Και το έκτο μέρος της σειράς μελισσοκομικός διάλογος με τον εαυτό μου μόλις το βγάζουμε από τον φούρνο! Σήμερα θα μιλήσουμε για ένα λεπτό θέμα έχοντας μια ψυχραιμότερη ματιά από αυτή που μπορούσε να υπάρξει τις πρώτες μέρες που το θέμα ήταν ακόμα νωπό στα μυαλά και τις καρδιές των μελισσοκόμων (ιδίως αυτών τον άτυχων που έπαθαν ζημία από αυτό το γεγονός). Σήμερα θέμα μας θα είναι Η καταστροφή που έχουν υποστεί όσοι είχαν τα μελίσσια τους στην Άρτα. Βαρύ θέμα, δύσκολο, ευαίσθητο που μπορεί να δημιουργήσει και προστριβές. Γιατί πολλοί άνθρωποι (φίλοι μελισσοκόμοι) έπαθαν βαριές ζημίες που μπορεί είτε να τους καταστρέψανε ως μελισσοκόμους είτε να τους ρίξανε πολλά χρόνια πίσω!
Φυσικά έχουν και την κατανόηση μας, την συμπάθεια μας, την έγνοια μας, και την βοήθεια μας όπου την ζητήσουν (και κυρίως χωρίς να την ζητήσουν, πολύ καλή και η προσπάθεια ορισμένων πολύ καλών μελισσοκόμων και Ανθρώπων κυρίως να οργανώσουν μια προσπάθεια βοήθειας τους, Εύγε!).
Σκοπός αυτής της ανάρτησης δεν είναι να τους πικάρει με κανένα τρόπο, να επισημαίνει σφάλματα, ή να εκμεταλλευτεί μια τραγική κατάσταση (κυρίως για αυτούς που τους κάηκε η γούνα!) αλλά να αποτρέψει στο μέτρο του δυνατού να ξαναγίνει μια τόσο μεγάλη ζημία και στο μέλλον. Να βγάλει ορισμένα συμπεράσματα που θα μπορέσουν να τα υιοθετήσουν οι μελισσοκόμοι για να μην επαναληφθούν τέτοια φαινόμενα και στο μέλλον.
Οπότε κάτω και από αυτό το πρίσμα θα πρέπει να διαβαστούν τα παρακάτω.
Αρκετά με τις διευκρινήσεις στο τέλος θα νομίζουν όλοι ότι θα διαβάσουν σε λίγο το Mein Kamf* του Hitler!
Χα χα χα.
Πριν από όλα τα γεγονότα. Στις 31/1/2015 έπειτα από ασυνήθιστες βροχοπτώσεις ο Άραχθος ποταμός δέχτηκε διπλάσιες ποσότητες νερού από το φράγμα του Πουρναριού για να μην καταρρεύσει το φράγμα που δεχόταν τεράστιες πιέσεις από τους όγκους νερού που είχαν σωρευτεί από πίσω του. Αποτέλεσμα να πλημμυρίσει η κοιλάδα κάτω από το φράγμα και να καταστραφούν χιλιάδες μελίσσια από μελισσοκόμους όλης της Ελλάδας που τα είχανε εκεί για να εκμεταλλευτούν την πρώιμη άνοιξη και να αναπτυχθούν γρηγορότερα τα μελίσσια τους από αν τα είχανε σε άλλες περιοχές της Ελλάδας.
Μερικά στοιχεία τώρα για το ίδιο το φράγμα. Το φράγμα Πουρναριού ξεκίνησε το 1981 και ολοκληρώθηκε το 1997. Είναι δεύτερο σε μέγεθος στην Ελλάδα μετά του Μόρνου, χωμάτινο, πλάτους βάσης 450 μέτρων και ύψους 107 μέτρων. Δηλαδή μιλάμε για ένα τεράστιο φράγμα για τα δεδομένα της Ελλάδος. Στα υπόψη και αυτό.
Από εκεί και πέρα έγινε ένας χαμός μέσα στις μελισσοκομικές ομάδες και μελισσοκομικά προφίλ, άλλοι κατηγόρησαν την ΔΕΗ που άνοιξε τις διόδους υπερχείλισης του φράγματος (που αν δεν το κάνανε μπορούσε να καταρρεύσει το ίδιο το φράγμα και εκτός από τις τρομερές καταστροφές στο μελισσοκομικό κεφάλαιο (και κτηνοτροφικό) θα είχαμε τεράστιες απώλειες και σε ανθρώπινες ζωές!), άλλοι θεώρησαν ότι ήταν η κακιά η στιγμή (γιατί οι καταιγίδες ήταν εξαιρετικά σφοδρές με αποτέλεσμα να συσσωρευτούν όγκοι και όγκοι νερού στην τεχνητή λίμνη) και σε συνδυασμό με την τοποθέτηση των μελισσιών εκεί έγινε το κακό, άλλοι αναλογίστηκαν πόσο ευαίσθητο και έκθετο είναι το ζωικό μας κεφάλαιο και οι περιουσίες μας στα στοιχεία της Φύσης και πόσο κοντά είναι η επιτυχία από την ολική καταστροφή. Γενικώς ήταν ένα γεγονός που δεν άφησε αδιάφορο τον μελισσοκομικό κόσμο και του προκάλεσε ιδιαίτερη εντύπωση!
