Και έμελλε η πρώτη ανάρτηση της σειράς Ελληνικός Καπιταλισμός: Όνειρα στα συντρίμμια (εκτός από τις αναρτήσεις που είχαν ήδη δημοσιοποιηθεί ως μέρος άλλων σειρών αυτού του blog) να είναι η Υψικάμινος λίγο έξω από τον Άγιο Πρόδρομο Χαλκιδικής. Ένα μοναδικό κτίριο που μου είχε κινήσει το ενδιαφέρων όσες φορές περνούσα από κοντά του, όταν μετακινούσα κυψέλες για τα πεύκα στην Χαλκιδική. Λίγα χιλιόμετρα πριν το χωρίο του Αγίου Προδρόμου (κάτοικοι 452, απογραφή 2001) καθώς έρχεσαι από τα ζερβοχώρια και κατευθύνεσαι προς την εθνική οδό Θεσσαλονίκης - Πολύγυρου. Το έβλεπα να ορθώνεται στην ρίζα του βουνού και πάντα ήθελα να το επισκεφτώ από κοντά και να το εξερευνήσω. Οπότε καθώς άρχιζα να σχεδιάζω την παραπάνω σειρά αποφάσισα να το εντάξω και αυτό το κτίριο μέσα στα πλαίσια της.
Θα ήταν ένα καλό παράδειγμα της προσπάθειας να εκβιομηχανισθεί η επαρχία και να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας που θα μπορούσαν να κρατήσουν τους κατοίκους των γύρω χωριών στα μέρη τους και να μην αναγκαστούν να φύγουν για τις πόλεις (ή για το εξωτερικό) προς εύρεση εργασίας. Δυστυχώς σπάνια τέτοια εγχειρήματα είναι επιτυχημένα με αποτέλεσμα την μεγάλη ροή κατοίκων της επαρχίας προς τις πόλεις, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει επιβραδυνθεί ή σταματήσει (αλλά με τίποτα δεν έχει αρχίσει να αντιστρέφεται!) λόγου της οικονομικής κρίσης και ύφεσης που έχει χτυπήσει την χώρα μας.
Αντίστοιχα αυτή η περιοχή έχει λίγο πλέον πληθυσμό (ήδη αναφέραμε ότι ο Άγιος Πρόδρομος έχει 452 κατοίκους και το γειτονικό του χωριό -ή οικισμός?- Παλαιόκαστρο έχει 24 κατοίκους) ο οποίος ασχολείται μόνο με την κτηνοτροφία και την γεωργία. Το παράξενο είναι ότι ο Άγιος Πρόδρομος έχει και κάποια αξιοσημείωτη τουριστική κίνηση στα πολλά ψητοπωλεία του (έχει ονομαστό και βραβευμένο σουβλάκι η συγκεκριμένη περιοχή), η οποία δίνει και μια πνοή ζωής για την περιοχή, κάτι σπάνιο για ορεινά χωριά στην Ελλάδα.
Δυστυχώς δεν υπάρχουν καθόλου στοιχεία για το παραπάνω κτίσμα στο διαδίκτυο (δυστυχώς τα παιδιά από τα χωριά -και όχι μόνο στα χωριά-δεν δείχνουν το ανάλογο ενδιαφέρων για το ότι τους περιβάλει και να το προβάλουν. Σύμπτωμα της κοινωνίας μας η παντελής έλλειψη ενασχόλησης για οτιδήποτε δεν αφορά την διασκέδαση ή τις ατελείωτες συζητήσεις για θέματα που στην πραγματικότητα δεν μπορούν να τα επηρεάσουν ιδιαίτερα όσοι ασχολούνται με αυτά (πχ Οικονομική και δημοσιονομική πολιτική, προσφυγικό, γεωπολιτικές εξελίξεις και στρατηγικές κ.α.). Οπότε και υπάρχει μια μαύρη τρύπα σχετικά με πληροφορίες σχετικά με οτιδήποτε έξω από την καθιερωμένη θεματολογία του Ελληνικού διαδικτύου (την τεράστια διαφορά μπορείς να την καταλάβεις αν παρακολουθήσεις το διαδίκτυο άλλων χωρών, που το κάθε τι που μπορεί να έχει το οποιοδήποτε ενδιαφέρον το προβάλουν συστηματικά).
