Μελισσοκομία και επιθετικότητα μελισσιών

 Φίλε Λάζαρε καλησπέρα

 Εύχομαι να σε βρίσκω καλά, μιας και έχει μέρες να φανείς.

 Έχω ένα θέμα. Ονομάζεται ξύλο. Πολύ ξύλο. Αν και τέσσερα χρόνια στη μελισσοκομία, δεν έχω ακούσει να μιλάνε ή να γράφουνε για τα τσιμπήματα και πως αυτά μπορεί κάποιες φορές να σε κάνουν να βλαστημάς την ώρα και τη στιγμή που ασχολήθηκες. Ειδικά αν συνοδεύονται από καύσωνα, ποτάμια ιδρώτα, αφυδάτωση, και τα γνωστά. Έχω αντιληφθεί ότι στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες χώρες οι μέλισσες είναι περισσότερο επιθετικές στα νησιά, όπως και σε μας εδώ. Παρά ταύτα, έχω δει και εδώ μελίσσια σαν αρνάκια. Έχω και 'γω αρκετά κάπως έτσι. Αλλά όλο και κάποτε θα τύχουν κάποια επιθετικά, όπως αυτό που μου 'τυχε προχθές.

 Με γάμησε. Οκ, έφταιγα και γω που δεν είχα μπατζάκια, αλλά είχα καιρό να τα χρειαστώ, από πέρσι την άνοιξη. Και είναι λογικό, άμα είσαι την Άνοιξη σε επιθεώρηση με αυξημένους πληθυσμούς, υπάρχει ένταση. Και οκ, το δέχομαι ότι άμα είσαι σωστός και προσεκτικός στην ενδυμασία το γλυτώνεις το ξύλο το πολύ. Αλλά το να είσαι σωστός πάντα είναι ένα θέμα, αφού προϋποθέτει μακρύ μανίκι (μη σου πω ελαφρύ φουτεράκι... δεν αντέχεις), από πάνω ολόσωμη στολή και καπέλο (γιατί ναι χωρίς καπέλο και μαλλιά σε φτάνουν), και όλα αυτά ανεξαρτήτως θερμοκρασίας, δίψας, κλπ.

 Προχθές ήταν από κείνες τις στιγμές που είπα... γαμώ το κέρατό μου! Τι τα χω και δεν τα δίνω τα γαμημένα; Γιατί στον πούτσο ασχολούμαι μ' αυτό το πράμα;! Με είχανε σκίσει. Πόδια, χέρια, πλάτη, είχαν διαπεράσει τη στολή σε αρκετές περιπτώσεις. Έτοιμος ήμουν να τα παρατούσα στη μέση (και καλά μέχρι την επόμενη βδομάδα). Θα 'φαγα νομίζω καμιά 50άρα. Μέχρι που γυρνώντας σπίτι κατάπια και ένα αντισταμινικό γιατί τα αυτιά μου είχαν κοκκινίσει και ένιωθα και πολύ high. Οκ, μετά ηρέμησα. Την επομένη σκεφτόμουν ότι απλά θα 'μαι πιο προσεκτικός, Άνοιξη είναι.

 Πιστεύω όμως ότι είναι ένα θέμα. Ένα πρόβλημα μέσα στα υπόλοιπα που αντιμετωπίζει αυτή η ενασχόληση. Εκτός και αν είμαι λάθος. Βλέπω σε βίντεο (που αλλού;) παππούδες και μη χωρίς στολή, χωρίς καθόλου σχεδόν μέτρα προστασίας και προβληματίζομαι. Είτε είναι μάγοι βοσκοί, είτε τα μελίσσια τους δεν έχουν καμιά σχέση με τα δικά μου. Και εάν συμβαίνει το δεύτερο, δεν έχω ιδέα πως να το κάνω και γω. Οκ άκουσα για βασιλοτροφία, σωστή επιλογή, κλπ, αλλά αλήθεια... μπορεί να φτάσει μέχρι εκεί; Και εάν ναι, οι περισσότεροι το έχουν ήδη πετύχει; Γι' αυτό δεν μιλάνε; Ή πρόκειται απλά περί ξύλου που τρώμε αλλά μπροστά σε "συναδέλφους" κάνουμε τους κινέζους;

 Θα βοηθούσε η σκέψη σου με τόση εμπειρία που κουβαλάς.