Όλα καλά μέχρι εδώ και καλά που τους εντυπώθηκε σε όλους βαθιά (και σε αυτούς που πάθανε την νίλια ακόμα βαθύτερα δυστυχώς). Αλλά υπάρχουν ορισμένα σημεία που καλό είναι να διευκρινιστούν περισσότερο για να βγουν κάποια συμπεράσματα χρήσιμα και όχι να αρκούμαστε σε σπασμωδικές αντιδράσεις και κριτικές ανούσιες που δεν θα μας δώσουν καμία χρήσιμη γνώση για το μέλλον.
Πρώτο και βασικότερο σε όλη την υπόθεση, τα μελίσσια ξεχειμωνιάζανε εκεί για να έχουν μια πολύ καλύτερη προοπτική ανάπτυξης λόγου των κλιματολογικών συνθηκών (πεδιάδα, υψηλή περιεκτικότητα σε βλάστηση λόγου του ποταμιού και της τεχνητής λίμνης, καλές θερμοκρασίες σε σχέση με τα ορεινά). Δηλαδή η τοποθέτηση εκεί έγινε με σκοπό το κέρδος σε ανάπτυξη (που θα φέρει και κέρδος σε αποδόσεις), δυστυχώς εδώ θα επισημαίνω ότι η έννοια του κέρδους πάντα είναι συνυφασμένη με την έννοια του Ρίσκου (γιατί αλλιώς δεν υπάρχει δικαιολόγηση γιατί να υπάρχει κέρδος, στην οικονομική θεωρία το κέρδος είναι η αμοιβή για την ανάληψη ενός ρίσκου από την πλευρά του επιχειρηματία (είτε είναι μελισσοκόμος, είτε βιοτέχνης, είτε έμπορος, είτε οτιδήποτε!)). Αυτό είναι κάτι που οι περισσότεροι θέλουν να το ξεχνούν, η κάθε μία τοποθέτηση των μελισσιών μας εμπεριέχει και ένα ρίσκο μέσα της .Είτε να πλημμυρίσει το μέρος που τα έχουμε (Πουρνάρι Άρτα), είτε να καεί το μέρος που τα έχουμε (Χαλκιδική 2006), είτε να κλαπεί από το μέρος που τα έχουμε (περιαστικά δάση σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη). Δεν υπάρχει τοποθέτηση που να μην έχει ένα ρίσκο μέσα της (ακόμα και η προσδοκία ότι θα αποδώσει μια νεκταροέκκριση είναι ένα ρίσκο που παίρνουμε!). Μην ξεχνιόμαστε σε ορισμένα πράγματα.
Δεύτερο βασικό τα φράγματα έχουν και διόδους υπερχείλισης γιατί προβλέπεται ότι κάποιες στιγμές μπορεί να χρειασθεί να τις ανοίξουν για να μην καταστραφεί το φράγμα αν σωρευτούν τεράστιοι όγκοι νερού από πίσω του. Αν δεν υπήρχε αυτός ο κίνδυνος (η πιθανότητα μάλλον) δεν θα τα είχανε. Και όσο μεγαλύτερο το φράγμα τόσο μεγαλύτεροι και οι όγκοι νερού που μπορούν να σωρευτούν από πίσω του, και τόσο μεγαλύτερες οι καταστροφές όταν θα ανοίξουν οι δίοδοι υπερχείλισης του (ιδίως σε εδάφη κορεσμένα από βροχοπτώσεις που δεν μπορούν να απορροφήσουν περισσότερο νερό πλέον).
Τρίτο βασικό η γνώση του να μην βάζεις τα μελίσσια σου σε ρέματα είναι διαδεδομένη νομίζω στην πλειονότητα των μελισσοκόμων (τουλάχιστο των παλιών). Ξαναδιαβάζοντας την ανάρτηση μου
Ξεχειμώνιασμα μελισσιών πέφτω στην εξής πρόταση που είχα γράψει σε αυτήν "
Ρέματα επίσης είναι τραγικά λάθος τοποθετήσεις, το χειμώνα μπορούν πολύ εύκολα τα ρέματα να μετατραπούν σε χειμάρρους και παγίδες θανάτου (και όχι μόνο για τα μελίσσια αλλά και για τους μελισσοκόμους, πριν από μερικές εβδομάδες μην ξεχνάτε ότι πνίγηκε ο μελισσοκόμος που είχε πάει να σώσει τα μελίσσια του στην Άσηρρο από το ρέμα που πλημμύρισε, Προσοχή!!!!! Μέρες που χρειάζεσαι 4Χ4 για να πας στα μελίσσια σου είναι στάνταρ οι μέρες που δεν πρέπει να πας στα μελίσσια σου!). "
Αυτή η ανάρτηση είχε γραφτεί στις 6/10/2014 και φυσικά κάτι αντίστοιχο με αυτό έχει γραφτεί σε δεκάδες blog, ομάδες, Forum και μελισσοκομικά βιβλία πριν από μένα! Και όταν έχεις ένα φράγμα η περιοχή κάτω από αυτό μπορεί να θεωρηθεί ως ένα τεράστιο ρέμα! Όσο πιο μεγάλο το φράγμα τόσο πιο μεγάλη η περιοχή που θα επηρεάζει αν κάτι πάει στραβά!
