια, εάν μπορέσω να τα ανακτήσω!), οπότε δουλεύω πλέον στον υπολογιστή λιγότερο, και με πολύ μεγαλύτερα διαλείμματα για να μην ξαναρπάξω την φόλα (και ναι! Έχω και ντόκιγκ στέισον για φορητό με ανεμιστήρα για να μην υπερθερμαίνεται ο φορητός! -Βλέπετε πουλάκια μου όσο αφορά θέματα υπολογιστών όταν εσείς πηγαίνατε εγώ ερχόμουν! Χα χα χα- Το διέλυσα και αυτό! Δεν μπορείτε καν να φανταστείτε τον όγκο δουλειάς που βγάζω με τον υπολογιστή για να καλύψω τις ανάγκες αυτού του blog!).
Δεύτερον και κυριότερο, ήδη έχω χάσει ένα σκληρό δίσκο από φορητό από υπερθέρμανση (και θα μου βγει από 200 έως 600 ευρώ για να μπορέσω να ανακτήσω τα δεδομένα του από εξειδικευμένα εργαστήρια, εάν μπορέσω να τα ανακτήσω!), οπότε δουλεύω πλέον στον υπολογιστή λιγότερο, και με πολύ μεγαλύτερα διαλείμματα για να μην ξαναρπάξω την φόλα (και ναι! Έχω και ντόκιγκ στέισον για φορητό με ανεμιστήρα για να μην υπερθερμαίνεται ο φορητός! -Βλέπετε πουλάκια μου όσο αφορά θέματα υπολογιστών όταν εσείς πηγαίνατε εγώ ερχόμουν! Χα χα χα- Το διέλυσα και αυτό! Δεν μπορείτε καν να φανταστείτε τον όγκο δουλειάς που βγάζω με τον υπολογιστή για να καλύψω τις ανάγκες αυτού του blog!).
Και μια που δεν θα έχει γκρίνια σε αυτή την ανάρτηση από μέρους μου δεν θα υπάρχει επιπλέον πλάτυσμα στην ανάρτηση εξαιτίας αυτού του γεγονότος όπως στην προηγούμενη ανάρτηση της σειράς (μάλιστα η προηγούμενη ανάρτηση της σειράς στάθηκε αφορμή να μου ζητήσει συγνώμη ο συγκεκριμένος μελισσοκόμος που έχει διαδικτυακή παρουσία για αυτά που επισήμανα σε αυτήν την ανάρτηση, και να λυθεί η μεταξύ μας παρεξήγηση, κάτι που το εκτίμησα ιδιαίτερα μια που τον έχω σε μεγάλη εκτίμηση ως άτομο και μελισσοκόμο, και δεν ήθελα να υπάρχει ως μαύρο σύννεφο κάτι τέτοιο ανάμεσα μας!).
Οπότε πάμε επιτροχάδην να αναφέρουμε τα κυριότερα προβλήματα, στρατηγικές, τακτικές και χειρισμούς καθώς και κινήσεις που μπορείς να προβείς στον συγκεκριμένο μήνα.
Μεγαλύτερο πρόβλημα αυτή την εποχή είναι ότι οι κύριες ανθοφορίες / μελιτωφορίες που μπορείς να εκμεταλλευτείς για να δυναμώσεις τα μελίσσια σου είναι λίγες την συγκεκριμένη εποχή. Λίγες και αναξιόπιστες οι περισσότερες από αυτές (και πολλές φορές όψιμες στο τέλος του μήνα). Οι κυριότερες είναι η Αμυγδαλιά και το Πεύκο (μιλάμε για τον μελισσοκομικό Βορρά τώρα ε?!?! Οι επιλογές αυτόν τον μήνα στον Νότο είναι πολλαπλάσιες! Αυτή την εποχή τα μελίσσια και οι ανθοφορίες στον Νότο είναι ένα μήνα μπροστά σε σχέση με τον Βορρά -Τουλάχιστο!-. Μην το ξεχνάτε αυτό!). Υπάρχει και το ανοιξιάτικο ρείκι (και η αγριαχλαδιά!) αλλά αυτό είναι στο τέλος αυτού του μήνα και τότε αρχίζει να υπάρχει και η επιλογή της ελαιοκράμβης στον Βορρά. Αλλά κυρίως αυτές είναι ανθοφορίες του Απρίλη και δεν ξεκινούν και τόσο συχνά στα τέλη του Μάρτη.