Τα μόνα στοιχεία που έχω για αυτό το κτίριο τα έμαθα από ένα νεαρό παιδί (γύρω στα 25-27 χρονών) που μαζί με το μικρό αδερφάκι του (ή ήταν ο γιος του?) με την βοήθεια ενός τρακτέρ βγάζανε πέτρες από ένα γειτονικό χωράφι. Όταν τον ρώτησα πότε περίπου σταμάτησε την λειτουργία του η Υψικάμινος μου είπε "Αυτό? Έχει κλείσει πριν καν γεννηθώ εγώ, θα έχει πλέον κανά 40 χρόνια από τότε που έκλεισε", "Και τι ακριβώς έκανε?", "Ασβέστη".
Οπότε έχουμε μια Υψικάμινο που παρήγαγε οικοδομικά υλικά και έκλεισε στις αρχές του 1970, προφανέστατα γιατί δεν μπορούσε να ανταγωνιστεί είτε εισαγόμενα παρεμφερή προϊόντα ή παρεμφερή προϊόντα από την εσωτερική αγορά (πχ μεγαλοβιομηχανίες οικοδομικών υλικών). Και μαζί με την παύση της λειτουργίας του χάθηκαν και οι αντίστοιχες θέσεις εργασίας στην περιοχή (και με αυτά και αυτά ούτε 500 κάτοικοι πλέον δεν ζουν σε αυτή την περιοχή, και αν δεν είχε βρεθεί και η λύση από τον τουρισμό πιθανότατα οι κάτοικοι να ήταν και 1-2 εκατοντάδες λιγότεροι).
Οπότε έχουμε μια Υψικάμινο που παρήγαγε οικοδομικά υλικά και έκλεισε στις αρχές του 1970, προφανέστατα γιατί δεν μπορούσε να ανταγωνιστεί είτε εισαγόμενα παρεμφερή προϊόντα ή παρεμφερή προϊόντα από την εσωτερική αγορά (πχ μεγαλοβιομηχανίες οικοδομικών υλικών). Και μαζί με την παύση της λειτουργίας του χάθηκαν και οι αντίστοιχες θέσεις εργασίας στην περιοχή (και με αυτά και αυτά ούτε 500 κάτοικοι πλέον δεν ζουν σε αυτή την περιοχή, και αν δεν είχε βρεθεί και η λύση από τον τουρισμό πιθανότατα οι κάτοικοι να ήταν και 1-2 εκατοντάδες λιγότεροι).
Αρκετά με το μπλα μπλα εξερεύνηση τώρα! Γιούπιιιιι!
Και αυτές οι πόρτες είχαν μάλλον ρόλο την τροφοδότηση της Υψικαμίνου με ξύλα (ή κάρβουνο?) για να επιτευχθούν οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες που μπορούν να αναπτυχθούν στο εσωτερικό μιας Υψικαμίνου.
Πετροντούβαρο, πετροντούβαρο, σάλιο και λάσπη για να συγκρατεί τις πέτρες αλλά αν ο μάστορας είναι μάστορας ο τοίχος είναι αλφάδι!!!
Από την μέσα πλευρά της Υψικαμίνου οι πόρτες είναι πιο εμφανείς μια που δεν έχουμε απόθεση χώματος που τις φράσσουν σιγά σιγά.
Παράξενο που είναι το μυαλό και τρέχει! Για κάποιο λόγο σε αυτή την εικόνα μου ήρθε ένας συνειρμός σχετικά με τα κρεματόρια του Άουσβιτς! Ναι αχαλίνωτη η φαντασία.
Και ένα συνηθισμένο θέαμα στην εξοχή, πολλά φιαλίδια από φάρμακα που βάζουν οι κτηνοτρόφοι στα ζώα τους (προφανέστατα εδώ κάνει τις θεραπείες του κάποιος κτηνοτρόφος με μικρά ζώα, και φυσικά ως γνήσιος Έλληνας αφήνει τα φιαλίδια στο έδαφος και δεν τις μαζεύει για να τις αποθέσει στα κατάλληλα μέρη, Ελλάς ολέ!).
Και δεύτερος παράξενος συνειρμός εδώ, βλέποντας αυτό μου ήρθαν στην σκέψη μου τα βυζαντινά τείχη της Θεσσαλονίκης (Πάνω από την οδό ειρήνης, στα πρώην ΚΤΕΛ Θεσσαλονίκης).