Τέταρτο εξαιρετικά ασυνήθιστες βροχοπτώσεις! Φέτος παίδες ήταν μια από τις πιο υγρές χρονιές που θυμάμαι στην ζωή μου, η άνοιξη ήταν καταστροφική για τα μελίσσια μας λόγου των βροχοπτώσεων, το καλοκαίρι σχεδόν πήγε χαμένο λόγω βροχών, τα πεύκα και η σουσούρα δώσανε πολύ καλά λόγο βροχών και πλημμύρες και πνιγμοί ήταν συχνότατοι κατά την διάρκεια του χειμώνα (βλέπετε παραπάνω ένα Status που είχα γράψει στο προφίλ μου σχετικά με την συχνότητα πνιγμών και πλημμυρών στις κοντινές περιοχές μας στην κεντρική Μακεδονία). Επίσης οι έντονες βροχοπτώσεις έγιναν στις 31 Ιανουαρίου, ακριβώς στην καρδία του χειμώνα σε ένα από τα πιο υγρά έτη των τελευταίων δεκαετιών! Κάτω από αυτό το πρίσμα οι βροχοπτώσεις είναι σύμφωνα με την γνώμη σας "ασυνήθιστο και ακραίο φαινόμενο"? Μήπως θα είναι πλέον όχι τόσο ασυνήθιστα και ακραία αυτά τα φαινόμενα (σύμφωνα με τους κλιματολόγους εκτός από υψηλότερες θερμοκρασίες θα φέρει το φαινόμενο του θερμοκηπίου και υγρότερα κλίματα τουλάχιστο μέχρι το 2030!)?
Πέμπτο η πιθανότητα να συμβεί κάτι τείνει στην βεβαιότητα να συμβεί αυτό το γεγονός καθώς αυξάνει ο χρόνος. Έστω αν η πιθανότητα να συμβεί μια υπερχείλιση του φράγματος του Άραχθου είναι 5% κάθε χρονιά (και κάθε χρονιά ξεχωριστά θα είναι 5% μην μπερδεύεστε σε αυτό) σε πόσα χρόνια η πιθανότητα θα γίνει βεβαιότητα γεγονότος (δηλαδή η πιθανότητα να είναι 100%). Η απάντηση είναι σε 20 χρόνια μια πιθανότητα με 5% κάθε χρονιά θα είναι πιθανότητα 100% να συμβεί. Και τι σημαίνει αυτό τσακαλάκια μου? Ότι ακόμα και αν οι πιθανότητες κάτι να πάει στραβά (όπως πήγε στην Άρτα) είναι μόλις 1 στις 20 για κάθε χρονιά (5% πιθανότητα στο χαρτί! Όχι στην πραγματικότητα!) αν τρέξει αρκετός χρόνος (20 χρόνια) είναι σχεδόν σίγουρο ότι αυτό το γεγονός θα συμβεί! Βλέπετε δεν ήταν φέτος η πρώτη χρονιά που γίνεται αυτή η μαζική τοποθέτηση μελισσιών στην κοιλάδα κάτω από το φράγμα του Πουρναριού, γίνεται κάθε χρονιά αυτή η τοποθέτηση από πολλούς μελισσοκόμους (και θα εξακολουθήσει να γίνεται μάλλον και δυστυχώς!), ναι αλλά κάθε χρονιά που περνά υπάρχει και αυτή η μικρή πιθανότητα να γίνει η ζημία που έγινε, μικρή για κάθε χρονιά αλλά αν το δεις με ορίζοντα δεκαετιών είναι πολύ μεγάλη και κάποια στιγμή θα συμβεί (όπως και συνέβη και θα ξανασυμβεί). Είναι σαν να παίζεις ρώσικη ρουλέτα με ένα πιστόλι στον κρόταφο και 1 σφαίρα στις 6 θαλάμες του όπλου. Αν είσαι αρκετά τυχερός και δεν σκοτωθείς στις 5 πρώτες προσπάθειες είναι τελείως σίγουρο ότι θα σκοτωθείς στην 6 και τελευταία προσπάθεια!
Η καταστροφή στην Άρτα ήταν ένα συμβάν καταδικασμένο να συμβεί! Ένα ρίσκο που αυτή την χρονιά έμελλε να πάει τραγικά λάθος, μια πλήρη αγνόησή των βασικών μελισσοκομικών κανόνων ξεχειμωνιάσματος, μια φυσική συνέπεια των καιρικών συνθηκών που χαρακτηρίζουν αυτή την χρονιά και αυτή την εποχή του έτους.