Αμυγδαλιά ή Πεύκο (υπάρχει και σαν πιθανότητα και ο Ασφόδελος ή σπερδούκλι στην τοπική διαλεκτό που δίνει γύρη και πολύ μέλι εάν μελώσει και μπορεί να κάνει θαύματα εάν δώσει, αλλά αυτό το εάν είναι μεγάλο ΕΑΝ! Χα χα χα) οι δύο κύριες επιλογές αυτή την εποχή για να γίνουν τα μελίσσια. Δύο διαφορετικές επιλογές, που εάν δώσουν μπορούν να μεταμορφώσουν τα μελίσσια πολύ νωρίς, και να τα καταστήσουν παραγωγικά και με μεγάλες προοπτικές πριν χτυπήσουν καν οι κύριες ανθοφορίες του επόμενου μήνα.
Και αρχίζουμε με την Αμυγδαλιά. Η πρώτη κύρια ανθοφορία που σε ορισμένες περιοχές της Ελλάδας λόγου όγκου αμυγδαλεώνων, αποτελεί λύρα εκατό για την πρόωρη ανάπτυξη των μελισσιών. Σχεδόν σε κάθε χωρίο (της βόρειας Ελλάδος τουλάχιστον) υπάρχουν και αρκετοί αμυγδαλεώνες ή μεμονωμένα δέντρα, ανθίζουν σχεδόν πριν από όλα τα άλλα (οι Κρανιές ωστόσο ανθίζουν πριν από τις αμυγδαλιές, αλλά επειδή δεν είναι και πολύ συχνές ο κόσμος έχει ορίσει την ανθοφορία της αμυγδαλιάς ως την πρώτη). Δίνει γύρη αλλά και μέλι (όταν όμως η θερμοκρασία ξεπερνά κάποιο επίπεδο, περίπου πάνω από τους 21-24 βαθμούς Κελσίου, κάτι που με τίποτα δεν είναι δεδομένο αυτή την εποχή στον Βορρά!) και μπορεί να αποτελέσει μια πολύ καλή επιλογή για τα μελίσσια. Μάλιστα σε μέρη που υπάρχει συστηματική καλλιέργεια της αμυγδαλιάς σε πεδινές περιοχές αποτελεί και στόχο μετακινήσεων από μελισσοκόμους για να γίνει η εκμετάλλευση της.
Τεράστια μειονεκτήματα της συγκεκριμένης ανθοφορίας οι καιρικές συνθήκες που τόσο νωρίς την άνοιξη μπορεί να είναι καταστροφικές για την ίδια την ανθοφορία ή την νεκταροέκκριση της (δεν είναι σπάνιο οι αμυγδαλιές αυτή την εποχή να είναι ανθισμένες και τα μελίσσια να μην την εκμεταλλεύονται λόγου βροχών ή ακόμα και επειδή τα μελίσσια είναι θαμμένα στο χιόνι!). Επίσης μειονέκτημα της αμυγδαλιάς στις περιοχές που υπάρχουν εκτεταμένες καλλιέργειες της είναι τα ραντίσματα των αγροτών (που δεν τα κάνουν τις ώρες που πρέπει! Μου έχει αναφερθεί μάλιστα περίπτωση από μελισσοκόμο που πήγε μελίσσια στις αμυγδαλιές, μετά μάλιστα από πρόσκληση αγρότη για να βοηθήσουν στην επικονίαση τους, και να πάει ο μελισσοκόμος στο μελισσοκομείο του μόνο και μόνο για να δει τον αγρότη να ραντίζει μέρα μεσημέρι ακριβώς δίπλα στα μελίσσια που δούλευαν εκείνη την στιγμή στην αμυγδαλιά! Και να παίρνει τα μελίσσια του εσπευσμένα ο μελισσοκόμος ως σκιά του εαυτού τους, και να προσπαθεί να σώσει την μελισσοκομική του χρονιά έχοντας στα τέλη του Μάρτη μελίσσια - ρετάλια. Και επαναλαμβάνω εδώ το σημείο που πρέπει να προσεχθεί! Ο αγρότης είχε καλέσει τον μελισσοκόμο να κάνει την τοποθέτηση του μέσα στις αμυγδαλιές του! Και ράντιζε μέρα μεσημέρι! Αυτά σχετικά με την συνεργασία των αγροτών και των μελισσοκόμων και τους "κοινούς" τους αγώνες κάθε χρονιά στα μπλοκ των αγροτών στις εθνικές οδούς!).