 Σ' ευχαριστώ,

************

Bear's Nest: 
Γεια σου ***********, ενδιαφέρον το ερώτημα σου και προκαταβολικά σου λέω ότι δεν θα υπάρχει εύκολη απάντηση στην ερώτηση σου.  Πολύπαραμετρικό θέμα το τσίμπημα των μελισσών και οι τρόποι αντιμετώπισης του. 

 Πρώτα από όλα δυστυχώς είσαι σε νησί του Νότου οπότε εκ ορισμού είναι ποιο επιθετικές οι μέλισσες λόγω περιβαλλοντικών συνθηκών (σφήκες, μειωμένη νεκταροέκκριση) που προκαλούν και πιέσεις για γενετική διαφοροποίηση της συμπεριφοράς των μελισσών (πχ ακριβώς για αυτόν τον λόγο υπήρχε η Apis mellifera Adami στην Κρήτη, μια πολύ πιο επιθετική ράτσα μελισσών ικανή να αντιμετωπίζει τις πολλές σφήκες που υπήρχαν στο νησί λόγου καιρικών συνθηκών που ευνοούσαν την ανάπτυξη τους, και την παρουσία τους για πάρα πολλούς μήνες τον χρόνο). 

 Οπότε είναι δεδομένο ότι είναι επιθετικότερες οι μέλισσες στα μέρη σου, όπως και σε πολλά ακόμα του Νότου (η πρώτη διαπίστωση μου πάνω σε αυτό ήταν σε ένα σεμινάριο μελισσοκομίας του ΑΠΘ όπου καθώς ο Κυρ Ανδρέας Θρασυβούλου σε ένα διάλειμμα ανάμεσα στα θεωρητικά μαθήματα μας στην κουζίνα του εργαστηρίου και καθώς βλέπαμε έναν μελισσοκόμο με γένια να ανοίγει αβέρτα τις κυψέλες  χωρίς να φοράει τίποτα και στον προβληματισμό μας πως πάει έτσι τσαμπουκαλέ στα μελίσσια –δεν χρησιμοποιούσε ούτε καν καπνιστήρι- μας είπε «Α αυτός! Αυτός είναι ο γιος μου! Έχει συνηθίσει με τις κυπριακές μέλισσες και αυτές του φαίνονται αρνάκια για αυτό και είναι τόσο χαλαρός!!!»). Ένα το κρατούμενο.

 Επίσης είπαμε ότι η απότομη διακοπή της νεκταροέκκρισης μπορεί να οδηγήσει σε απότομη αύξηση της επιθετικότητας, οπότε πάντα θα πρέπει να είσαι προσεκτικότερος εάν διαπιστώσεις ότι υπάρχει αυτή η πτώση της νεκταροέκκρισης (όπως και αν ξαφνικά εμφανιστούν υπερβολικά πολλές σφήκες, αυτό θα έχει επίσης επίπτωση στην αύξηση της επιθετικότητας των μελισσιών). Επίσης οι μέλισσες ζούνε σε ένα κόσμο οσμών και επηρεάζονται υπερβολικά σε κάθε έντονη οσμή στο περιβάλλων τους. Τέτοιες οσμές μπορούν να προέρχονται είτε από τον μελισσοκόμο (αφτέρ σαιβ, ή αρώματα, ή και μυρουδιά από τσίπουρο αν το κατεβάζει με τα καντάρια χα χα χα), είτε από το εξωτερικό περιβάλλον (πχ μυρουδιές από κοπάδια από γίδια –ιδίως οι τράγοι έχουν τρομερή ικανότητα να παράγουν τεράστιες ποσότητες οσμής χα χα χα-, μυρουδιές από άλογα, χοιροστάσια) και μπορούν εύκολα να κάνουν τα μελίσσια υπερβολικά επιθετικά.