Δυστυχώς οι φωτογραφίες δεν μπορούν να δώσουν το πλήρες μέγεθος της κατασκευής, η παραπάνω κατασκευή έχει ύψος διώροφου κτιρίου!
Και ένας οβελίσκος!
Και η θέα από εδώ είναι απλά υπέροχη!
Και σιγά σιγά φτάνει και η ώρα για την βλακεία της ημέρας!
Τούβλα που έχουν πέσει από την κορυφή της Υψικαμίνου. Υπενθύμιση του τι μπορεί να πάει λάθος σε τέτοιες εξερευνήσεις.
Και φυσικά όταν είναι να γίνει καμία βλακεία ποιος είναι αυτός που θα την κάνει? Μα φυσικά εγώ! Οπότε για να τιμήσουμε την παράδοση, αποφάσισα να συρθώ μέσα στην υψικάμινο παιρνόντας έρπωντας μέσα από τις πόρτες τροφοδοσίας για να βγάλω τις φωτογραφίες που θα αποδείξουν για ακόμα μια φορά ότι δεν κουβαλώ και ιδιαίτερα πολύ μυαλό στο τσερβέλο μου χα χα χα.
Λερώνοντας ρούχα, και γδέρνοντας τους αγκώνες και τα γόνατα, φτάνω στο κέντρο της Υψικαμίνου και έχοντας το μισό σώμα μου να εξέχει στο κενό βγάζω πρώτα μερικές φωτογραφίες προς τα κάτω στον πυθμένα της Υψικαμίνου όπου φαίνονται οι κάτω πόρτες τροφοδοσίας της.
Και όταν έχεις μονοπώλιο στις βλακείες πας και για ατομικό ρεκόρ σε αυτές. Γυρνώντας δύσκολα προς τα πάνω και ανοίγοντάς τα πόδια όσο μπορώ πιο πολύ για να κοντράρω με αυτά στα τοιχώματα του ανοίγματος της πόρτας, βγάζω όσο περισσότερο μπορώ το σώμα μου να εξέχει για να μπορέσω να βγάλω μερικές φωτογραφίες προς τα πάνω για να αποτυπώσω αυτή την μοναδική γεωμετρία της Υψικαμίνου!
Αξία?
Ανεκτίμητη!
Μέσα στην σκόνη και τα αίματα αποφασίζω να σταματήσω τα χαζά προτού μου έρθει κανένα τούβλο στο κεφάλι και μου το ανοίξει σαν γαρύφαλλο. Τους κινδύνους τους αντιλαμβάνομαι πάντα και στο έπακρο, και αυτό κάνει την κουζουλάδα μου ακόμα μεγαλύτερη.
Τι να πούμε?
Και αδιόρθωτος και ασυγχώρητος ταυτόχρονα χα χα χα.
Και συνεχίζω την εξερεύνηση περιμετρικά της Υψικαμίνου.
Μπαμπά, μπαμπά, μπαμπά! Τέτοιο θέλωωωωωωωωω!
Έχει μια άγρια ομορφιά το κάθε βιομηχανικό κτίριο που δύσκολα μπορεί να αποδοθεί με ένα κείμενο ή με μερικές φωτογραφίες. Μόνο η επιτόπια παρουσία σου εκεί μπορεί να σου εξασφαλίζει την πλήρη αντίληψη αυτής της αίσθησης.
Υπέροχη εικόνα και ότι πρέπει για Wallpaper στην επιφάνεια εργασίας του Υπολογιστή μου.
Και προτού καν προλάβει να φυτρώσει η ιδέα στο μυαλό μου φροντίζω να την πνίξω. "Όχι Γκαζαγκούγκου δεν θα πάρεις φόρα για να τρέξεις και να κάνεις άλμα μέσα στην είσοδο της Υψικαμίνου, ηλίθιε! Και 3-4 μέτρα άλμα χρειάζεται για να το κάνεις αυτό, και δεν ξέρεις τι ακριβώς υπάρχει πίσω από αυτή την τρύπα! Βλαμμένε!!!".
Και σε αυτόν τον λάκκο μάλλον αποθήκευαν τον καυτό ασβέστη! Τι είπες? Έχεις πέσει και μέσα σε λάκκο με ασβέστη? Αμπτάλη έ αμπτάλη!!! Χα χα χα.