Δεύτερη επιλογή τα Πεύκα αυτή την εποχή. Είτε μέσα στα εκτεταμένα πευκοδάση της Χαλκιδικής (Τα πεδινά πευκοδάση της! Τα ορεινά δεν είναι και τόσο ασφαλή επιλογή αυτή την εποχή!), είτε σε μικρά δασύλλια με Πεύκα που μπορεί να δίνει ο εργάτης του Πεύκου σε αυτά (ας είναι καλά και δοξασμένοι οι παλιοί μελισσοκόμοι που "μπόλιασαν" τα Πεύκα με το εργάτη πριν από δεκαετίες!).
Σε περίπτωση που δίνει το πεύκο αυτή την εποχή (γύρη θα βρουν από την χορτονομή από εδώ και εκεί, δεν τίθεται πρόβλημα έλλειψης γύρης στα πευκοδάση αυτή την εποχή!) δεν συγκρίνεται με τίποτα η ανάπτυξη που θα έχουν τα μελίσσια σε μια τέτοια τοποθέτηση!
Αλλά φυσικά και εδώ οι καιρικές συνθήκες μπορεί να αποτελέσουν τεράστιο εμπόδιο για την εκμετάλλευση αυτής της μελιτωφορίας. Βροχές μπορούν να ξεπλύνουν το μελίτωμα από τα πεύκα, το κρύο μπορεί να κρατάει τα μελίσσια μέσα στις κυψέλες τους και να μην πετούν το πεύκο. Αλλά δεν υπάρχουν σε αυτή την μελιτωφορία κίνδυνοι από ραντίσματα. Είναι τόσο δυνατή αυτή η μελιτωφορία που μελίσσια μπορούν να χτίζουν άχτιστα πλαίσια, και δυνατά μελίσσια ακόμα και να πάρουν τόσα μέλια ώστε να γίνουν καλοί τρύγοι- Συνήθως από μελίσσια που ξεχειμώνιασαν στον Νότο και έρχονται στον Βορρά ως διώροφα! Φέτος όμως έδωσε τόσο καλά το πεύκο στην Χαλκιδική που τρύγο έκαναν ακόμα και δεκάρια μελίσσια που απλώς ξεχειμώνιασαν εκεί - και δεκάρια έγιναν επειδή έδινε αβέρτα το πεύκο όπου ξεχειμώνιασαν!-).
Στην δική μου περίπτωση τα δύο από τα τρία μελισσοκομεία μου είχαν στην ακτίνα δράσης τους δασύλλια με πεύκα που έδιναν, και το ένα από τα τρία ήταν κοντά σε πολλούς αμυγδαλεώνες. Οι επιλογές μετακινήσεων μου επίσης περιλάμβαναν μετακινήσεις στα πεύκα στην Χαλκιδική ή μετακινήσεις στα πεδινά όπου καλλιεργούνταν εντατικά αμυγδαλιές (Ονόματα δεν λέω, αλλά σε ένα μέρος που φυσάει πολύ και έχει και ένα λιοντάρι! Χα χα χα).
Η επιλογή για μετακινήσεις στα πεύκα στην Χαλκιδική σημαίνει επίσης και 300 χιλιόμετρα πάνε έλα σε μετακινήσεις για μεταφορές ή για να δω τα μελίσσια, ενώ η επιλογή για μετακινήσεις στις πεδινές αμυγδαλιές σημαίνει μετακινήσεις 150 χιλιομέτρων αντίστοιχα!