 Άλλη ιδιαιτερότητα είναι η ικανότητα των μελισσιών να αντιλαμβάνονται τα ισχυρά ηλεκτρικά πεδία οπότε και να μεταβάλουν την συμπεριφορά τους αν υπάρχουν τέτοια κοντά τους (πχ ύπαρξη γραμμών υψηλής τάσης κοντά τους, ή κεραίες κινητής τηλεφωνίας ή αναμετάδοσης τηλεοπτικού σήματος).

 Επίσης οι ενέργειες του μελισσοκόμου μπορούν να προκαλέσουν αλλαγές στην συμπεριφορά των μελισσών (υπερβολικά συχνές επιθεωρήσεις, νευρικές επιθεωρήσεις, λάθος τοποθέτηση του μελισσοκόμου –τοποθέτηση ποδιών ή αντικειμένων μπροστά από τις εισόδους των κυψελών-). Αυτά όλα γνωστά και αξίζουν προσοχής διαρκώς.

 Πάμε τώρα σε άλλα ζητήματα. Βασιλοτροφία και επιθετικότητα. Ναι πολλοί μελισσοκόμοι προσπαθούν να μειώσουν την επιθετικότητα των μελισσιών με επιλεκτική αναπαραγωγή των πιο ήρεμων μελισσιών (είτε μέσω βασιλοτροφίας είτε απλώς μέσο ευγονικής στο κόψιμο παραφυάδων μόνο στοχευόμενων για αυτό τον σκοπό μελισσιών). Επίσης αρκετοί μελίσσοκόμοι προσπαθούν να αυξήσουν την παραγωγικότητα των μελισσιών ακριβώς με τους ίδιους τρόπους. Το πρόβλημα είναι ότι συνήθως τα επιθετικά μελίσσια είναι και παραγωγικότερα (λόγου ότι επιθετικότερα είναι τα πιο αναπτυγμένα μελίσσια? Λόγου ότι τα επιθετικότερα μελίσσια λεηλατούν ευκολότερα και λεηλατούνται δυσκολότερα? Ένας θεός ξέρει!), οπότε εδώ βλέπεις ότι υπάρχει μια αντίφαση τελικά στο ποιοι είναι οι σκοποί της επιλεκτικής αναπαραγωγής (μερικοί προσπαθούν να κάνουν και τα δύο, το Άγιο δισκοπότηρο της μελισσοκομίας -μαζί με τον σκοπό της αντοχής στις ασθένειες-, και πολύ πιθανό να  αποτελεί τέτοια αντίφαση στόχων που να μην είναι ικανό να γίνει. Πχ ένας τελείως ανδροπρεπής, δυναμικός άντρας, αυτόβουλος, ανεξάρτητος, ικανός για σκληρές και άμεσες αποφάσεις, που κρατά την ζωή του στα χέρια του και αποφασίζει μόνο με την σκληρή λογική σε κάθε πρόβλημα που θα αντιμετωπίσει, και το αντιμετωπίζει άμεσα με πράξεις και μόνο χωρίς καμία χρονοκαθυστέρηση με αποτέλεσμα να είναι «επιτυχημένος» στην πραγματική ζωή, αλλά ταυτόχρονα να είναι αρκετά ευαίσθητος, συμπονετικός με αναπτυγμένη «θηλυκή» πλευρά και οπτική πάνω στην κατανόηση των υπαρκτών και καθώς και «εικονικών» προβλημάτων, ανασφαλειών και  «κενών» του αντίθετου φίλου, καθώς και με άπειρο χρόνο και διάθεση να συζητά το κάθε σημαντικό, και κυρίως ασήμαντο ζήτημα της ημερήσιας διάταξης του εταίρου ήμισυ του! Πράγματα που επιθυμούν οι θηλυκές του είδους μας από εμάς, αλλά στην πραγματικότητα δεν μπορούν να αντιληφθούν ότι το πρώτο σκέλος της προσωπικότητας ενός άντρα μπορεί να είναι εκ  διαμέτρου αντίθετο με το δεύτερο σκέλος της προσωπικότητας που θεωρούν ότι είναι ικανό να υπάρξει (γυναίκες τι να πεις? Χα χα χα)).