Ξέρω αυτά που λέω δεν ακούγονται ωραία αλλά δυστυχώς είναι αληθή! Σχεδόν ποτέ η αλήθεια δεν είναι ωραία και όσοι την λένε συνήθως δεν είναι αρεστοί στους άλλους. Αλλά με την αλήθεια μπορούμε να αποφύγουμε παρόμοιες καταστάσεις και στο μέλλον. Με το να γαργαλάμε αυτιά λέγοντας ότι θέλουν οι υπόλοιποι να ακούσουν το μόνο που θα πετύχουμε είναι να επαναληφθούν τα ίδια τραγικά γεγονότα στο μέλλον ξανά και ξανά και ξανά!
Ρεζουμέ τώρα, Παίδες κάποιοι κανόνες μελισσοκομικοί υπάρχουν για να τους τηρούμε (βλέπετε παραπάνω) δεν είναι σώφρων να τους αγνοούμε. Το κάθε τι έχει το Ρίσκο του, μάθετε να το υπολογίζετε σωστά (στο παρακάτω παράρτημα έχω κάνει τον υπολογισμό του ρίσκου για αυτή την περίπτωση και σας δίνω τα εργαλεία για να υπολογίζετε και εσείς το ρίσκο σε παρόμοιες περιπτώσεις, αν δεν σας κάνει κόπο διαβάστε το, είναι ένα δυνατό εργαλείο αν το χρησιμοποιήσετε) και κυρίως να δουλεύετε με την λογική του χειρότερου - καλύτερου σεναρίου πάντα και της εξισορρόπησης πιθανοτήτων (πχ κάποιος που θα δούλευε έτσι θα κρατούσε ένα μέρος του ζωικού του κεφαλαίου μακρυά από αυτή την περιοχή, δεν θα έβαζε όλα του τα αυγά σε ένα καλάθι). Ανιχνεύσεις παντού και ανοιχτό μυαλό για κάθε κίνδυνο που μπορεί να αντιμετωπίσει το ζωικό σου κεφάλαιο (τα φράγματα έχουν διόδους διαφυγής του νερού, Γιατί τις έχουν? Κάθε πόσο τις χρησιμοποιούν? Τι ακριβώς συμβαίνει αν τις χρησιμοποιήσουν εκεί κάτω? Απλά ερωτήματα που μπορείτε να τα κάνετε στους υπεύθυνους του φράγματος αν πάτε να κάνετε εκεί τοποθέτηση!). Οι κλιματολογικές συνθήκες αλλάζουν διαρκώς και ταχύτατα και αυτό πρέπει να είναι στα υπόψη σας, περιοχές καλές μπορεί να κρύβουν κινδύνους που παλιότερα δεν υφίσταντο. Η καταστροφή του ζωικού σας κεφαλαίου χρονιά με την χρονιά έχει όλο και πιο αυξημένες πιθανότητες να συμβεί (δεν θα είναι μια πλημμύρα στην Άρτα θα είναι μια φωτιά στην Χαλκιδική, αν δεν είναι αυτό θα είναι ένας ψεκασμός πάνω στις ροδακινιές, αν δεν είναι αυτό θα είναι μια κλοπή στην Αττική, αν δεν είναι αυτό θα είναι ένας παγετός στα Γρεβενά, ότι και να είναι αν είσαι αρκετά χρόνια στο κουρμπέτι από κάπου θα την αρπάξεις την φόλα!). Ένας τρόπος για να αντιμετωπίσεις αυτόν τον κίνδυνο είναι να δηλώνεις και να ασφαλίζεις τα μελίσσια στον ΕΛΓΑ (για να μην πηγαίνεις και να απαιτείς αποζημιώσεις από το κράτος χωρίς να έχεις το δικαίωμα για αυτές, ή να αποδείξεις ότι πράγματι είχες τόσα μελίσσια όσα ισχυρίζεσαι ότι πάθανε ζημία!).
Συνάδελφοί στο χέρι μας είναι αυτή η τραγική καταστροφή να γίνει μάθημα για όλο το κλάδο μας και να μην ζήσουν και άλλοι συνάδελφοι μας τις τραγικές στιγμές που ζήσανε οι μελισσοκόμοι που πάθανε ζημία κάτω από το φράγμα του Πουρναριού. Η καρδία μας, η ψυχή μας, ο λογισμός μας είναι με κάθε ένα μελισσοκόμο που έπαθε αβαρία (που πολύ εύκολα θα μπορούσαμε να είμαστε εμείς αυτοί, μην γελιέστε το πόσο εύκολο είναι να γίνει η γκέλα!), τουλάχιστο αυτές οι εικόνες καλό είναι να μην επαναληφθούν στο μέλλον και να καταστρέψουν το μέλλον και άλλων μελισσοκόμων.
Μακάρι και αυτή η ανάρτηση να βοηθήσει σε αυτό.
Adios Amigos Locos
Μότσανος Λάζαρος
Σοχός 19/3/2015
* Ο Αγών μου του Χίτλερ
Παράρτημα.
Σε αυτό το παράρτημα θα υπολογίσουμε το ρίσκο τοποθέτησης στην Άρτα έναντι μιας τοποθέτησης πολύ ποιο κοντά στην έδρα του μελισσοκόμου.
Και πρώτα ας ορίσουμε το πρόβλημα μας. Θεωρούμε ότι οι επιλογές ξεχειμωνίασματος που έχει ένας μελισσοκόμος του Σοχού (Ο αρκούδας χα χα χα) για 100 κυψέλες είναι είτε να τα ξεχειμωνιάσει στον Σοχό (5 Km μακρυά) είτε να τα ξεχειμωνιάσει στην Άρτα (380 Km μακρυά).
Το κόστος κάθε επιλογής αναλύεται στους παραπάνω πίνακες για κάθε επιλογή του. Στην περίπτωση που θα τα πάει στην Άρτα θα χρειασθεί 2 μετακινήσεις για να μεταφέρει τις κυψέλες (εδώ θεωρούμε ότι έχει φορτηγό δικό του με δυνατότητα μεταφοράς 100 κυψελών διπλών! Αν δεν έχει κάτι τέτοιο τότε θα αυξηθούν τα δρομολόγια για να μεταφερθούν οι παραπάνω κυψέλες -ιδίως στο να έρθουν γιατί ενώ θα πάνε μονές στην Άρτα θα έρθουν διπλές από εκεί!- και ανάλογα θα αυξηθεί και το κόστος μεταφοράς) καθώς και 4 μετακινήσεις για επιθεωρήσεις τροφοδοσία, προσθήκη κεριών και ορόφων, θεραπείες (λίγες μεν αλλά όταν κάθε πάνε έλα θέλει 200 ευρώ αναγκαστικά θα κάνεις λιγότερες κινήσεις με πολύ περισσότερο όγκο εργασίας σε κάθε κίνηση σου).
Επίσης το κόστος τροφοδοσίας θα ορισθεί από 3 κιλά ζαχαροζύμαρο που θα βάλει στα μελίσσια του στην διάρκεια των τριών μηνών που θα τα έχει εκεί (θα τροφοδοτήσει με ζαχαροζύμαρο ή βανίλια γιατί και θέλει να αναπτυχθούν τα μελίσσια του δεδομένου ότι και χειμώνας εκεί θα είναι και δεν θα ξεγονέψουν τα μελίσσια οπότε όσα αποθέματα σε μέλι και να έχει πάλι θα θέλει τροφοδότηση, και θα είναι πολύ δύσκολο να τροφοδοτεί με σιρόπι, ακόμα και να βάζει σιρόπι ιμβερτοποιημένο 1 φορά την εβδομάδα, πάλι θα αυξηθεί το κόστος μεταφοράς του γιατί θα πολλαπλασιαστούν οι επισκέψεις στο μελισσοκομείο του). Οπότε με τα παραπάνω ορίζεται το κόστος ξεχειμωνιάσματος στην Άρτα.
Αντίστοιχα το κόστος ξεχειμωνιάσματος στον Σοχό ορίζεται από το κόστος μεταφοράς για 10 επισκέψεις κοντινές στο μελισσοκομείο ( δίπλα είναι, τουλάχιστο 10 φορές σε τρεις -χειμερινούς- μήνες θα πας, έστω να πας να πιεις ένα καφέ εκεί χα χα χα).Ενώ το κόστος τροφοδοσίας ορίζεται από 5 κιλά ζαχαροζύμαρο (γιατί ενώ τα μελίσσια έχουν ξεγονεύσει ωστόσο με -11 ή με -17 βαθμούς Κελσίου θερμοκρασία η κατανάλωση τροφής θα είναι ιδιαίτερα αυξημένη!).
Ωραία είδαμε τα κόστη σε αυτό το θεωρητικό πρόβλημα για να δούμε και τις αποδόσεις που μπορεί να έχει ο παραπάνω χειρισμός. Έστω ότι τα μελίσσια είναι έτοιμα για παραγωγή από την ανθοφορία του παλιουριού αν ξεχειμωνιάσουν στην Άρτα ενώ στην συγκεκριμένη ανθοφορία όσα ξεχειμωνιάσαν στον Σοχό ακόμα αναπτύσσονται και δεν είναι ακόμα παραγωγικά. Οπότε θα έχουμε μια διαφορά στις αποδώσεις στα μελίσσια που την ορίζουμε (αυθαίρετα και μόνο για τις ανάγκες του παραδείγματος! Προσοχή εδώ!) σε περίπτωση που η χρονιά πάει καλά (πιθανότητα ας πούμε 50%) η απόδοση των μελισσιών που ξεχειμωνίασαν στην Άρτα (την ονομάζουμε Ρ(Α30)) να είναι 30 κιλά/κυψέλη ενώ η αντίστοιχη πιθανότητα των μελισσιών που ξεχειμωνιάσαν στον Σοχό (Ρ(Σ20) θα είναι 20 κιλά/κυψέλη.
Αντίστοιχα αν η χρονιά πάει άσχημα οι αντίστοιχες αποδώσεις για τα μελίσσια της Άρτας θα είναι Ρ(Α13) 13 κιλά/κυψέλη και του Σοχού Ρ(Σ10) 10 κιλά/κυψέλη. Στους παραπάνω πίνακες έχουμε τις διαφορές στις αποδόσεις και τιμολογούμε κάθε κιλό μελιού με 7 ευρώ το κιλό.
Τώρα θα χρησιμοποιήσουμε την τεχνική των δέντρων αποφάσεων (βλέπετε προηγούμενες αναρτήσεις
Μελισσοκομικοί χειρισμοί και δέντρα αποφάσεων καθώς και
Μελισσοκομία και δέντρα αποφάσεων δεν θα αναλύσω την τεχνική σε αυτή την ανάρτηση όποιος ενδιαφέρεται να την μάθει θα την διαβάσει από αυτές τις αναρτήσεις).
Και μάλιστα το πρόβλημα είναι παρόμοιο με το πρόβλημα τροφοδοσίας έναντι μεταφοράς που έχω αναλύσει στο παρελθόν. Έχοντας τα δεδομένα κόστους, απόδοσης και πιθανότητας εμφάνισης μπορούμε να κάνουμε τον αρχικό πίνακα δεδομένων, το δέντρο αποφάσεων για κάθε περίπτωση και να υπολογίσουμε την
Προσδοκώμενη τιμή κέρδους για κάθε μία από τις επιλογές μας. Και συγκεκριμένα η Προσδοκώμενη τιμή κέρδους ξεχειμωνιάσματος στην Άρτα ΠΤΚ(Α)= 13.825 Ευρώ ενώ η Προσδοκώμενη τιμή κέρδους ξεχειμωνιάσματος στον Σοχό ΠΤΚ(Σ)= 10.055 Ευρώ. Οπότε έχουμε και την απάντηση μας στην επιλογή σχετικά με το ξεχειμώνιασμα μας.
Και στην πραγματικότητα έτσι αναλυόταν ο υπολογισμός του ρίσκου ξεχειμωνιάσματος στον Νότο έναντι στον Βορρά μέχρι τώρα (δηλαδή μέχρι πριν την καταστροφή της Άρτας). Πλέον όμως έγινε η καταστροφή (Σύμφωνα με τον ΕΛΓΑ Ιωαννίνων έχουν δηλώσει ότι έχουν υποστεί απώλειες 62 μελισσοκόμοι με συνολικά 7211 κυψέλες. Πηγή Μελισσοκομική Επιθεώρηση Τεύχος Μαρτίου - Απριλίου 2015. Αυτό μας κάνει ένα μέσο όρο 116 κυψέλες ανά μελισσοκόμο, και για αυτό και το παράδειγμα μας μιλά για 100 κυψέλες).
Μετά την καταστροφή όμως έχει δημιουργηθεί μια άλλη πραγματικότητα στην οποία το παραπάνω δέντρο αποφάσεων δεν είναι σύμφωνο με αυτή. Οπότε θα πρέπει να το επανυπολογίσουμε έχοντας μέσα και την πιθανότητα να γίνει ξανά μια καταστροφή σαν αυτή που έγινε φέτος.
Και πώς μπορούμε να υπολογίζουμε την πιθανότητα αυτής της καταστροφής? Η απάντηση είναι με Δημιουργικότητα! Αυτό που λένε οι Αμερικάνοι "Think outside the box".
Για να δούμε τα δεδομένα που έχουμε στα χέρια μας. Όπως ανάφερα παραπάνω το φράγμα στο Πουρνάρι μπήκε σε λειτουργία το 1997 και η καταστροφή των μελισσιών έγινε το 2015 οπότε έχουμε το γεγονός ότι στα 18 χρόνια λειτουργίας του Φράγματος είχαμε 1 καταστροφή αυτού του μεγέθους.
Οπότε η πιθανότητα (μέχρι τώρα! Αν και του χρόνου γίνει πάλι μια τέτοια καταστροφή θα αλλάξουν αντίστοιχα και οι πιθανότητες!) να συμβεί ένα τέτοιο περιστατικό (που την ονομάζουμε Ρ(Α0)) είναι Ρ(Α0)=1/18=5,56%!
Και η πιθανότητα να μην συμβεί αυτό το περιστατικό θα είναι 100%-5,56%=94,44% (το οποίο σημαίνει ότι οι πιθανότητες εμφάνισης τώρα είναι Ρ(Α30)=Ρ(Α13)=94,44/2=47,22%)!
Ήταν δύσκολο αυτό? Όχι! Απλώς έπρεπε να σκεφτούμε λίγο διαφορετικά για να το βγάλουμε. Ο παραπάνω πίνακας είναι σε οπτική μορφή όλος ο υπολογισμός που κάναμε εδώ.