Οπότε αντίστοιχα το κοστολόγιο για κάθε μετακίνηση στην Χαλκιδική για πετρέλαιο είναι στα 35-40 ευρώ (την φορά!) ενώ στις πεδινές αμυγδαλιές στα 17-20 ευρώ (τότε ακόμα το πετρέλαιο ήταν στα 1,35 ευρώ και όχι στα 1,06-1,12 που είναι τώρα!). Και δεδομένου ότι θα ήθελα τουλάχιστον 6 μετακινήσεις για να μεταφέρω τα μελίσσια στην κάθε τοποθέτηση, και 2-3 μετακινήσεις για να τα δω για επιθεωρήσεις, αμέσως το κοστολόγιο ανέβαινε υπερβολικά πολύ. Φυσικά το κοστολόγιο μετακινήσεων στις πεδινές αμυγδαλιές θα ήταν το μισό, αλλά εκεί υπήρχε και ο κίνδυνος για ραντίσματα!
Οπότε προτίμησα το αντίστοιχο κοστολόγιο να πάει σε τροφοδοσία (όχι πολλά πράγματα! Απλώς με αυτά τα λεφτά τροφοδοτήθηκαν για 2 εβδομάδες τα μελίσσια με σιρόπι, μόνο και μόνο για να γίνει προληπτική θεραπεία με θυμόλη για την νοζεμίαση- επίσης τροφοδοσία με Νοζεβίτ για τον ίδιο ακριβώς λόγο είχε γίνει στα τέλη του φθινόπωρου!). Δεδομένου ότι για τόσο μικρά μελίσσια αυτή η ποσότητα τροφοδοσίας (1 μπουκάλι την εβδομάδα) είναι επαρκή ποσότητα εάν βρίσκουν και από έξω τροφή (φυσικά εάν έξω βρίσκουν καλά οι ποσότητες τροφής που θα έχουν θα είναι πολλαπλάσιες από αυτές που μπορείς να τροφοδοτήσεις - εκτός βέβαια εάν τροφοδοτείς τίποτα δεκάκιλα την εβδομάδα όποτε......!-).
Αυτή τουλάχιστον ήταν η σκέψη μου, και αυτό ακολούθησα ως στρατηγική. Και εν μέρη μου βγήκε, τα μελίσσια που είχαν στην ακτίνα δράσης τους τα δασύλλια με τα πεύκα είχαν μια τρομερή ανάπτυξη μαζί με την λίγη βοήθεια που τους έδωσα και εγώ! Στα τέλη του Μάρτη (που μέχρι τότε είχε ανθήσει και η Αγριαχλαδιά - Γκορτσιά) τα περισσότερα από αυτά ήταν δεκαράκια σε πληθυσμό. Και μάλιστα αρκετά από τα σουσουρίσια που δεν τα είχα κατεβάσει στα πεύκα μου ήταν πατημένα εικοσάρια!!! Την αντίστοιχη περσινή χρονική περίοδο (που μου είχε χαλάσει το φορτηγό και δεν είχα πάει στα μελίσσια για πέντε εβδομάδες μέχρι να το φτιάξω) τα μελίσσια μου ήταν σε 2-3 πλαίσια πληθυσμού σε μέγεθος (και αρκετά ήταν μισό με ένα πλαίσιο πληθυσμού!). Καμία απολύτως σχέση με πέρσι και οι προοπτικές για το μέλλον ήταν λαμπρές!
Αντίθετα τα μελίσσια που ήταν στις αμυγδαλιές είχαν πολύ μικρότερη ανάπτυξη και ήταν σε μέγεθος περίπου στα 5-6 πλαίσια πληθυσμού (αλλά και πάλι ήταν πολύ καλύτερα από τα περσινά μελίσσια!). Και μάλιστα τα μελίσσια που τα είχα στις αμυγδαλιές ήταν σε καλύτερη κατάσταση όταν τα είχα πάρει από τα πεύκα της Χαλκιδικής τον Νοέμβριο! Αλλά είπαμε, όταν δίνει το πεύκο μπορεί να κάνει θαύματα! Φυσικά η κατάσταση ήταν τελείως αντίθετη την περσινή χρονιά που δεν έδωσε απολύτως τίποτα το ανοιξιάτικο πεύκο, και τα καλύτερα μου μελίσσια ήταν αυτά που ήταν δίπλα στις αμυγδαλιές! Το είπα πολλές φορές, το ξαναλέω και τώρα. Η μελισσοκομία είναι κουμάρι! Η μελισσοκομία είναι τζόγος! Η μελισσοκομία είναι μια πεταμένη ζαριά! Δεν πάει να είσαι ο καλύτερος μελισσοκόμος του κόσμου? Εάν δεν σου βγουν τα ρίσκα που θα πάρεις θα σε κλαίνε και οι ρέγγες!