 Επίσης αν βάλουμε και στην εξίσωση ότι θεωρείται ότι την επιθετικότητα την αποκτούν τα μελίσσια από την πλευρά των κηφήνων (γιατί? Δεν ξέρω από πού προκύπτει αυτός ο ισχυρισμός! Γιατί έτσι βολεύει τους βασιλοτρόφους να λένε όταν βγαίνουν επιθετικά τα παραγωγικά μελίσσια που διαφημίζουν? Γιατί στα ανθρώπινα αρσενικά η θεωρία λέει ότι η επιθετικότητα και όλα τα ανδρογενή χαρακτηριστικά του χαρακτήρα και της σωματοδομής προέρχονται από το ΧΥ χρωμόσωμα, οπότε πάει έτσι και στα αρσενικά της μέλισσας?) τότε βλέπεις ότι η επιθετικότητα δεν  είναι κάτι που την παλεύει η βασιλοτροφία.

 Πάμε παρακάτω,  ναι οι  παλιοί μελισσοκόμοι δουλεύουν χωρίς πολλά πολλά επάνω τους, καπνιστήρι και καμία προσωπίδα το πολύ πολύ σε κανένα τρύγο ή  όταν τα μελίσσια δεν βρίσκουν και πολλά πολλά (ή είναι και μέσα  σε σουσούρες σε άσχημες από νεκταροέκκριση πλευράς συνθήκες). Ναι είναι χοντροκέφαλοι οι παλιοί μελισσοκόμοι και δεν μπορούν να αντιληφθούν έννοιες όπως το αθροιστικό αποτέλεσμα των τσιμπημάτων (βλέπε προηγούμενη ανάρτηση του  blog Αλλεργικό σοκ και Μπλέιζ Πασκάλ).

 Αλλά επίσης οι παλιοί μελισσοκόμοι έχουν αποκτήσει με τα χρόνια μια πιο ρευστή και ήρεμη κίνηση σε ότι κάνουν που δεν προκαλεί πολλές αντιδράσεις στα μελίσσια καθώς δουλεύουν με αυτά. Αν παρατηρήσεις από κοντά και προσεκτικά πραγματικά παλιούς μελισσοκόμους θα δεις ότι δεν έχουν νευρικές  και απότομες κινήσεις σώματος, δουλεύουν με μικρότερες κινήσεις και πιο κοντά στην κυψέλη, και αποπνέει όλη η κίνηση τους μια αυτοπεποίθηση και έλλειψη φόβου που προφανέστατα λειτουργεί καταπραϋντικά στην επιθετικότητα των μελισσιών. Αυτό είναι κάτι που θα σου έρθει όμως με τα χρόνια και την ενασχόληση σου με την μέλισσα, και δεν είναι κάτι που αποκτιέται εύκολα.

 Πάμε παρακάτω τώρα τι μπορείς να κάνεις με τα μελίσσια σου πάνω σε αυτό το ζήτημα. Πρώτα από όλα είσαι πολύ νότια και σε νησί, αυτό δεν αλλάζει, θα έχεις πιο επιθετικά μελίσσια από ότι στην ηπειρωτική Ελλάδα (και κυρίως στην  βόρεια Ελλάδα), δεύτερον όσο αυξάνει ο αριθμός των μελισσιών σου και θα αυξάνει η πιθανότητα να έχεις μέσα στα μελισσοκομεία σου επιθετικά μελίσσια, αλλά και αυξάνει και ο αριθμός των τσιμπημάτων που θα δέχεσαι κάθε φορά (ακόμα και ένα τσίμπημα να δέχεσαι ανά κυψέλη αν έχεις 10  μελίσσια να ανοίξεις θα δεχθείς 10 τσιμπήματα, εάν έχεις όμως 100 θα αρπάξεις 100 «φιλάκια» καυτά!), τρίτον είσαι υπερβολικά νότια, τους ανοιξιάτικους και καλοκαιρινούς μήνες θα υποφέρεις από την ζέστη μέχρι εκεί που δεν πάει, αν φοράς συνεχώς στολή. Τι μπορεί να γίνει?

 Μια λύση είναι να βάζεις και εσύ ξύδι στα χέρια σου αντί για γάντια μιας χρήσης (που χρησιμοποιώ εγώ) για να μην σε ενοχλούν οι μέλισσες σε αυτά. Το αναφέρουν πολλοί νέοι μελισσοκόμοι φίλοι μου από τον νότο, δεν το έχω χρησιμοποιήσει (γιατί όπως έχουμε πει οι μέλισσες ζούνε σε ένα κόσμο οσμών και κάθε νέα οσμή απλώς διαταράσσει τον κόσμο τους και την συμπεριφορά τους), αλλά όταν το αναφέρω στον δάσκαλο μου λέει ότι δεν είναι αποτελεσματικό, δάσκαλος - νέοι μελισσοκόμοι σημειώσατε 1 στο δικό μου μυαλό! Χα χα χα.

 Δεύτερον μπορείς να χρησιμοποιήσεις την στολή Ultrabreeze που αποτελείται από αλλεπάλληλα στρώματα πλέξης με διαφορετική κατεύθυνση που αποτρέπει τα κεντριά των μελισσών να περνούν στο δέρμα και ταυτόχρονα είναι πολύ δροσιστική όσο αφορά τον μελισσοκόμο, κόστος 170-250 ευρώ (5-8 κυψέλες από το Μέτσοβο!!! Χα χα χα), μπορείς να ψάχνεις και για το μανιτάρι ίσκα που φυτρώνει στους κορμούς των άρρωστών ή νεκρών δέντρων για να βάζεις στο καπνηστήρι σου και θα ηρεμεί περισσότερο τα μελίσσια σου, βάλε και κλαδιά από κυπαρίσσι επάνω επάνω στην καύσιμη ύλη του, βοηθάει και να κρατά την καύση περισσότερο και βοηθά να ηρεμεί τα μελίσσια.

 Κόψε αρώματα και έντονες μυρουδιές στις επιθεωρήσεις, φόρα μακριά παντελόνια και λευκές γαλότσες σε αυτές (δεν είναι μόνο ο κίνδυνος από τις μέλισσες! Μην γελιέσαι! Ο κίνδυνος από τις οχιές κάτω από τις κυψέλες, και τους σκορπιούς ή τις σκολοπένδρες-τεράστιες σαρανταποδαρούσες με επώδυνο δάγκαμα δίπλα στις κυψέλες- πάντα παραμονεύει), και αν θέλεις φόρα και λευκά πλαστικά γάντια μιας χρήσης.

 Κάνεις επιθεωρήσεις με τον  ρυθμό που θέλουν οι μέλισσες και όχι με τον ρυθμό που θέλεις να τις επιβάλεις εσύ, βλέπεις ότι οι επιθεωρήσεις  κυλούν χωρίς πολλά πολλά? Άνοιξε πολλές κυψέλες, βγάλε πολύ δουλειά. Βλέπεις ότι  δεν σε αφήνουν τα μελίσσια να δουλέψεις με  αυτά, φύγε! Πάνε μια άλλη μέρα, και αυτή την μέρα κάνε μια  άλλη μελισσοκομική εργασία ή πάνε σε άλλο μελισσοκομείο.

 Αν θέλεις αναπαρήγαγε μόνο τα ποιο ήρεμα μελίσσια  σου και μην κόβεις παραφυάδες (η να κάνεις βασιλοτροφία) από τα επιθετικότερα σου. Αλλά να ξέρεις ότι αυτός ο  δρόμος μπορεί ίσως να  οδηγήσει σε ηρεμότερα μελίσσια, αλλά ταυτόχρονα και σε λιγότερο παραγωγικά!

 Πάμε τώρα λίγο και σε Καράτε Κιντ καταστάσεις, μάθε να έχεις ρευστότερες και ήρεμες κινήσεις, κόψε κάθε απότομη και νευρική κίνηση, μην φοβάσαι τις  μέλισσες, μάθε να υπομένεις τον πόνο, μάθε να εγκαταλείπεις όταν πρέπει το  πεδίο της  μάχης, μάθε να ρίχνεις όταν πρέπει, και όσο πρέπει, καπνό και μόνο (εγώ έχω συνήθως το αντίθετο πρόβλημα που έχουν οι νέοι μελισσοκόμοι, αυτοί ρίχνουν αβέρτα  καπνό, εγώ ρίχνω ελάχιστο, φυσικά το δικό μου πρόβλημα προκαλεί μικρότερη αναταραχή από το άλλο χα χα χα). Και κυρίως υπομονή και συνειδητοποίηση ότι η μελισσοκομία συμβαδίζει με τον πόνο εκτός από το μέλι. Μην μασάς τα πρώτα 100 χρόνια είναι δύσκολα, μετά συνηθίζεις χα  χα χα. 

Adios Amigos Locos

Σειρά "Απαντώ εκεί που δεν με σπέρνουν".

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol I

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol II

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol III

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol IV

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol V

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol VI

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol VII

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol VIIΙ

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol IX

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol X

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XI

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XII

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XIII

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XIV

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XV

Μελισσοκομία, αξίζει αυτή η μαλακία τελικά?

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XVΙ

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XVΙI

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XVΙIΙ

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XIX

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XX

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XXΙ

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XXΙI

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XXΙII

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XXΙV

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XXV

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XXVI

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XXVII

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XXVIII

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XXIX

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XXX

Διάλογος με ένα Αμερικάνο μελισσοκόμο

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XXXI

Μέθοδοι Αντικατάστασης Βασιλισσών

Δημιουργώντας ένα μελισσοκομικό πλάνο

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XXXII

Οδηγός για την χρήση των δεικτών και των τοποθετήσεων που θα κάνουμε βάση αυτών

Κόψιμο Παραφυάδων κάτω από το πρίσμα του μελισσοκομικού ενθουσιασμού των νέων μελισσοκόμων και της έλλειψης εμπειρίας τους

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XXXIII

Μελισσοκομία, παρανοήσεις, μύθοι, μυστικά, και «Μαγικές σφαίρες»

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XXXIV

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XXXV

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XXXVI

Η διαφορά ανάμεσα στους σκεπτόμενους ανθρώπους και στους «μαλιστανθρώπους», τους «τακουνοκρούστες» και τους «οστεοκάμπτες»

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XXXVII

Γιατί Κυψελογισμός?

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XXXVIII

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XXXIX

Κλέφτης ονείρων αν δεν είσαι

Γίνε ΠΑΟΚ

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XL

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XLI

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XLII

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XLIII

Περί τροφοδοσίας

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XLIV

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XLV

Μελισσοκομία και Ηθική

Απαντώντας μελισσοκομικές ερωτήσεις ακόμα και άρρωστος! 

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XLVI

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XLVII

Κυψέλες στην Ακτίνα πτήσης Μελισσών

Αναζήτηση αναρτήσεων στις Μελισσοιστορίες και άλλα ή αλλιώς Η τρικυμία εν κρανίο του Αρκούδα!

Μότσανος Λάζαρος

Σοχός  16/03/2018