Και πάμε να υπολογίσουμε τώρα τι απόδοση (ζημία! Η αρνητική απόδοση είναι και αυτή απόδοση μην το ξεχνάτε!) έχει αυτή η πιθανότητα Ρ(Α0). Και έστω ότι πεθαίνουν όλα τα μελίσσια που έχουμε κατεβάσει στην Άρτα και μάλιστα μπορούμε να βρούμε μόνο τις 50 κυψέλες από τις 100. Οι υπόλοιπες τις πήρε το ποτάμι ή τις πήραν άλλοι μελισσοκόμοι (κατά λάθος ή εσκεμμένα).
Οπότε ο παραπάνω πίνακας όπου υπολογίζουμε τις απώλειες μας βγάζει ένα κόστος 11.500 ευρώ για τα χαμένα μελίσσια (εδώ υπολογίζουμε και ίδιο κόστος ξεχειμωνιάσματος για τις κυψέλες μας, αυτό μπορεί να ισχύει μπορεί και όχι, μπορεί να είναι μικρότερο αλλά μπορεί να είναι και πολύ μεγαλύτερο αν μείνεις πολλές ημέρες εκεί για να ψάχνεις τις κυψέλες σου! Για ευκολία δεν αλλάζω το κόστος ξεχειμωνίασματος και για αυτή την περίπτωση).
Οπότε τώρα έχουμε τον νέο πίνακα αρχικών δεδομένων μαζί με ένα νέο δέντρο αποφάσεων στο οποίο υπάρχει μέσα και η περίπτωση της φυσικής καταστροφής και στην Προσδοκώμενη τιμή κέρδους υπάρχει ένας πιο πλήρες υπολογισμός των ρίσκων και των αποδόσεων.
Και συγκεκριμένα η ΠΤΚ(Α)= 12.348,82 Ευρώ ενώ η ΠΤΚ(Σ)=10.055 Ευρώ (λογικό αυτό γιατί δεν άλλαξε τίποτε στα ποσοστά και αποδόσεις του Σοχού). Οπότε με τα δεδομένα που ορίσαμε το πρόβλημα εξακολουθεί και αποτελεί καλύτερη επιλογή το ξεχειμώνιασμα στην Άρτα παρόλο την πιθανότητα πλήρης καταστροφής! Στα υπόψη και αυτό!
Πριν κλείσουμε αυτή την ανάρτηση μερικές απαραίτητες διευκρινίσεις. Το παράδειγμα μας είναι υποθετικό και τα αριθμητικά αρχικά δεδομένα μπορεί να μην είναι αυτά. Σε περίπτωση που αλλάζει το κόστος ξεχειμωνιάσματος ή οι αποδώσεις ή οι πιθανότητες να είναι καλή ή κακή η μελισσοκομική χρονιά αλλάζει και το αποτέλεσμα της ΠΤΚ άρα και η βέλτιστη λύση.
Δεύτερον σε κάθε χρονιά θα αλλάζει το ποσοστό φυσικής καταστροφής, δηλαδή αν τα επόμενα 3 χρόνια δεν γίνει καμία φυσική καταστροφή η πιθανότητα Ρ(Α0) θα είναι Ρ(Α0)=1/21=4,76% αντίθετα αν στα επόμενα τρία χρόνια έχουμε κάθε χρονιά και μια φυσική καταστροφή η πιθανότητα Ρ(Α0) θα είναι Ρ(Α0)=4/21=19%! Με ένα τόσο υψηλό ποσοστό απώλειας του κεφαλαίου σου είναι πολύ δύσκολο να συμφέρει μια τοποθέτηση εκεί, Κάθε χρονιά θα πρέπει να γίνεται ο επανυπολογισμός των πιθανοτήτων εμφάνισης κάθε περίπτωσης!
Τρίτον αν πήγες για πρώτη χρονιά το 2015 στην Άρτα για ξεχειμώνιασμα η πιθανότητα Ρ(Α0) για σένα ήταν Ρ(Α0)=100%! Αυτό είναι βασικό να το κατανοήσετε, οι πιθανότητες υπολογίζουν τα ποσοστά για μακροπρόθεσμα χρονικά διαστήματα αλλά κάθε χρονιά μπορεί είτε να έχει εμφάνιση της φυσικής καταστροφής 0% είτε 100%. Το ότι βλέπετε εσείς υπολογισμένο ένα 5,56% δεν σημαίνει τίποτα όταν θα σκάζει το φράγμα πάνω από τα κεφάλια σας!!! Επίσης αν τα μελίσσια σου τα έχεις έστω σε μια πλαγιά και είναι μόνο ένα μέτρο πάνω από το επίπεδο των υδάτων μετά την υπερχείλιση του φράγματος δεν θα έχεις καμία απώλεια! Στα υπόψη και αυτό!
Τέταρτό οι αποδόσεις αυτές που παρουσιάζω δεν είναι οι πραγματικές! Εκτός από το κόστος ξεχειμωνιάσματος υπάρχουν πολλά ακόμα λειτουργικά κόστη (ασφάλειες, καύσιμα για τις λοιπές μετακινήσεις, απώλειες μελισσιών, έξτρα τροφοδοτήσεις ανάγκης ή διέγερσης μέσα στην χρονιά, κεριά, φάρμακα, τέλη κυκλοφορίας, αβαρίες στο φορτηγό, φθορές και ανταλλακτικά παντού, ρεύμα, υλικά συσκευασίας, αποσβέσεις και χίλια δύο ακόμα κέρατα! Δεν τα υπολογίζω αυτά γιατί μας ενδιαφέρει μόνο το πρόβλημα απομονωμένο από τα κοινά κόστη στις δύο περιπτώσεις ξεχειμωνιάσματος και αναλυμένο μόνο ως προς την διαφορά αυτής της παραμέτρου! Μην βλέπετε τέτοιους αριθμούς και ονειρεύεστε κέρδη που δεν υπάρχουν! Χα χα χα).
Πέμπτο το πρόβλημα αυτό θα μπορούσε να έχει παραπάνω μεταβλητές όπως πχ τις πιθανότητες κλοπών και στις δύο τοποθετήσεις (που αν είσαι στο Σοχό είναι μικρότερη η πιθανότητα να σου κλέψουν τα μελίσσια από ότι στην Άρτα, αλλά αν είσαι στην Αθήνα ή στην Θεσσαλονίκη είναι μεγαλύτερες οι πιθανότητες να στα κλέψουν εκεί από ότι στην Άρτα). Δεν το έκανα γιατί και δεν ήθελα να γίνει πολύ περίπλοκο το δέντρο αποφάσεων και γιατί δεν έχω τα σχετικά αρχικά δεδομένα για κάθε περιοχή (δυστυχώς εδώ καλά θα ήταν είτε η αστυνομία είτε οι μελισσοκομικοί σύλλογοι να κρατούσαν ένα αρχείο με πόσα περιστατικά έχουμε σε κάθε περιοχή ανάλογα με τους πόσους μελισσοκόμους έχουμε για να μπορέσουμε να ξέρουμε τα ποσοστά πιθανοτήτων κλοπής σε κάθε περιοχή-όπως ακριβώς τα υπολογίσαμε για την Άρτα σε σχέση με την φυσική καταστροφή!-). Πάντως όποιος έχει δεδομένα για την περιοχή του μπορεί ακριβώς με δεύτερο δέντρο αποφάσεων να υπολογίσει το ρίσκο τοποθέτησης σε περιοχές που έχει δεδομένα.
Έκτο τα παραπάνω δέντρα αποφάσεων μπορούν να χρησιμοποιηθούν ακόμα και για βασιλοτροφία έναντι κόψιμο παραφυάδων για αναπαραγωγή του ζωικού σου κεφαλαίου, ρίχνω την ιδέα για ορισμένους φίλους μου να το έχουν στα υπόψη αυτό! Φυσικά δεν θα το υπολογίσω εγώ αυτό, να κάνετε κάτι μόνοι σας και εσείς για να μην μου βγάζετε και γλώσσα χα χα χα!
Έβδομο και ποιο σημαντικό είναι το ότι πρέπει σε κάθε καταστροφή να υπάρχει και κάποιο κέρδος! Το να βγαίνουμε και να μοιρολογούμε βγάζοντας φωτογραφίες με μαύρες πλερέζες σαν τίποτε γριές από την Μάνη και μόνο δεν έχει κανένα νόημα! Το ζήτημα είναι να δημιουργούμε εργαλεία για να βοηθούμε παλιούς και νέους μελισσοκόμους να μην πάθουν αυτά που πάθανε οι άτυχοι συνάδερφοι μας (που θα μπορούσαμε να είμαστε εμείς σε δεκάδες άλλες φυσικές ή μη καταστροφές μην το ξεχνάτε αυτό!).
Αυτός είναι και ο λόγος για την παραπάνω ανάρτηση (δεν σκοπεύω εγώ να πάω στην Άρτα για ξεχειμώνιασμα άλλωστε ώστε να χρειαστώ να δαπανήσω τόσο χρόνο και κόπο για να υπολογίσω τα παραπάνω! Για όλους τους άλλους μελισσοκόμους το κάνω, για να έχουν κάποια εργαλεία στα χέρια τους για να τα χρησιμοποιούν σε διάφορες επιλογές τους και μόνο! Το αν θα τα χρησιμοποιήσουν είναι δικιά τους μόνο επιλογή και ευθύνη. Εγώ τα παρουσίασα, νίπτω πλέον τα χέρια μου!). Απλώς το απρόοπτο είναι διαρκώς στην ζωή μας και καλό είναι να έχουμε την γνώση αντιμετώπισης του. Γιατί η Ζωή είναι σκληρή και αδίστακτη για όσους δεν έχουν γνώση αυτού του γεγονότος.
Σειρά Μελισσοκομικός διάλογος με τον εαυτό μου