Και φέτος μας έκανε την χάρη το πεύκο και συνέχιζε να δίνει παρόλο που έβρεχε συνέχεια, που έκανε κρύο αβέρτα, που είχε τρελούς ανέμους διαρκώς! Έκοβε για 1-2 μέρες αλλά ξανάρχιζε να δίνει (το ανοιξιάτικο δόσιμο του πεύκου γίνεται στην τελευταία έκδυση του ώριμου πλέον εργάτη του πεύκου που είναι στο μεγαλύτερο του μέγεθος, και μπορεί να δώσει αρκετό μέλι. Είναι η εποχή που μετακινείται και ο εργάτης και πάει σε άλλα πεύκα για μετεγκατάσταση, και μπορεί να κρατήσει μέχρι και τις αρχές του Απρίλη το δόσιμο του, χωρίς πτώσεις στην απόδοση που παρατηρούνται λόγου του 21 ημερών κύκλου του εργάτη, αρκεί φυσικά να αφήνουν οι καιρικές συνθήκες τις μέλισσες να εκμεταλλευτούν την μελιτωέκκριση του). Και έδωσε για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα (άνω του ενός μηνός). Και αυτό αποτέλεσε μια μελιτωέκκριση κερδισμένη σε σχέση με την περσινή χρονιά. Μια νέα μελισσοκομική αρχή που άρχισε με το δεξί!
Και όλες οι παραπάνω φωτογραφίες προέρχονται από αυτή την χρονική περίοδο όπου τα μελίσσια μου "τρυγούσαν" κάθε μεσημέρι το δασύλλιο με τα πεύκα, και χτίζανε όνειρα και ελπίδες για μια λαμπρή μελισσοκομική χρονιά!
Μια μελισσοκομική χρονιά όπου θα γίνει ένα μεγάλο άνοιγμα σε αριθμούς μελισσιών με σκοπό να πραγματοποιηθεί ένας μελισσοκομικός σχεδιασμός που θα οδηγήσει σε 300 τουλάχιστον παραγωγικά μελίσσια στα επόμενα 2 χρόνια, και σε μια επένδυση που θα υποκαταστήσει εργασία με κεφάλαιο τα επόμενα 2-3 χρόνια έτσι ώστε να "κερδίσει" 1-2 δεκαετίες "νεότητας" ο Αρκούδας για να μπορεί να δουλεύει τέτοιους αριθμούς μελισσιών μόνος του για πολύ, πολύ, καιρό ακόμη. Και να έχει και λίγο χρόνο για να σας περιγράφει την εργασία του, την ζωή του, τα ενδιαφέροντα του, τα όνειρα και τις ελπίδες του.
Υπομονή, θυσιάζουμε λίγη από την επαφή που έχουμε μεταξύ μας αυτόν τον καιρό, για να μπορέσουμε να την διατηρήσουμε στις επόμενες δεκαετίες που μας έρχονται!
Γιατί ο Αρκούδας μπορεί να είναι τρελός, άγριος, αντικοινωνικός (και χαζός! Συμπληρώνει η αναιδέστατη Αλεπού! Χα χα χα) αλλά έχει και κάτι που λίγοι άλλοι το έχουν!
Ο Αρκούδας έχει πρόγραμμα!
Και ότι είναι δίκαιο θα γίνει!
Χα χα χα.
Adios Amigos Locos
Σειρά Μελισσοκομόντας μήνα με τον μήνα.
Μελισσοκομόντας μήνα με τον μήνα. Η μάχη του Φλεβάρη
Λάζαρος Μότσανος
Σοχός 29/6/2020