Τρα λα λαλαλαλα λα λα λα λα! Προχωράμε και αδιαφορούμε για σίδερα που εξέχουν, τούβλα που μπορεί να πέσουν από εδώ και εκεί, κλίσεις εδάφους απότομες, και το σκαρπίνι που γλιστρά σαν πάγος!
Ευτυχώς που ωριμάζουν οι άντρες και βάζουν μυαλό!
Χα χα χα.
Έλα μωρέ τι είναι 3-4 μέτρα άλμα?
1-2 δεκαετίες πολύ αργά, καθώς και 15-20 κιλά περισσότερο, ότι πρέπει είναι κωλόγερε!
χα χα χα.
Και εδώ βλέπουμε ότι έχει ημερομηνία λήξης και αυτό το κτίριο και μάλιστα θα έρθει πολύ σύντομα!
Οι ρωγμές που έχουν δημιουργηθεί στα τοιχώματα της Υψικαμίνου (σε πάνω από μια πλευρές της) σιγά σιγά θα την οδηγήσουν στην κατάρρευση της. Ζήτημα και μόνο χρόνου είναι για να χαθεί, και το λυπητερό είναι ότι θα χαθεί χωρίς να αφήσει ίχνη γιατί δεν προσελκύει το ενδιαφέρον κανενός.
Τουλάχιστο μέχρι τώρα. Θα είναι τρομερά στενάχωρο το μόνο που θα μείνει από αυτή να είναι η παρούσα ανάρτηση χωρίς να υπάρχει μετά από χρόνια και η φυσική παρουσία της Υψικαμίνου. Μακάρι να βρεθούν κάποιοι (και μακάρι να αποτελεί έναυσμα για αυτό η παρούσα ανάρτηση) που θα βοηθήσουν στην διατήρηση της και συντήρηση της. Και γιατί όχι, την μετατροπή της σε ένα τοπικό μουσείο τεχνολογίας, που θα βοηθήσει να αυξηθεί και η τουριστική κίνηση της περιοχής, και να δημιουργήσει ακόμα μερικές θέσεις εργασίας και συγκράτηση του τοπικού πληθυσμού στις ρίζες του.
Τουλάχιστο μέχρι τώρα. Θα είναι τρομερά στενάχωρο το μόνο που θα μείνει από αυτή να είναι η παρούσα ανάρτηση χωρίς να υπάρχει μετά από χρόνια και η φυσική παρουσία της Υψικαμίνου. Μακάρι να βρεθούν κάποιοι (και μακάρι να αποτελεί έναυσμα για αυτό η παρούσα ανάρτηση) που θα βοηθήσουν στην διατήρηση της και συντήρηση της. Και γιατί όχι, την μετατροπή της σε ένα τοπικό μουσείο τεχνολογίας, που θα βοηθήσει να αυξηθεί και η τουριστική κίνηση της περιοχής, και να δημιουργήσει ακόμα μερικές θέσεις εργασίας και συγκράτηση του τοπικού πληθυσμού στις ρίζες του.
Τελευταία φωτογραφία από ένα απομεινάρι μιας άλλης εποχής, μιας χαμένης ευκαιρίας να δημιουργηθεί μια ευρεία παραγωγική βάση του δευτερογενούς τομέα εκτός αστικών κέντρων, ένα ακόμα σύμπτωμα της μαζικής εγκατάλειψης της επαρχίας από τους κατοίκους της, και ένα λυπητερό ακόμα δείγμα παθογένειας της Ελληνικής κοινωνίας στο να είναι ανίκανη να εκμεταλλευτεί τον πλούτο της, την ιστορία της, και την πολιτιστικής της κληρονομιάς (τουλάχιστον αυτής που δεν έχει ζωή εκατοντάδων ή και χιλιάδων ετών). Είθε να αλλάξει κάτι και να διασωθεί και αυτό το κτίριο βρίσκοντας ένα ρόλο στις εποχές που μας έρχονται, και να μην απομείνει να υπάρχει μόνο ως φωτογραφίες σε μια ανάρτηση, και μια ανάμνηση στην μνήμη ενός παράξενου γέρου που ακόμα και τις τελευταίες δεκαετίες της ζωής του θα αρνείται κατηγορηματικά να σκοτώσει το παιδί μέσα του.........
Adios Amigos Locos
Adios Amigos Locos
Σειρά Ελληνικός Καπιταλισμός: Όνειρα στα συντρίμμια
Μότσανος Λάζαρος
Σοχος 1/3/2017
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου